Piernik, przepis który publikujemy poniżej, to nieodłączny element bożonarodzeniowego jadłospisu. Jeżeli jednak chcemy cieszyć się smakiem staropolskiego specjału, przygotowania należy rozpocząć 4-6 tygodnie wcześniej.
Piernik – przepis to nie wszystko!
Piernik ciasto i pierniki to kulinarne symbole świąt Bożego Narodzenia. Ale czy wiesz, że wypieki te znane już były w kuchni dawnych Słowian? Co prawda wówczas były dość twarde, a słodyczy nadawał im miód, ale były wyjątkowe i miały charakter obrzędowy. Tak zresztą jest i dziś, bo choć przepis na dobry piernik szukamy najczęściej w okolicy świąt, to możemy go upiec, kiedy tylko chcemy.
→ Zobacz przepis na korzenne ciasto bez pieczenia
Największą sławą przez wieku cieszyły się pierniki norymberskie i toruńskie wypiekane w przepięknie rzeźbionych formach
Podstawą piernika są przyprawy korzenne i dobrej jakości miód (polecamy miód ekologiczny). Przygotowanie ciasta to prawdziwa sztuka. Tu nic nie mogło dziać się szybko: do wypieku podchodzono staranie i z dużym kulinarnym zaangażowaniem. Ciasto dojrzewało powoli. W stanie surowym mogło ( i powinno!) być przechowywane nawet do 6 tygodni*. Trzymano je w ciemnej i chłodnej piwnicy, a że dziś o takie pomieszczenie trudno, sprawdzi się dolna półka w lodówce.
*Nic się jednak nie stanie, jeśli ciasto na piernik staropolski zrobisz 2 tygodnie przed świętami.
Piernik staropolski trzeba upiec 2-3 dni przed świętami. Bezpośrednio po upieczeniu ciasto jest twarde, ale po 2-3 dniach kruszeje i niemal rozpływa się w ustach.
→ Przeczytaj, jak zrobić świąteczne porządki bez stresu
Piernik: przepis na ciasto
Staropolski piernik dojrzewający
Składniki
- ½ kg miodu
- 2 szkl. cukru
- 250 g masła
- 1 kg mąki pszennej
- 3 jajka
- 3 płaskie łyżeczki sody oczyszczonej
- ½ szkol. zimnego mleka
- ½ łyżeczki soli
- 3 torebki przyprawy do piernika cynamon, goździki, imbir, kardamon
- 1 l powideł śliwkowych do przełożenia piernika
Polewa czekoladowa
- 200 ml śmietany kremówki
- 2 tabliczki czekolady deserowej
- 250 g orzechów włoskich
Przygotowanie
- Sodę rozpuść w ziemnym mleku.
- Miód, masło, cukier podgrzewaj stopniowo i wymieszaj, aż cukier się rozpuści. Odstaw do ostudzenia.
- Do letniej masy dodawaj stopniowo: mąkę pszenną, jajka, sodę wymieszaną w mleku, sól oraz przyprawę korzenną. Dokładnie wyrób ciasto.
- Z ciasta uformuj kulę i przełóż ją do kamionkowego garnka, przykryj lnianą ściereczką.
- Odkładamy ciasto na co najmniej 2 tygodnie, a najlepiej na 4-6 tygodni w chłodne miejsce (lodówka lub piwnica).
- Ciasto podziel na 3-4 części. Każdą rozwałkuj i wyłóż na blachę. Piecz aż zacznie nabierać kolorów (ok. 20 min)
- Uwaga: blaty są twarde po upieczeniu, ale po 2 dniach kruszeją.
- Ochłodzone placki przełóż powidłami.
- Bezpośrednio po przełożeniu piernik nakryj arkuszem czystego papieru do pieczenia i równomiernie obciąż deseczką lub odpowiedniej wielkości książkami. Odstaw na dobę, następnie pokrój piernik na trzy części.
- Zrób polewę: do rondelka przelej śmietankę i dodaj połamaną w kostki czekoladę. Podgrzewaj i mieszaj aż czekolada się rozpuści, a masa stanie się jednolita.
- Polewą polej piernik (nie zapomnij o bokach ciasta). Posyp posiekanymi orzechami. Odstaw do ostudzenia.
Przepis bazuje na recepturze pochodzącej z książki Marii Lemnis i Henryka Vitry „W staropolskiej kuchni i przy polskim stole”/
Zaciekawił Ciebie temat pierników? Poznaj Żywe Muzeum Piernika
Piernik (ciasto) – przepis i praktyczne wskazówki
Przepis na placek piernik może wydawać się skomplikowany, ale w rzeczywistości nie jest trudny do przygotowania. O czym jednak warto pamiętać?
- Piernik najlepiej przełożyć powidłami śliwkowymi, ale nada się też masa kajmakowa, orzechowa lub marcepanowa.
- Przyprawy do piernika możesz kupić gotowe, ale polecamy zrobić je samemu. Potrzebujesz 35-40 g cynamonu, 15 g imbiru mielonego, po 10 g gałki muszkatołowej, goździków i kardamonu, po 5 g anyżu, ziela angielskiego i ziaren kolendry oraz pieprzu. Wszystko wymieszaj i gotowe!
- W sklepach do kupienia jest też gotowa polewa czekoladowa, ale najlepsza będzie ta zrobiona w domu.
→ Zobacz przepis na bożonarodzeniowe śledzie w pomidorach z żurawiną
Jak zrobić polewę czekoladową?
Do rondelka przelej 200 ml śmietanki kremówki i dodaj dwie połamane w kostki czekolady deserowe. Podgrzewaj i mieszaj aż czekolada się rozpuści, a masa stanie się jednolita. Prawda, że proste? 😉
Możesz też skorzystać z podpowiedzi Violi Grzelki, autorki książek z przepisami „Mamucie przysmaki„, która polewę robi następująco:
3 łyżki śmietany (18 proc.), 3 łyżki cukru, 3 łyżki kakao i łyżeczkę spirytusu lub octu spirytusowego (10 proc.) zagotowuje i miesza, aż wszystko połączy się w jednolitą masę. Po chwili przestudzenia, polewę trzeba szybko rozsmarować na powierzchni ciasta (by nie zdążyła zgęstnieć).
Jak zrobić lukier?
Piernik ostatecznie można też polukrować. W tym celu wlej do kubka 3 łyżki wody i 8-10 łyżek cukru pudru.
