Zupa grzybowa to jedna z potraw, jaką możemy znaleźć na wigilijnym stole. Jadamy ją jednak nie tylko od święta. I zdecydowanie warto, bo jest bardzo smaczna i pożywna, a jej przygotowanie wcale nie jest trudne. Przeczytaj, jak zrobić zupę grzybową.
Zupa grzybowa – klasyka polskiej kuchni
Zupa grzybowa to jedno z najbardziej aromatycznych i pożywnych dań polskiej kuchni. Najczęściej przygotowywana jest w okresie jesienno-zimowym W wielu domach pojawia się obok barszczu jako jedna z wigilijnych potraw. Można przygotować ją na kilka sposobów, bo przepisów na zupę grzybową jest całe mnóstwo. Przedstawimy kilka naszym zdaniem najciekawszych i wartych uwagi, nie tylko od święta.
Zupa grzybowa: przepis tradycyjny i mniej znany
Do grzybowej, co oczywiste, potrzebne są grzyby. To one są sercem naszej zupy. Zebrane w lesie są jednak bardzo delikatne, więc trzeba je szybko przetworzyć. Najczęściej więc grzyby suszymy lub mrozimy. I obie te metody sprawdzą się, gdy chcemy ugotować zupę, bo pozwalają zachować ich aromat i wartości odżywcze.
Warto pamiętać, że grzyby suszone mają bardziej intensywny smak i zapach (zupa grzybowa wigilijna z ich dodatkiem będzie więc bardziej aromatyczna). Przed użyciem należy je namoczyć jednak w ciepłej wodzie, aby zmiękły. Z kolei mrożone grzyby też będą dobre, jednak zdaniem smakoszy lepiej korzystać z nich wtedy, gdy nie mamy pod ręką grzybów suszonych.
Jakie grzyby do zupy grzybowej?
Wybór grzybów do zupy zależy od naszych preferencji, dostępności oraz pory roku. Idealne będą borowiki, to ich grzybiarz z uwagą wypatruje w lesie, bo dodane do wielu potraw nadają im szlachetnego smaku. Sprawdzą się też podgrzybki i maślaki. Każdy z gatunków grzybów nada zupie nieco inny aromat i smak.
Najczęściej grzyby mamy za darmo, bo jesienią zbieramy je w polskich lasach. To czyni zupę grzybową bardzo tanią i wręcz idealną na trudniejsze czasy. Jeśli jednak nie zebraliśmy grzybów (bo się na nich nie znamy i nie chcemy ryzykować zatruciem), pozostaje nam ich zakup. I tu do wyboru są grzyby suszone i mrożone.
Zupa grzybowa: przepisy
Pierwszy z podanych przepisów to klasyczna receptura na grzybową. Pochodzi z książki „Polowanie na grzyby: od borowika do grzybowej”, której autorem jest Zofia Leszczyńskiej-Niziołek.
Zupa grzybowa z suszonych grzybów
Składniki:
- wywar warzywny lub mięsno-warzywny,
- grzyby suszone (ok. ¼ objętości garnka),
- masło do przesmażania grzybów,
- sok z kapusty do smaku i w zależności od wielkości garnka,
- dowolny makaron np. łazanki,
- świeża natka pietruszki,
- kwaśna śmietana 18%,
- sól i pieprz.
Przygotowanie:
- Przygotuj wywar. Dla bezmięsnych na warzywach z ziołami i odrobiną masła – por, seler, marchew, pietruszki korzeniowa i naciowa, nać selera, ziele angielskie, liść laurowy, czarny pieprz w ziarnach, sól. Mięsożercy musza zacząć od gotowania wywaru mięsnego, do którego dodadzą warzywa i zioła.
- Wywar będzie gotowy, gdy wszystko dobrze zmięknie. Wtedy odcedzamy kawałki mięsa i warzyw, pozostawiając sam płyn. Ewentualnie możecie zostawić gotowana marchewkę (jeśli się nie rozpada) i kawałki mięsa do jedzenia.
- Pora teraz na najważniejszy składnik: susz grzybowy. Podstawa mojej mieszanki są podgrzyby brunatne, ale znajda się w niej także koźlarze, maślaki i borowiki. Używam mniej więcej tyle suszu, ile wynosi ¼ objętości garnka.
- Suszone grzyby najpierw moczymy kilka godzin w wodzie, w której na koniec je zagotowujemy. Odcedzone, przez 15 minut podsmażamy na maśle i wrzucamy do zupy.
- Wodę po moczeniu grzybów ostrożnie dolewamy do zupy przez sito, sprawdzając, czy nie wlewamy piasku lub innych brudów z dna.
- Całość gotujemy ok. 2 h, potem dodajemy sok z kapusty kiszonej do smaku, a na końcu sól i pieprz – tyle, żeby nie zabić smaku grzybów, ale żeby zupa była kwaskowa.
- Na koniec zabielamy kwaśną śmietaną 18%. Uwaga, żeby śmietana się nie zwarzyła, najpierw w oddzielnym naczyniu dolewamy trochę zupy do śmietany, a dopiero po wymieszaniu wszystko dodajemy do zupy.
- Podajemy z łazankami, domowym makaronem albo krajanką jajeczną i ze świeżą natką pietruszki.
Przepis na zupę grzybową z suszonym jabłkiem i quinoa
Składniki:
- 2 l wywaru warzywnego,
- 40 g prawdziwków suszonych lub innych grzybów leśnych,
- 2-3 suszone jabłka,
- liść laurowy,
- kilka ziarenek ziela angielskiego i pieprzu,
- cebula,
- olej rzepakowy,
- sól do smaku,
- kasza quinoa,
- śmietanka.
Przygotowanie:
- Grzyby wypłucz na sicie i namocz w niewielkiej ilości wody.
- W garnku rozgrzej olej rzepakowy i dodaj cebulę pokrojoną w kostkę. Dodaj wyjęte łyżką cedzakową namoczone grzyby (powinny być miękkie). Całość duś. Wlej wywar warzywny i wodę, w której moczyły się grzyby. Dodaj suszone jabłka i przyprawy.
- W innym garnku ugotuj kaszę quinoa według przepisu na opakowaniu.
- Z zupy wyjmij iść laurowy i ziele angielskie.
- Zupę zblenduj, jej smak możesz wzbogacić śmietanką (jeśli nie lubisz konsystencji kremu, zupę można podać bez blenowania). Posyp pestkami słonecznika i szczypiorkiem (opcjonalnie).
Autorem przepisu jest Anita Zegadło z bloga www.azgotuj.blogspot.com.
Przepis na dobrą zupę grzybową z porto, koperkiem i crème fraîche
Składniki:
- 180 ml porto,
- 1,3 l bulionu warzywnego,
- 6 dużych łyżek masła,
- 50 g suszonych grzybów leśnych,
- 1 duża cebula, pokrojona w drobną kostkę,
- 3 pory (tylko białe i jasnozielone części, umyte i pokrojone w kostkę),
- 350 g świeżych pieczarek, oczyszczonych i pokrojonych w paski,
- 4 łyżki mąki,
- 0,8 l bulionu grzybowego,
- 1 pęczek posiekanego koperku,
- 300 ml crème fraîche (lub kwaśnej, gęstej, pełnotłustej śmietany),
- sól, pieprz.
Sposób przygotowania:
- W małym garnuszku wymieszaj porto z bulionem warzywnym i suszonymi grzybami, doprowadź do wrzenia i natychmiast odstaw na co najmniej 30 min.
- Odcedź wywar przez sitko, grzyby pokrój na kawałki i włóż z powrotem do wywaru.
- W garnku na zupę rozpuść masło, dodaj por i cebulę. Smaż aż będą miękkie (przez około 10 min). Dodaj świeże grzyby i duś kilka minut, żeby puściły sok i lekko zmiękły. Posyp mąką, wymieszaj bardzo dokładnie i wlewaj wywar z porto, ciągle mieszając, żeby nie było grudek, aż wywar się zagęści i będzie gładki. Stopniowo wlewaj pozostały bulion warzywny i bulion grzybowy, cały czas mieszając.
- Dopraw solą i pieprzem.
- Szybko doprowadź do wrzenia, a potem zmniejsz płomień i gotuj na bardzo małym ogniu, żeby grzyby były zupełnie miękkie, przez około 30 min.
- Na końcu częściowo zblenduj zupę (powinny w niej zostać kawałki grzybów). Podawaj gorącą, z dużą gałką crème fraîche albo kwaśniej śmietany, bogato posypaną koperkiem.
Autorką przepisu jest Maja Skorupska.
Zupa z suszonymi grzybami może też być połączona z ogórkową i fasolą mung. Bardzo smaczna i pożywna jest też zupa dyniowa z grzybami.
Jak długo gotować grzyby?
Czas gotowania grzybów jest uzależniony od rodzaju i wielkości grzybów.
- Grzyby leśne (np. borowiki, podgrzybki) zazwyczaj gotuje się dłużej niż grzyby uprawiane (np. pieczarki).
- Całe, duże grzyby będą wymagały dłuższego gotowania niż pokrojone na mniejsze kawałki.
Grzybów nie gotuje się zbyt długo, bo stracą swój aromat i smak. W czasie ich gotowania na powierzchni wody mogą pojawić się szumowy. Należy je systematycznie zbierać. I nie wylewamy wody, w której gotowały się grzyby. Będzie idealną bazą do zupy grzybowej.
To może Cię zainteresować → Czy dzieci mogą jeść grzyby?
Suszone grzyby wymagają dłuższego namaczania i gotowania niż świeże.
Jeśli używam grzybów surowych, zawsze przed dodaniem do potrawy wstępnie podsmażam je na maśle. To uwydatnia ich smak. Podobnie z większymi ilościami grzybów suszonych
– tłumaczy Zofia Leszczyńska-Niziołek. I dodaje:
Najpierw je obgotowuję, później chwilkę podsmażam na maśle i dodaję do głównego dania, które następnie duszę lub gotuję.
Jakie przyprawy do zupy grzybowej?
Wybór odpowiednich przypraw wpływa na ostateczny smak zupy. Podstawą w tym przypadku jest sól i pieprz (najlepiej świeżo mielony). Do wywaru dobrze jest również dodać liść laurowy, ziele angielskie i majeranek. Z grzybami dobrze też współgrają smakowo tymianek, rozmaryn i gałka muszkatołowa. Wśród nietypowych przypraw dodawanych do grzybowej są czosnek niedźwiedzi, imbir oraz słodka lub ostra papryka.
Do zupy grzybowej warto używać świeżych ziół. Są bardziej aromatyczne. Jeśli jednak nie mamy ich pod ręką, suszone tez się sprawdzą.
I nie bój się próbować nowych połączeń smakowych. Regularnie próbuj zupy i doprawiaj przyprawy według własnego uznania.
Jaki makaron z zupy grzybowej?
Do zupy grzybowej pasują makarony o mniejszych kształtach. Najlepszy jest makaron łazanki, ale sprawdzą się też nitki i gwiazdki. Dobre też będą lane kluski, zwłaszcza że są delikatne i łatwo się je przygotowuje.
Przepis na lane kluski do grzybowej
Składniki:
- 2 jajka
- 1 szklanka mąki pszennej
- sól
Przygotowanie:
- Jajka rozbełtaj w misce, dodaj sól i stopniowo dosypuj mąkę, cały czas mieszając. Ciasto powinno mieć konsystencję gęstej śmietany. Jeśli jest zbyt gęste, dodaj trochę wody.
- Zagotuj osoloną wodę w garnku.
- Za pomocą łyżki lub szprycy delikatnie wykładaj małe porcje ciasta do wrzącej wody.
- Gotuj kluski przez około 2-3 min od wypłynięcia na powierzchnię.
- Odcedź gotowe kluski i dodaj do zupy grzybowej.
Czy rozmrażać grzyby do zupy?
Rozmrażanie grzybów do zupy nie zawsze jest konieczne. Jeśli są drobno posiekane, można dodać je bezpośrednio do gotującej się zupy. Szybko się rozmrożą i nie wpłyną znacząco na czas gotowania. Jeśli jednak mamy mrożone grzyby w całości, lepiej je wcześniej rozmrozić. Ma to też tę zaletę, że łatwiej odsączyć wodę, która się z nich wydzieliła. Dzięki temu zupa będzie miała bardziej skoncentrowany smak.
Jak rozmrozić grzyby?
Możesz zostawić je na noc w lodówce, najlepiej na sitku, gdzie woda będzie spływać do miski. Jeśli mamy mniej czasu, zamrożone grzyby można włożyć do miski z zimną wodą. Najszybciej grzyby rozmrożą się w mikrofalówce, ale trzeba to zrobić umiejętnie, bo istnieje ryzyko przegrzania grzybów.
Dlaczego warto jeść zupę grzybową?
Grzyby są bardzo dobrym źródłem białka roślinnego, witamin z grupy B, potasu, fosforu, a także wielu innych minerałów. Te składniki odżywcze są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Posiadają też silne właściwości przeciwutleniające, które pomagają zwalczać wolne rodniki i opóźniają procesy starzenia. Zawierają ponadto substancje o działaniu przeciwzapalnym, co może być korzystne dla układu odpornościowego. Obecny w grzybach błonnik pokarmowy wspiera pracę jelit, poprawia perystaltykę i pomaga utrzymać prawidłową florę bakteryjną.
Zupa grzybowa jest niskokaloryczna, a jednocześnie bardzo sycąca. Jest więc doskonałym daniem dla osób dbających o linię. Dobrze też rozgrzewa, więc jest idealna na okres jesienno-zimowy.