Przekąski w teorii kojarzą się z niezdrową dietą, w praktyce kwestia ta nie jest jednoznaczna. Wszystko zależy od tego, po co sięgamy, by zaspokoić głód, i jak często. A co z tej szerokiej gamy produktów sprawdzi się w czasie wakacyjnych wojaży?
Przekąski: czy jest dla nich miejsce w zdrowej diecie?
Przekąska to produkt żywnościowy, którego nie traktuje się jako pełnego dania, lecz jako mały posiłek zaspokajający głód pomiędzy głównymi posiłkami.
→ Zobacz przepis na: Kulki muesli z jagody kamczackiej
Najczęściej dzieli się je ze względu na:
- smak (słodkie, słone, pikantne),
- obróbkę termiczną (pieczone, smażone, ekstrudowane),
- wartość odżywczą (pełno- i niepełnowartościowe),
- główny składnik (skrobiowe, skrobiowo-mięsne, mięsne).
→ Przeczytaj również: Zdrowe przekąski dla dzieci na podróż
Producenci najczęściej zamykają je w praktycznych opakowaniach. Na tyle małych, by zmieściły się do torebki czy plecaka. Chodzi o to, by mieć je przy sobie zawsze wtedy, gdy poczujemy głód, a nie będziemy mogli zaspokoić go wartościowym daniem, czyli na wycieczce w górach, na plaży albo w pociągu. W takich okolicznościach właśnie najczęściej sięgamy po batoniki, ciastka, słodkie bułki, żelki, chipsy i paluszki. Ale czy to dobry wybór?
To zależy. Jeśli na co dzień jemy zdrowo, w naszej diecie dominują warzywa i owoce, a słodycze pojawiają się w niej okazjonalnie, zjedzenie słodkiej czy słonej przekąski z czarnej listy dietetyków, nie powinno nam zaszkodzić (a znajdują się na niej przede wszystkim: batony czekoladowe, ciasta i ciasteczka, słodkie bułki, pączki, chipsy i paluszki). Problem pojawia się wtedy, gdy po tego typu produkty o nieodpowiedniej wartości odżywczej sięgamy regularnie.
Nie demonizujmy jednak przekąsek. Są bowiem wśród nich te, które zasługują na uwagę i dla których miejsce w zdrowej diecie znalazł Zespół Ekspertów na spotkaniu towarzystw i instytutów naukowych zorganizowanym w 2015 roku przez Komitet Nauki o Żywieniu Człowieka PAN oraz Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych.
Za zdrowe przekąski uznano wówczas:
- świeże warzywa w formie nieprzetworzonej i jako sałatki,
- świeże owoce i produkty na ich bazie (np. musy, sałatki),
- mleczne produkty fermentowane, jak naturalne i smakowe jogurty, maślanki i serki homogenizowane.
→ Przeczytaj również: Choroba lokomocyjna u dzieci: objawy i zapobieganie
Jakie przekąski zabrać ze sobą w podróż?
Batony proteinowe
W podróży dobrze sprawdzają się batony proteinowe. Zawierają m.in. izolat białka grochu, koncentrat białka ryżowego, olej kokosowy, stewię, migdały, orzechy nerkowca, banany, nasiona chia. Stanowią dobre źródło błonnika pokarmowego i na dłuższy czas pozostawiają uczucie sytości.
→ Przeczytaj również: Przejrzałe banany. 7 pomysłów na ich wykorzystanie!
Kulki mocy
Podobnie jak tzw. kulki mocy (kulki energetyczne). Jest to mieszanka orzechów, ziaren, płatków zbóż i bakalii, daktyli, oleju kokosowego i surowego kakao, dzięki czemu dostarczają sporą dawkę białka, błonnika i tłuszczu (również z rodziny omega-3, jeśli np. wzbogacimy je o siemię lniane lub nasiona chia).
Owoce suszone, liofilizowane lub puffingowane
Wartościową przekąską są ponadto suszone, liofilizowane lub puffingowane owoce, np. truskawki, maliny, jagody. Można je jeść samodzielnie albo dodać do jogurtu lub kaszki (je również można wziąć ze sobą w podróż, jednak pod warunkiem, że mamy lodówkę turystyczną).
Głód odczuwany między posiłkami mogą też zaspokoić przekąski przygotowane w domu, np. owocowe lub warzywne szaszłyki. Do tego dobrze pasują: winogrona, borówki, truskawki, brzoskwinie, mandarynki, banany, pomidorki koktajlowe, oliwki, papryka. Można też pokroić w słupki marchewkę, ogórki i kalarepę. Pod ręką warto mieć też bakalie, orzechy oraz kilka kostek gorzkiej czekolady, a także chipsy jabłkowe, bananowe lub warzywne.
→ Zobacz przepis na: Orzechowe kulki mocy
Do pojemnika w podróż polecamy również spakować domowe ciasta bez kremów (np. drożdżówkę, kruche z owocami), a także muffinki.
Do zjedzenia w drodze nadają się też:
- kabanosy,
- ciastka (np. orkiszowe lub z płatków owsianych) i herbatniki,
- paluszki orkiszowe,
- prażone migdały,
- pełnoziarniste wafle ryżowe.
Nie zapominajmy też o napojach. Najlepsza w podróży jest woda. Szybko gasi pragnienie i ma zero kalorii (czego nie można powiedzieć o słodzonych napojach kolorowych). W drogę najlepiej zabrać wodę butelkowaną w poręcznej butelce albo bidon filtrujący (odradzamy jednak, jeśli wybierasz się w podróż np. do Egiptu).
→ Zobacz przepis na: Orzeźwiający napój z limonką, pomarańczami i mango
Warto też mieć ze sobą coś ciepłego, np. kawę albo herbatę. Tu dobrej jakości termos sprawdzi się doskonale.
Jakie produkty nie nadają się do zabrania w podróż?
Tak jak długa jest lista przekąsek idealnych na podróż, tak długi jest spis takich, które nie nadają się do zabrania na wyjazd lub wycieczkę. Tu prym wiodą wszystkie produkty świeże, które mogą szybko się popsuć w trasie, gdy będą przechowywane poza lodówką. Zapewniamy: zatrucie pokarmowe to ostatnia rzecz, o jakiej marzą turyści. Do plecaka nie pakujmy zatem ciastek i wypieków z kremem oraz jogurtów.
Jeśli podróżujemy komunikacją zbiorową (autokarem lub pociągiem), przygotowując jedzenie na drogę warto też pomyśleć o innych. Zapach niektórych potraw bywa intensywny i może nasilać objawy choroby lokomocyjnej u osób zmagających się z tym problem. Nie ma też co ukrywać, że podróżowanie, gdy wokół unosi się przykry zapach, a możliwości otwarcia okna są ograniczone, nie jest komfortowe. Czego zatem nie brać ze sobą?
Odradzamy cebularze, chipsy cebulowe, konserwy (ryby w sosach, pasztety), jajka ugotowane na twardo i wędzone ryby oraz przygotowane z nich pasty kanapkowe. Dobra przekąską nie będą też frytki i inne fast foody kupione w czasie postojów w przydrożnych barach lub stacjach benzynowych.
W czym przechowywać przekąski w podróży?
Istotne jest nie tylko to, co ze sobą zabierzemy, ale i w czym. Zgniecione owoce nie tylko nie wyglądają apetycznie, ale też trudno je jeść. Mogą zabrudzić nam bagaż lub siedzenia. By temu zapobiec, warto zaopatrzyć się w pudełka, np. plastikowe lub szklane z plastikową pokrywką. Dostępne są dziś w wielu różnych rozmiarach.
Godne uwagi są zwłaszcza te wykonane z silikonu, które można składać i rozkładać w zależności od potrzeb. Gdy zjemy ich zawartość, wystarczy schować jedno w drugie, złożyć pudełko i schować do torby, w której nie zajmie wiele miejsca.
Zanim jednak kupimy takie opakowania, upewnijmy się, ze zostały wykonane z bezpiecznych materiałów (z nietoksycznego tworzywa przeznaczonego do kontaktu z żywnością, który nie zawiera BPA).
