Teraz czytasz...
Truskawki? Polskie najlepsze! Jak je rozpoznać?

Truskawki? Polskie najlepsze! Jak je rozpoznać?

Agnieszka Gotówka
świeże truskawki na drewnianym tle

Truskawki to owoce sezonowe, goszczące na naszym stole od przełomu maja i czerwca do połowy lipca. Kryją w sobie bogactwo nie tylko walorów smakowych, ale i odżywczych, dzięki czemu są smaczną i zdrową przekąską w ciągu dnia. Co warto o nich wiedzieć? I dlaczego warto na nie czekać? 

Truskawki – właściwości

Truskawka jest gatunkiem stosunkowo młodym, wytworzonym we Francji blisko 250 lat temu. Powstała w wyniku skrzyżowania poziomki wirginijskiej (Fragaria virginiana) z poziomką chilijską (Fragaria chiloensis). Do dziś zresztą bywa nazywana poziomką ananasową lub wieloowocową.

→ Przeczytaj również: Jak przechowywać truskawki?

Uprawa truskawki szybko rozprzestrzeniła się w Europie oraz Ameryce Północnej, a obecnie stanowi cenny materiał uprawny, głównie w Stanach Zjednoczonych, Japonii, Hiszpanii. Polska zajmuje 8. miejsce wśród producentów tych owoców na świecie.

A co zawierają truskawki? W ich składzie dominuje woda (80 proc). Na kolejnych miejscach znajdują się węglowodany (7-8 proc.), tłuszcz (6 proc.), a także błonnik pokarmowy i pektyny. W tych soczystych owocach znajdziemy też minerały (zwłaszcza potas, magnez, wapń, fosfor, cynk, żelazo, mangan). Nie brakuje też witamin, zwłaszcza witaminy C (mają jej więcej niż cytrusy!), witamin z grupy B i witaminy A. Wiele w nich też substancji bioaktywnych (flawonoidów i antocyjanów).

owsianka ze świeżymi truskawkami
Truskawki (kcal 40) są dobrym dodatkiem do owsianki

Truskawki a zdrowie

Owoce te pozytywnie wpływają na funkcjonowanie układu pokarmowego, moczowego i kostnego. Polecane są w leczeniu kamicy nerkowej, chorób reumatycznych i artretyzmu. Zarówno same owoce, jak i sok wykazują właściwości bakteriobójcze.

Regularne spożycie truskawek (szczególnie poprzez obecność w niej flawonoidu – fizetyny) pozwala zminimalizować powikłania cukrzycy – nefropatię i retinopatię cukrzycową, charakteryzujące się obrzękiem nerek i upośledzeniem działania układu nerwowego. Ich obecność w diecie obniża też poziom złego cholesterolu (LDL) z jednoczesnym utrzymaniem na stałym poziomie jego dobrej frakcji (HDL).

W medycynie ludowej wykorzystywano też liście truskawek. Łagodziły dolegliwości żołądkowo-jelitowe i wspomagały leczenie otarć skóry. Napar z nich przygotowany pobudzał też apetyt, leczył ból gardła spowodowany stanem zapalnym i aftami.

Liście truskawki posiadają właściwości wysoce przeciwutleniające, zdecydowanie wyższe niż owoce, i wpływają na likwidację wolnych rodników powodujących stres oksydacyjny i przyczyniających się do powstania licznych chorób cywilizacyjnych.

Przepis na napar z liści truskawek

  • 2 łyżki liści zalewamy szklanką gorącej wody i parzymy ok. 15 min. Pijemy pół szklanki 2 razy dziennie podczas leczenia biegunek.
  • W dolegliwościach skórnych i moczowych zalewamy 1 łyżkę liści szklanką gorącej wody. Pijemy małymi łyczkami 2-3 razy dziennie.

Ekologiczne truskawki. Dlaczego warto je wybierać?

Żywność ekologiczna polecana jest m.in. ze względu na wyższą zawartość substancji bioaktywnych, np. polifenoli, pozytywnie wpływających na nasze zdrowie. W przypadku truskawki zaobserwowano, że uprawa ekologiczna w porównaniu do konwencjonalnej cechuje się większą ilością składników mineralnych i witamin. Prowadzone badania zawartości kwasu askorbinowego w truskawkach wykazały o ponad połowę wyższą jego obecność w uprawach ekologicznych (1,23 g/100 g produktu) niż w konwencjonalnych (0,57 g/100 g).

Z kolei w wyniku badań żelaza stwierdzono, że truskawka ekologiczna zawiera 1,01 g mikroelementu w 100 g świeżej masy, natomiast konwencjonalna 0,80 g. A biorąc pod uwagę fakt, że przyswajamy jedynie 10 proc. żelaza z diety, jego wyższa zawartość w owocach może mieć istotny wpływ na nasze zdrowie.

Truskawki ekologiczne posiadają mniej pozostałości pestycydów i metali ciężkich. Trzeba bowiem pamiętać, że owoce jagodowe są podatne na gromadzenie się szkodliwych substancji z gleby.

świeże polskie truskawki
Truskawka – owoc lata

Jak rozpoznać polskie truskawki?

Polska truskawkami stoi! Dawniej rosły w niemal każdym przydomowym ogródku. Dziś nie każdy ma takie teren do zagospodarowania. Kupujemy więc je w sklepach i na targowiskach. Tam jednak nie zawsze mamy do czynienia z dobrej jakości owocem. Jak zatem go rozpoznać?

Sezon na truskawki zaczyna się pod koniec maja i trwa do lipca. Jeśli więc ktoś oferuje nam te owoce w kwietniu, najpewniej nie rosły one na polskiej ziemi. A już na pewno nie w gruncie, wygrzewając się w wiosennym słońcu. A to właśnie takie są najbardziej soczyste.

Warto też przyjrzeć się szypułce. Jeśli jest sztywna, intensywnie zielona i jędrna z dużym prawdopodobieństwem pochodzi z naszego kraju (od jej zbioru do trafienia na rynek minęło bowiem mało czasu; owoce z importu muszą przebyć długą drogę, by do nas dotrzeć, co odbija się na ich jędrności).

Zwróćmy też uwagę na zapach. Polskie truskawki są bardzo aromatyczne. Mają też nieco innych kształt od zagranicznych: są mniejsze, stożkowate.

A gdzie kupować truskawki? Najlepiej u lokalnego sprzedawcy. Niekiedy można samemu podjechać na plantację i kupić owoce bezpośrednio u producenta.

Truskawka kaszubska należy do tradycyjnych specjalności naszego kraju, co poświadcza jej wpisanie do rejestru Chronionych Oznaczeń Geograficznych w Unii Europejskiej. Na teren Pojezierza Kaszubskiego została sprowadzona w XX wieku, a ze względu na specyficzne właściwości, szybko zwiększono jej uprawę w tym rejonie. Owoce te cechują się ciemnoczerwonym, równomiernym zabarwieniem i lekko błyszczącą powierzchnią.

sadzonki truskawek ściółkowane słomą
Witaminy w truskawkach wzmacniają odporność i pozytywnie wpływają na stan skóry

Co zrobić z truskawek?

Z truskawek można zrobić wiele zapraw, m.in. dżemy (z dodatkiem kwiatów czarnego bzu smakują rewelacyjnie!), konfitury i kompoty. Uzupełniają smak jogurtów, galaretek, owsianek i omletów (przeczytaj, jak zrobić omlet). Doskonale smakują na surowo, zwłaszcza tuż po zerwaniu z krzaczka i nagrzane letnim słońcem.

W Polsce sezonowo jemy też ciasta z truskawkami. Z ich dodatkiem świetnie smakuje malinowa chmurka. Idealne na lato jest też ciasto jogurtowe z truskawkami. Polecamy też przepis na czekoladową piankę, szczególnie lubianą przez dzieci. Najmłodsi w większości lubią też pierogi z truskawkami i śmietaną oraz gofry z ich dodatkiem.

Ciasto z truskawkami dobrze smakuje na kruchym spodzie i z dodatkiem lodów waniliowych. Można zrobić z nimi również ciasto bez pieczenia (np. sernik na zimno).

Można też uzupełniać nimi smak dań wytrawnych. Owoce te dobrze komponują się m.in. ze szparagami (zob. przepis na kosmosę ryżową z truskawkami i szparagami).

Truskawki to też świetny kosmetyk, idealny zwłaszcza na skórę łuszczącą się, zniszczoną lub przetłuszczoną. Ich sok ma właściwości wybielające –  maseczkami powstałymi na ich bazie można likwidować plamy na skórze, piegi oraz egzemy. Sok z truskawek pomaga też usunąć żółty osad na zębach i nieprzyjemny zapach z ust.

Maseczka z truskawkami i mlekiem zmiękczy i rozjaśni skórę. By ją przygotować rozgnieć owoce i połącz je z łyżką mleka oraz łyżką dowolnej mąki. Składniki wymieszaj na gładką pastę i nałóż na twarz, dekolt i szyję na 15-20 min. Maseczkę spłucz letnią wodą.

Najczęściej zadawane pytania

Jak przechowuje się truskawki?

Truskawki to owoce bardzo delikatne. Najlepiej smakują jedzone na świeżo, przechowywanie im nie służy. Jeśli jednak muszą poczekać na ich zjedzenie, nie myjemy ich i nie odrywamy szypułek. Zostawiamy w chłodnym miejscu. Możemy też je zamrozić (w całości lub w formie zmiksowanej).

Jak sadzić truskawki?

Truskawki uwielbiają słońce i to ono nadaje im słodyczy. Sadzonki truskawek (wyłącznie od sprawdzonego producenta!) sadzimy więc w miejscu słonecznym.

Umieszczamy je w glebie wcześniej nawożonej kompostem, najlepiej w rzędach oddalonych od siebie co 50 cm w rozstawie 25–35 cm. Istotne jest, by wsadzając sadzonki pilnować, by korzenie były wyprostowane (zagięty korzeń wypycha roślinę do góry i prowadzi do przesuszania rośliny), a zielona część nie została przysypana ziemią.

Sadzonki truskawek warto ściółkować, np. słomą lub agrowłókniną. Ograniczy to rozwój chwastów i zanieczyszczenie owoców ziemią.

Kiedy sadzić truskawki?

Wiele zależy od odmiany. Niektóre z truskawek do gruntu sadzi się jesienią od początku września do przymrozków (listopad/grudzień). Można też sadzić je wiosną od połowy marca do maja.

Ile kalorii mają truskawki?

Truskawki należą do owoców niskokalorycznych. Zawierają jedynie 34 kcal na 100 g produktu. Jeśli jednak posypiemy je cukrem lub podamy z bitą śmietaną, ich kaloryczność znacząco się zwiększy.

Ten serwis używa cookies. Korzystając z niego wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Sprawdź naszą politykę prywatności.

Żadne materiały z tej strony nie mogą być jakikolwiek sposób powielane bez pisemnej zgody redakcji.