Miód ekologiczny czy konwencjonalny?
Miód bardzo wysoko ceniły najstarsze cywilizacje. Pierwsze sumeryjskie zapiski na ten temat pochodzą sprzed 4000 lat. Pszczeli wyrób wykorzystywano w starożytnym Egipcie i Grecji, a ojciec medycyny, Hipokrates, przyrządzał z niego maści i wywary ziołowe.
Dziś wiemy, że miód to słodkie źródło węglowodanów (ich jest najwięcej), enzymów, witamin, soli mineralnych oraz aminokwasów. Zawiera także naturalne, pochodzące z organizmów pszczół, antybiotyki: inhibinę i lizozym. W zależności od rodzaju dodaje energii i wzmacnia odporność (nie bez powodu zaleca się go w pierwszych objawach przeziębienia, jest też jednym ze składników antygrypiny). Obniża też ciśnienie tętnicze i pozytywnie wpływa na układ krążenia.
Warto jednak pamiętać, że jedynie dobrej jakości miód, będzie miał szereg prozdrowotnych właściwości. Produkt tani, z niewiadomego źródła, to najczęściej nic innego jak cukier, który ze zdrowiem niewiele ma wspólnego. Nie dajmy się więc oszukać i z uwagą czytajmy etykiety!
Nawet jeśli miód sprzedaje polski dystrybutor, nie oznacza to, że pochodzi on z Polski. Jeśli na etykiecie jest informacja, że produkt stanowi mieszankę miodów pochodzących z UE i niepochodzących z UE oznacza to, że w słoiku może znajdować się być duża ilość miodu z krajów azjatyckich. A te mogą zawierać antybiotyki czy substancje, których stosowanie jest tam dozwolone, a w krajach UE zabronione.
Dlaczego miód z pasieki ekologicznej?
Pasieki ekologiczne w Polsce nadal pozostają w mniejszości (w 2021 r. było ich 30, najwięcej w województwach podlaskim i podkarpackim). Ich funkcjonowanie jest ściśle usankcjonowane unijnymi i krajowymi przepisami prawnymi. Pasiek poddawane są regularnym kontrolom, m.in. z ramienia Inspekcji Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. To stanowi gwarancję dla producenta, że ekologiczny miód został wyprodukowany zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego i jest wolny od zanieczyszczeń, m.in. pestycydów.
Ekologiczna pasieka musi być położona w taki sposób, aby w promieniu 3 km źródłami nektaru i pyłku były rośliny uprawiane metodami ekologicznymi, roślinność naturalna lub rośliny uprawiane metodami o niewielkim wpływie na środowisko (gryka, nawłoć, lasy jodłowe). Powinna być też oddalona od miejsc stanowiących potencjalne źródło skażenia, czyli ruchliwych dróg i autostrad (to zmniejsza ryzyko kumulacji szkodliwych substancji w produktach pszczelich).
Uprawa i produkcja ekologiczna to nie tylko wyższej jakości produkt, ale również zrównoważone wykorzystanie dób naturalnych bez nadmiernej eksploatacji środowiska naturalnego i przekształcania go. Dlatego też znajdujące się w ekologicznej pasiece ule powinny być wykonywane z materiałów naturalnych (drewno, słoma, trzcina), które nie stwarzają ryzyka skażenia środowiska i produktów pszczelarskich. Zabronione jest również stosowanie syntetycznych repelentów podczas czynności pozyskiwania miodu, pozyskiwanie miodu z plastrów zawierających czerwie (młode larwy pszczół), a także podcinanie skrzydeł u matek pszczelich.
Na zakończenie sezonu produkcyjnego rodziny pszczele należy pozostawić z zapasem miodu i pyłku wystarczającym do przetrwania zimy.
W pasiece ekologicznej zabronione jest też profilaktyczne stosowanie antybiotyków. By uchronić pszczele rodziny przed chorobami, pszczelarz powinien je regularnie kontrolować, by odpowiednio wcześnie wykryć jakiekolwiek anomalie zdrowotne. Ważna jest dokładna dezynfekcja uli, sprzętu pszczelarskiego oraz pracowni (dozwolone są m.in. wapno, woda utleniona, soda kaustyczna). Pszczelarze muszą też pamiętać o okresowej wymianie plastrów.
Po czym poznać miody ekologiczne?
Miód bio powinien być odpowiednio oznaczony. Na etykiecie należy szukać unijne logo produktów rolnictwa ekologicznego (zielony liść) oraz frazę „produkt pszczelarstwa ekologicznego”. Powinny się tam również znaleźć takie informacje jak: nazwa producenta, numer certyfikacji zgodności, nazwy upoważnionej jednostki certyfikującej i jej numeru identyfikującego, a także numer odpowiedniej normy europejskiej.
Miód ekologiczny: cena
Ekologiczne miody są droższe od ich konwencjonalnych odpowiedników. Trzeba jednak pamiętać, że certyfikowane pasieki charakteryzuje niska wydajność miodowa (ograniczone pożytki pszczele). W ich przypadku są tez wyższe koszty produkcji.
To wszystko sprawia, że certyfikowany miód ekologiczny kosztuje ok. 20 proc. więcej niż konwencjonalny.
Aby w pełni skorzystać z jego zdrowotnych właściwości miodu, trzeba go jednak prawidłowo przechowywać. Jeżeli tego nie zrobimy, nasz stosunkowo drogi produkt straci swe korzystne właściwości.
Najwięksi „wrogowie” miodu to światło, podgrzewanie i niepotrzebne przelewanie. Pamiętaj wiec, aby:
- przechowywać miód w pomieszczeniu suchym, stosunkowo chłodnym o niewielkich wahaniach temperatury,
- chrońmy go przed bezpośrednim oddziaływaniem promieni słonecznych,
- miód trzymać zamknięty w szczelnym słoiku (w ten sposób chronimy go przed zwilgotnieniem i fermentacją),
- przechowywać go z dala od bezpośredniego sąsiedztwa produktów wydzielających ostry zapach, np. ziół, przypraw czy cebuli.
I pamiętaj:
- Jeżeli słodząc herbatę, zastępujesz cukier miodem, poczekaj aż napar nieco ostygnie. W temperaturze powyżej 60°C miód traci swoje korzystne właściwości.
- Kupując miód, nie kieruj się jego konsystencją. Proces krystalizacji jest zjawiskiem naturalnym i nie wpływa na jakość produktu.
Miód ekologiczny: sklep
Półki sklepów i marketów nierzadko aż uginają się pod ciężarem pięknie wyglądających słoiczków z miodem. My jednak zachęcamy, by w miarę możliwości, zakupów dokonywać bezpośrednio u pszczelarza i wybierać certyfikowany miód. Otrzymamy wówczas autentyczny i polski produkt najwyższej jakości, a nierzadko również fachową poradę od specjalisty.
Miody ekologiczne dostępne są też w sklepach z ekologiczną żywnością (stacjonarnych i internetowych). Można je też kupić na różnego rodzaju targach z lokalną żywnością.
