Olej kokosowy stanowi alternatywę dla znanych od lat tłuszczów rodzimych. Ma wiele zastosowań zarówno w kuchni, jak i w kosmetyce. Ale czy faktycznie jest zdrowy? I jaki olej kokosowy wybrać: rafinowany czy nierafinowany?
Olej kokosowy: rodzaje
Olej kokosowy w ostatnich latach zyskuje na popularności. Jest to olej do smażenia wybierany przez nas tak samo chętnie jak rodzimy olej rzepakowy lub uwielbiana w diecie śródziemnomorskiej oliwa z oliwek. A czy faktycznie za jego fenomenem stoją wyjątkowe właściwości prozdrowotne czy może marketing?
→ Przeczytaj także: Jak zrobić chlebek bananowy?
W składzie oleju kokosowego znajdziemy:
- 82 proc. nasyconych kwasów tłuszczowych (kwas laurynowy, który wspiera odporność i ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe, a także kwas mirystynowy, palmitynowy, stearynowy oraz krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe),
- 6 proc. kwasów jednonienasyconych (kwas oleinowy)
- 2 proc. wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (kwas linolenowy).
→ Przeczytaj także: Kawa kuloodporna. Czy jest zdrowa?
Wśród różnych rodzajów oleju kokosowego są:
- nierafinowany olej kokosowy – jest najmniej przetworzony, bo tłoczy się go z młodych i świeżych owoców, ma delikatny kokosowy zapach,
- rafinowany olej kokosowy – dobry do smażenia, ale stosuje się go też w kosmetyce (składnik balsamów i mydeł), otrzymuje się go z użyciem rozpuszczalników chemicznych, jest pozbawiony zapachu,
- tłoczony olej kokosowy – pozyskuje się go za pomocą mechanicznej prasy tłoczącej, jest to wysokiej jakości bezsmakowy olej z dużą ilość średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych,
- płynny olej kokosowy – olej pozbawiony zdecydowanej większości nasyconego kwasu laurynowego (jednego z najbardziej wartościowych składników).
W przemyśle spożywczym największą popularnością cieszy się rafinowany olej kokosowy. Jest tani i nadaje się do smażenia, wyrobu ciast, czekolady i margaryny.
→ Przeczytaj także: Jak zrobić frytki z batatów?
Olej kokosowy a olej MCT
Olej kokosowy nie jest tym samym co olej MCT stosowany w diecie ketogenicznej. Drugi z wymienionych to jedna z frakcji oleju kokosowego. Jest bezbarwny, pozbawiony zapachu oraz smaku. Ma też niższą kaloryczność. Ze względu na obecność w nim kwasów (m.in. kapronowego czy laurynowego) wykazuje zdolność poprawy parametrów krwi. Działa przeciwnowotworowo, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwcukrzycowo oraz hepatoprotekcyjnie. Wspomaga też gojenie ran, normuje profil lipidowy krwi i wspomaga odchudzanie.
Właściwości oleju kokosowego
Oleje kokosowe w ostatnich latach zyskały ogromną sławę. Badania naukowe nie potwierdzają jednak ich leczniczych właściwości.
→ Przeczytaj także: Kawa kuloodporna. Czy jest zdrowa?
Pojedyncze analizy wskazywały co prawda na właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne oleju kokosowego. Niektóre sugerowały zmniejszenie obwodu talii i masy ciała w diecie bogatej w tłuszcz kokosowy. Są to jednak badania, które wymagają powtórzenia, lepszego wyjaśnienia dla bardziej skomplikowanych układów badawczych, a także przeprowadzenia doświadczeń na ludziach (dotychczas były prowadzone na zwierzętach).
Stanowisko w sprawie oleju kokosowego kilka lat temu zajęło też Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA). Uznano wówczas, że olej kokosowy zwiększa stężenie frakcji lipoprotein LDL, które są przyczyną chorób układu krążenia. Eksperci odradzali jego spożywanie, nie są bowiem znane jakiekolwiek właściwości tego oleju, które mogłyby kompensować jego niekorzystny wpływ na stężenie LDL.
→ Przeczytaj również: Oleje roślinne. Z czym to się je i jak ma się do tego nasze zdrowie?
Z całą pewnością nie należy porzucać rodzimych olejów, by w pełni zastąpić je olejem kokosowym. Nie oznacza to jednak, że jest on nieprzydatny.
Przeciwnie – jest odpowiedni do smażenia (ma wysoki punkt dymienia, wynosi ok. 200°C). Można go też stosować w kosmetyce, zwłaszcza w przypadku suchej i wrażliwej skóry. Łagodzi poparzenia słoneczne i poleca się go do smarowania przy atopowym zapaleniu skóry (AZS), łuszczycy, trądziku, egzemie. Wspomaga gojenie ran. Używa się go do demakijażu oczu i twarzy. Nadaje się też do olejowania włosów (zwłaszcza bardzo suchych i zniszczonych).
Ale uwaga: olej kokosowy to olej dość ciężki. Niektóre rodzaje skóry go nie tolerują.
Olej kokosowy: cena
Cena oleju kokosowego uzależniona jest od jego jakości. Za 500 ml w popularnej sieci marketów trzeba zapłacić ok. 10 zł. My polecamy jednak produkty ekologiczne. Te jednak nieco więcej od konwencjonalnych. Za olej kokosowy BIO zapłacić trzeba od 23 zł (400 ml) do 50 zł (1 l).
Olej MCT jest droższy. Koszt butelki 0,5 to ok. 65 zł.
