Owsianka to jeden z najzdrowszych produktów na świecie. Jest lekkostrawna, a po dodaniu do niej ulubionych bakalii lub owoców, nabiera wyjątkowego smaku. Co warto o niej wiedzieć? I dlaczego warto spojrzeć na nią przychylnym okiem?
Owsianka: czy jest zdrowa?
Owsiankę przygotowuje się z płatków owsianych, w których znajdują się witaminy (zwłaszcza te z grupy B), ale również niezbędne do prawidłowego funkcjonowania pierwiastki, takie jak: żelazo, magnez, wapń, sód, potas. Wiele w nich również błonnika pokarmowego oraz luteiny. Owies jest ponadto lekkostrawny i bogaty w wartościowe tłuszcze i węglowodany.
Płatki owsiane są źródłem węglowodanów złożonych, a to właśnie te dobre węglowodany, które powinny znaleźć się w naszym żywieniu. Dodatkowo zawierają błonnik rozpuszczalny – dzięki temu pomagają utrzymać prawidłowe stężenie glukozy we krwi oraz przyczyniają się do redukcji poziomu cholesterolu
– mówi Natalia Gniadek, dietetyk kliniczny.
Płatki owsiane zawierają też niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Są one bardzo potrzebne chociażby do prawidłowej pracy układu nerwowego czy naszych hormonów. Tłuszcz zawarty w owsie to kwasy tłuszczowe, takie jak: linolowy, oleinowy, alfa-linolenowy oraz omega-3 i omega-6.
– dodaje.
→ Przeczytaj również: Jak zrobić owsiankę?
Owsianka a odchudzanie
Owies znany jest przede wszystkim z wysokiej zawartości błonnika, stąd płatki owsiane są często podstawowym składnikiem diety odchudzającej. Błonnik zapewnia uczucie sytości przez długi czas (pęcznieje w żołądku), a do tego ułatwia trawienie. Usuwa ponadto toksyny z organizmu, ułatwia wypróżnianie, zapobiega również zaparciom i hemoroidom.
W błonniku obecne są z kolei beta-glukany, które chronią przewód pokarmowy przed podrażnieniami i infekcjami. To właśnie one w czasie gotowania przyjmują postać gęstego śluzu, który osadzając się na błonie śluzowej jelit, tworzy barierę ochronną.
Beta-glukany działają niczym probiotyk, który sprzyja florze bakteryjnej, jaka zasiedla układ pokarmowy.
Wspomniane beta-glukany wspomagają również układ odpornościowy i stymulują układ immunologiczny. Pobudzają do aktywności fagocyty, których zadaniem jest wchłanianie i niszczenie drobnoustrojów.
→ Przeczytaj również: Dieta wzmacniająca odporność
Udowodniono również, że beta-glukan zapobiega cukrzycy typu 2, choćby poprzez spowolnienie procesów przyswajania cukrów. Sądzi się ponadto, że hamuje rozwój komórek nowotworowych.
Owsianka znana od wieków
Owsianka, choć na pierwszy rzut oka może wydawać się zwyczajnym daniem, skrywa w sobie wiele fascynujących faktów, które mogą zaskoczyć nawet jej największych entuzjastów. Wiesz, że była jednym z pierwszych posiłków spożywanych przez astronautów w kosmosie? Dzięki swojej wysokiej wartości odżywczej i prostocie przygotowania, była idealnym wyborem na śniadanie „serwowanym” w przestrzeni kosmicznej.
Owsianka to też jedno z najstarszych dań znanych ludzkości. Archeolodzy odkryli ślady owsa w starożytnych osadach, co sugeruje, że była spożywana już tysiące lat temu. To tylko dowód na to, jak uniwersalne i ponadczasowe jest to danie. Przetrwało próbę czasu i wciąż cieszy się niesłabnącą popularnością na całym świecie.
Owsianka w kuchniach świata
Owsianka to potrawa, która w różnych zakątkach globu przybiera rozmaite formy. Oto kilka przykładów:
- Szkocja: Tradycyjnie przygotowywana z dodatkiem soli i podawana z maślanką, co nadaje jej charakterystyczny, wyrazisty smak.
- Skandynawia: Popularna wersja z jagodami i miodem, doskonale wpisująca się w tamtejsze preferencje smakowe.
- Rosja: Owsianka, znana jako „kasha”, gotowana na mleku i podawana z masłem oraz cukrem.
- Indie: Wzbogacana przyprawami, takimi jak kardamon i cynamon.
Te różnorodne sposoby przygotowania owsianki pokazują, jak lokalne tradycje i smaki wpływają na to, jak to danie jest serwowane na całym świecie.
Historia i pochodzenie owsianki
Historia owsianki sięga czasów prehistorycznych, kiedy to owies był jednym z pierwszych zbóż uprawianych przez człowieka. W starożytności stanowiła podstawowy posiłek w wielu kulturach, w tym wśród Celtów i Rzymian. W średniowieczu owsianka zyskała popularność w Europie, zwłaszcza w krajach o chłodniejszym klimacie, gdzie owies był łatwy do uprawy.
W XIX wieku owsianka zdobyła ogromną popularność w Stanach Zjednoczonych, gdzie rozpoczęto jej masową produkcję. Dzięki temu stała się dostępna dla szerokiego grona odbiorców i zyskała status jednego z najczęściej wybieranych śniadań na świecie. Dziś ceniona jest nie tylko za swój smak, ale także za liczne korzyści zdrowotne, które oferuje.
Owsianka – z czym to się je?
Danie to wielu osobom kojarzy się z nieapetycznie wyglądająca breją. Dawniej serwowano je w przedszkolach, szkołach lub szpitalach, zupełnie nie dbając o konsystencję, stąd rzadko kto ma odwagę powrócić do płatków owsianych. Zachęcamy jednak, by podjąć to wyzwanie, przygotowując idealną owsiankę zgodną z własnymi upodobaniami smakowymi.
A możliwości jest wiele:
- płatki owsiane można gotować na wodzie, mleku lub napoju roślinnym,
- smak owsianki można wzbogacić posiekanymi orzechami, uprażonymi na patelni ziarnami słonecznika lub pestkami dyni, lub też dodając siemię lniane, babkę płesznik lub sezam (→ poznaj mniej oczywiste dodatki do owsianki),
- w sezonie letnim do owsianki warto dodawać sezonowe owoce, a zimą – ulubione bakalie (→ Dlaczego warto wybierać bakalie ekologiczne?),
- po ugotowaniu płatków na wodzie, można zalać je mlekiem krowim, kokosowym, sojowym, jogurtem lub kefirem,
- gotowana owsianka to jedno, ale spróbuj też owsianki nocnej i pieczonej.
Owsianka wytrawna?
Owsiankę najczęściej podajemy na słodko, ale – o czym przekonuje Edyta Stępczyńska w książce „Owsianki. 60 zaskakujących przepisów„ – dobrze smakuje też w wersji wytrawnej, np. na zielono z pokrzywą, z cukinią i selerem, z pieczarkami, z papryką, z rzodkiewkami oraz w stylu śródziemnomorskim (z dodatkiem karczochów, oliwek, suszonych pomidorów i szpinaku).
Owsianka [przepis na owsiankę z hummusem]
Składniki:
- 1 mała czerwona papryka
- 1 łodyga selera naciowego
- 3 czubate łyżki hummusu (przeczytaj → jak zrobić hummus)
- 1 szklanka płatków owsianych
- woda
- 2 łyżki oleju
- sól do smaku
- Pokrój paprykę w kostkę, seler w plastry.
- Na rozgrzany olej wrzuć paprykę i seler, smaż przez chwilę, mieszając, lekko posól.
- Wsyp płatki owsiane, dodaj hummus, zalej wodą.
- Gotuj do miękkości płatków, przypraw solą do smaku.
Owsianka a pielęgnacja wrażliwej skóry
Płatki owsiane są dobre nie tylko do jedzenia. Warto też wiedzieć, że woda z dodatkiem płatków owsianych bardzo dobrze nawilży skórę i złagodzi podrażnienia. Taką terapię warto stosować np. u dzieci zmagających się z atopowym zapaleniem skóry (AZS), gdyż jest nie tylko naturalna, a przy tym bezpieczna, ale ponadto w znacznym stopniu poprawi kondycję skóry (za co odpowiada obecny w płatkach cynk i krzemionka).
Miksturę przygotuje według następującego przepisu: szklankę płatków zalej 3 szklankami wody i zagotuj, pozostawiając na ogniu przez 10 minut, a następnie wlej do wanny.
Ukoi nerwy i złagodzi bóle reumatyczne
Ziarna owsa to nie jedyne jego części, które kryją w sobie cenne substancje. W celach leczniczych i kosmetycznych wykorzystuje się również ziele, słomę oraz otręby tej rośliny. W ich wnętrzu kryją się bowiem składniki, które mogą wspomóc leczenie niektórych chorób.
Obecne w owsie flawonoidy i saponiny sterydowe działają moczopędnie, dzięki czemu regularne picie wyciągu z owsa chroni nerki i pęcherz moczowy przed infekcjami, jak również przed rozwojem kamicy nerkowej.
Owies, dzięki swojej wyjątkowej liście składników odżywczych, wzmacnia układ nerwowy, łagodząc stany napięcia i redukując stres. Pozytywny nastrój zapewnią choćby witamina B1 oraz witamina B5.
Jednym ze składników owsa jest rozpuszczalna w wodzie krzemionka, która łagodzi bóle reumatyczne. W tym wypadku sprawdzi się kąpiel z dodatkiem odwaru z ziela lub słomy owsianej.
