Płatki śniadaniowe mają kilka zalet, choćby szybkość przygotowania, co o poranku w wielu domach ma duże znaczenie. Są też słodkie, kolorowe, a na opakowaniach widnieją bohaterowie dziecięcych bajek. Ale czy to dobry posiłek na dzień dobry?
Płatki śniadaniowe – dlaczego świat je pokochał?
Idea przyświecająca pierwszej produkcji płatków śniadaniowych była bardzo dobra. Ich twórcy – John Harvey Kellogg i Will Keith Kellogg – prowadzili sanatorium w Battle Creek w stanie Michigan, gdzie serwowali posiłki zgodne z zasadami zdrowej diety. Było to bardzo potrzebne: w latach ich działalności, na przełomie XIX i XX wieku, Amerykanie rozpoczynali dzień od jedzenia produktów bogatych w tłuszcz i białko. Z czasem wielu z nich zaczęło zmagać się z zaparciami.
Bracia Kellogg, podobno przypadkiem, opracowali przepis na płatki kukurydziane. Początkowo sprzedawali je wyłącznie w szpitalach i sanatoriach, ale okazały się być produktem na tyle pożądanym, że w 1928 r. zaczęto produkować je na masową skalę.
To oznaczało śniadaniową rewolucję. Wystarczyło kupić opakowanie płatków, zalać je mlekiem i gotowe. Bez gotowania, i smażenia, co znacznie skracało czas konieczny na przygotowanie jedzenia.
Smak pierwszych płatków odbiegał od tego, co dziś znamy. Początkowo dostępne były w dość ograniczonym wyborze smaków i kształtów. Z czasem jednak zaczęło się to zmieniać. Dodawano do nich różne dodatki, jak kakao lub miód. Z każdym rokiem zwiększała się też liczba cukru dodanego, i to właśnie on wydaje się budzić najwięcej kontrowersji.
Przeczytaj ➝ Pulchne dziecko to chore dziecko. Jak otyłość wpływa na zdrowie i rozwój najmłodszych?
Jakie płatki są zdrowe?
Być może będziesz zaskoczony, ale płatki same w sobie nie są złe. Mają niewiele kalorii i niski indeks glikemiczny. Są źródłem błonnika pokarmowego, witaminy E i witamin z grupy B, kwasu foliowego i soli mineralnych. Do tego spożywamy je z mlekiem, napojem roślinnym lub jogurtem, które to produkty dostarczają wapń będący ważnym elementem diety dzieci i młodzieży. Dlaczego zatem dietetycy ich nie polecają?
W powszechnej świadomości, choćby poprzez ich reklamowanie, płatki śniadaniowe są czekoladowe, miodowe, cynamonowe. Dostępne w sklepach w kolorowych opakowaniach, nierzadko z bohaterami bajek dla dzieci. Promuje się je jako idealne na początek dnia. Niestety, zawierają duże ilości cukru (również w postaci syropu glukozowego lub ekstraktu słodowo-jęczmiennego), przez co są bardzo atrakcyjne smakowo. Do tego w ich składzie można znaleźć m.in.:
- fosforany sodu, które regulują kwasowość produktu,
- olej palmowy, tłuszcz palmowy – jego nadmiar w diecie to jeden z głównych czynników prowadzących do nadwagi, otyłości, insulinooporności, a także wystąpienia chorób nowotworowych,
- emulgatory (np. lecytyny, z soi) – pełnią funkcję stabilizującą, a skoro są potrzebne, można podejrzewać, że mamy do czynienia z produktem mocno przetworzonym,
- witaminy i minerały, jednak nie naturalnie pochodzące ze zbóż, tylko dodane, bo te pierwsze „zniknęły” na etapie produkcji.
Przeczytaj ➝ Czy warto jeść śniadanie?
Zdrowe płatki do mleka. Które wybrać?
Na rynku dostępne są jednak zdrowe płatki na śniadanie, które mają prosty skład i niską zawartość tłuszczu. Posiadają certyfikat ekologiczny i wykonane są z dobrej jakości mąki (m.in. żytniej). Zawierają witaminy z grupy B oraz witaminę E, które nie są dodawane sztucznie, a pochodzą z ziaren. Dodatkowo występują w dobrze znanych dzieciom z reklam kształtach: czekoladowych kulek i muszelek, miodowych kółek i poduszeczek.
Zawsze zatem czytajmy etykiety i sprawdzajmy, jaki jest skład danego produktu.
Najzdrowsze jednak są tradycyjne płatki. Te jednak nie mają tak atrakcyjnego kształtu, nie są reklamowane i ich przygotowanie wymaga minimalnego zaangażowania. To jednak jedyna słuszna odpowiedź na pytanie, jakie płatki śniadaniowe są zdrowe.
Płatki śniadaniowe zbożowe – rodzaje
Do wyboru są:
- płatki owsiane – produkuje się je z obłuskanego ziarna owsa siewnego; w jego składzie obecny jest kwas linolowego, oleinowy i palmitynowy, a także białko, błonnik pokarmowy, magnez, cynk i miedź
- płatki żytnie – wytwarza się je z obłuskanego ziarna żyta, mają najniższą wartość kaloryczną spośród wszystkich płatków, a przy tym na długo pozostawiają uczucie sytości; regulują przemianę materii i wpisują się w profilaktykę chorób układu sercowo-naczyniowego oraz nowotworów: piersi, prostaty i okrężnicy,
- płatki jęczmienne – zawierają duże ilości β–glukanów, zapobiegają zaparciom, wzdęciom i niestrawności; są cennym źródłem witamin z grupy B, a także żelaza, magnezu, cynku i potasu,
- płatki orkiszowe – według św. Hildegardy z Bingen orkisz to zboże najlepiej przyswajalne przez organizm człowieka; mają delikatnie orzechowy smak, zawierają spore ilości białka, a także wielu cennych dla zdrowia witamin i minerałów,
- płatki gryczane – produkuje się je z obłuskanych nasion gryki; zawierają lizynę i leucynę, zalecane w diecie bezglutenowej
- płatki jaglane – uzyskuje się je z ziarna prosa; są źródłem witamin z grupy B, ale również kwasu krzemowego, witaminy E i cennych minerałów (m.in. żelaza, potasu, wapnia).
Owsiane (zwykłe, błyskawiczne, górskie), pszenne, orkiszowe, żytnie, kukurydziane, ryżowe – wybierać można z całej gamy różnego rodzaju płatków. Nie ma żadnych przeszkód, by je ze sobą łączyć – najlepszym przykładem są tu różnego rodzaju zestawy musli.
Uwaga: Warto zwracać uwagę, czy kupowany przez nas produkt powstał z pełnego ziarna zbóż. Tak jest zazwyczaj w przypadku tradycyjnych płatków zbożowych. Kuleczki czekoladowe, poduszeczki czy muszelki zazwyczaj powstają z grysiku, który jest uboższy w składniki odżywcze.
A może musli?
Według legendy musli przez przypadek stworzyła jedna z alpejskich wieśniaczek. Widząc, że kończy się jedzenie, zaradna kobieta wymieszała znalezione w stodole resztki najróżniejszych ziaren z suszonymi owocami. Dzięki temu rodzina przetrwała zimę, a w ślady góralki poszli inni.
Znane nam dziś musli to mieszanina najróżniejszych płatków (zmiękczonych w wodzie lub soku) wzbogaconych o kawałki owoców (np. jabłek, żurawiny), nasion (słonecznika, siemienia lnianego, dyni) i orzechów. Ale i tu trzeba dobrze czytać etykiety, bo na rynku nie brakuje produktów bogatych w cukier i inne mało wartościowe dodatki. Alternatywą jest samodzielne zrobienie mieszanki ➝ przepis na musli.
Z płatków można też przygotować chrupiącą granolę z orzechami oraz czekoladową granolę z nasionami konopi. Możliwości jest całe mnóstwo!
Czy płatki owsiane są zdrowe?
Zdecydowanie! To pożądany w diecie produkt, z którego można przygotować smaczną i pożywną owsiankę. Warto też dodawać je jogurtu, łącząc np. z owocami.
Czy płatki kukurydziane są zdrowe?
I tak, i nie. Płatki kukurydziane same w sobie są zdrowe, jednak dodatek cukru i oleju palmowego sprawia, że dietetycy nie patrzą na nie przychylnym okiem.
Ile kalorii mają płatki z mlekiem
Płatki z mlekiem (1,5 proc.) mają ok. 262 kcal.
Z czym jeść płatki owsiane?
Tu możliwości jest całe mnóstwo! Ulubione owoce (również suszone), daktyle, orzechy, nasiona, ale też warzywa. Ciekawe przepisy znajdziesz w książce Edyty Stępczyńskiej „Owsianki. 60 zaskakujących przepisów„.
