Teraz czytasz...
Ekologiczne środki czystości – przepisy i zastosowanie

Ekologiczne środki czystości – przepisy i zastosowanie

Agnieszka Gotówka
widok z góry na ekologiczne środki czyszczące: sodę, ocet i cytrynę

Ekologiczne środki czystości są tanie, przyjazne naszemu zdrowiu i środowisku. Nic zatem dziwnego, że mają coraz większą rzeszę zwolenników. Podpowiadamy, jak przygotować w pełni naturalne płyny do sprzątania kuchni, łazienki oraz mebli.

Ekologiczne środki czystości. Jak zrobić?

Środki czystości są dziś produkowane na potęgę! Reklamy przekonują nas, że potrzebujemy co najmniej kilku różnych detergentów, by nasz dom lśnił czystością. A pomyślałeś kiedyś, jak o porządek dbali nasi przodkowie, kiedy przemysł drogeryjny nie był tak rozwinięty?

Nie chodzi oczywiście o to, by się uwsteczniać, ale naturalne środki czystości to same zalety: są zdrowe dla nas i naszych dzieci, nie niszczą środowiska naturalnego i, co najważniejsze, są skuteczne. Rezygnacja z nich jednak powinna być stopniowa, by się nie zniechęcić i móc wypróbować różne możliwości (więcej wskazówek przeczytasz w artykule → „Dom bez chemii, czyli jak krok po kroku rezygnowałam z detergentów„).

Jeśli mamy wymienić środki czystości eko, pierwszą odpowiedzią najczęściej jest ocet, czyli wodny roztwór kwasu octowego. Poradzi sobie z wieloma zabrudzeniami i plamami, usunie przykry zapach i kamień. Jest niezawodny i ekologiczny (→ przeczytaj więcej o zastosowaniu i rodzajach octu).

Jak zrobić uniwersalny płyn do czyszczenia?

Do codziennego sprzątania kuchni i łazienki sprawdzi się preparat przygotowany z octu i wody (1:1). Najlepiej wlać go do dozownika ze spryskiwaczem, dzięki czemu zawsze będziemy mieli go pod ręką. Tak sporządzony płyn można używać na co dzień do wytarcia blatów, zlewu, jak również armatury łazienkowej. Przyda się również, by usunąć zabrudzenia z luster i szyb. Jeśli jednak zdecydujemy się na ekologiczne mycie okien, wówczas lepiej sięgnąć po płyn sporządzony według przepisu:

  • 100 ml wody,
  • 100 ml spirytusu salicylowego,
  • łyżeczka octu,

lub:

Wszystkie składniki należy wlać do butelki i dobrze wymieszać. Można do roztworu dodać kilka kropel (!) gliceryny, dzięki niej bowiem powierzchnia szyby stanie się odporniejsza na osiadanie kurzu.

Preparaty z octem warto zrobić na zapas, przechowując je w opisanych butelkach ze spryskiwaczem. Można po nie sięgać w każdej chwili, dorabiając roztworu, gdy zajdzie taka potrzeba.

→ Przeczytaj również: Jak wybielić firanki?

Co najmniej raz na miesiąc warto też wlać 1 l octu do pustego bębna pralki i włączyć normalny cykl prania z wysoką temperaturą. To świetny sposób na czyszczenie tego wdzięcznego urządzenia (→ przeczytaj, jak krok po kroku wyczyścić pralkę).

Czyszcząc octem łazienkę, należy pamiętać, by nigdy nie łączyć go z wybielaczem ani żadnym innym produktem, który ma w swoim składzie chlor. Taka mieszanka bowiem może prowadzić do wydzielania się chloru – niezwykle trującego gazu, który nawet w małym stężeniu może wywołać uszkodzenia oczu, skóry lub układu oddechowego.

soda oczyszczona i ocet do ekologicznego sprzątania
Środki czyszczące (ekologiczne) nie są drogie, a bardzo skuteczne

Soda oczyszczona

Soda oczyszczona jest substancją niepalną i całkowicie biodegradowalną (jej rozkład następuje w temperaturze 60˚C). Nie stanowi zagrożenia dla organizmu człowieka. By jednak soda spełniała swoje funkcje, musi być świeża. Można to sprawdzić poprzez dodanie do połowy łyżeczki sody kilku kropel octu lub soku z cytryny (silne bulgotanie świadczy o świeżości sody).

Ale uwaga: to jedyny moment, kiedy połączenie sody oczyszczonej i octu ma sens. Razem reagują ze sobą tworząc octan sodu, wodę i dwutlenek węgla. To właśnie powstający w trakcie reakcji dwutlenek węgla (to ten sam gaz, który ulatnia się z gazowanych napojów) powoduje, że wygląda ona bardzo atrakcyjnie, wszystko się porusza, buzuje.

Ta reakcje sprawia, że wielu osobom się wydaje, że tam dzieje się jakaś magia. Tymczasem powstający w reakcji octan sodu nie ma takich wspaniałych właściwości czyszczących jak soda oczyszczona i ocet oddzielnie

– tłumaczy Sylwia Panek, autorka książki „Zdrowy dom: sprzątanie”, znana też jako Mama Chemik, z którą rozmawialiśmy o błędach, jakie najczęściej popełniamy stosując ekologiczne środki czystości (→ przeczytaj wywiad).

Pasta z sody oczyszczonej

Soda oczyszczona doskonale sprawdza się jako składnik past do czyszczenia. Z jej pomocą można np. wyczyścić fugi. Do niewielkiej ilości wody lub płynu do mycia naczyń należy dodać sodę, wymieszać, a następnie nałożyć tak przygotowany środek na przestrzeń między kafelkami i pozostawić na 15 minut. Po tym czasie energicznie wyszorować szczoteczką i przemyć wodą.

Soda oczyszczona doskonale poradzi sobie również z brudem i osadem zgromadzonym na wannie i zlewie. Sodę należy wymieszać z wodą utlenioną (w proporcjach 2:1). Tak przygotowaną pastę należy położyć na czyszczoną powierzchnię i zostawić na 30 minut. Po tym czasie wystarczy wyszorować zlew i wannę, a następnie opłukać wodą i wytrzeć do sucha. Spływając do rur odpływowych pasta z sody i wody utlenionej, dodatkowo udrożni i odświeży rury kanalizacyjne.

Pasta z sody oczyszczonej poradzi sobie również z brudnym piekarnikiem (→ przeczytaj też inne podpowiedzi, jak wyczyścić piekarnik ekologicznie). Warto też łączyć ją z proszkiem do prania, zwłaszcza do białych tkanin. Jeśli mamy mocno zabrudzone firany, można zostawić je na kilka godzin w wodzie z dodatkiem szklanki sody.

Warto pamiętać o niej również w czasie mycia lodówki. Jeśli wsypiemy jej niewielką ilość na talerzyk i ustawimy w chłodziarce, soda będzie chłonąć przykre zapachy (→ sprawdź, jak układać żywność w lodówce, by dłużej zachowała świeżość).

Środek do czyszczenia mebli

Popularne środki do czyszczenia mebli, dostępne najczęściej w postaci aerozolu, pełne są chemicznych substancji. Jeśli nie chcemy ich stosować, możemy meble przecierać wilgotną ściereczką z mikrofibry. Jeśli jednak chcemy osiągnąć również efekt nabłyszczenia, a ponadto rozpylić delikatną woń olejku eterycznego, polecamy przygotować płyn według receptury:

  • filiżanka wody,
  • ¼ filiżanki octu,
  • 2 łyżeczki oliwy,
  • 10-15 olejku cytrynowego.

Składniki należy wlać do butelki ze spryskiwaczem i dokładnie wymieszać. Przed każdym użyciem koniecznie trzeba potrząsnąć butelką!

Co zamiast płynu do podłogi?

Jeśli mamy w domu panele lub drewnianą podłogę, wówczas do jej mycia można zastosować naturalny preparat:

  • 2 l ciepłej wody,
  • 1,5 szklanki octu,
  • 20 kropli wybranego olejku eterycznego (np. herbacianego, który ma właściwości antybakteryjne).

Do czyszczenia podłóg nie warto używać chemicznych środków zwłaszcza wówczas, gdy mamy małe dzieci. Maluchy często bawią się, siedząc na podłodze. Warto zadbać, by jej powierzchnia była nie tylko czysta, ale i pozbawiona szkodliwych dla zdrowia substancji (→  poznaj więcej powodów, dla których nie warto używać detergentów, gdy mamy małe dzieci).

Zobacz także


Do usuwania palm i roztoczy z dywanów również nie potrzebujemy żadnych konwencjonalnych preparatów ze sklepowej półki. Na wytrzepany dywan lub chodnik należy wysypać sodę oczyszczoną i wetrzeć ją okrągłymi ruchami. Po 12 godzinach wystarczy dywan odkurzyć i … gotowe! W podobny sposób czyścić można materac.

Boraks a ekologiczne środki czyszczące

O boraksie najczęściej wspomina się w kontekście domowych proszków do prania. To nic innego jak sól sodowa słabego kwasu borowego. Działa przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie i antyseptycznie. Więcej na jego temat przeczytasz w artykule: Boraks – zastosowanie i właściwości

Ale nie tylko w trakcie przygotowywania naturalnych środków piorących warto mieć na uwadze boraks. Przyda się również w trakcie robienia porządków, zwłaszcza w łazience. Zatkany odpływ zostanie szybko udrożniony, jeśli wsypiesz do niego ½ szklani boraksu i zalejesz 2 szklankami wrzącej wody (trzeba to robić bardzo powoli!). Odczekaj 15 minut i przepłucz gorącą wodą.

Boraks skutecznie usunie też plamy z materaca. Wystarczy natrzeć je odrobiną soli sodowej, zostawić do wyschnięcia i zebrać proszek odkurzaczem.

Dobrym środkiem czyszczącym jest też spirytus salicylowy. Kosztuje kilka złotych, a wachlarz jego zastosowań jest naprawdę imponujący. Z jego pomocą można nadać blask szybom i lustrom. Warto przy tym pamiętać, by nie myć okien w słoneczną pogodę, bo wówczas z trudem unikniemy mało estetycznych smug.

Z pomocą spirytusu łatwo też usuniemy pozostałe na słoikach i butelkach etykiety (wystarczy lekko namoczyć je w alkoholu). W połączeniu z octem i wodą to też jeden ze środków czystości, który zawsze mam pod ręką w kuchni i łazience. Z jego pomocą szybko zdezynfekuje blat stołu, zlew, a w łazience – toaletę i umywalkę. Uwaga: zapach alkoholu, choć ulotny, może być dla niektórych drażniący.

Czym wyczyścić mieszkanie? Zaskakujące środki czystości

Czy wiesz, że sok z cytryny doskonale sprawdzi się jako środek dezynfekujący i czyszczący deskę do krojenia? Pomoże również w trakcie prania. Usunie plamy z potu z białych tkanin oraz wybieli bieliznę. Warto go mieć pod ręką również w czasie polerowania chromowanej armatury. Już sama skórka cytryny wystarczy, by nadać jej olśniewający blask. To też jeden z lepszych odkamieniaczy.

W sprzątaniu pomóc nam może również sól kuchenna. Warto po nią sięgnąć, gdy zdarzy się nam przypalić potrawę gotowaną w emaliowanym garnku. Wsyp do niego garść soli, wlej wodę i odstaw na noc. Rano naczynie powinno bez trudu dać się wyczyścić.

Dzięki zastosowaniu soli z łatwością powinno udać się usunąć osad z kawy i herbaty, jaki często pojawia się na kubkach, szklankach i dzbankach. A gdy to nie pomoże, pozostaje sięgnąć po niezastąpiony ocet.

Dawniej woda utleniona zajmowała ważne miejsce w każdej domowej apteczce. Dzisiaj wielu z nas o niej zapomniało, a szkoda, bo z jej pomocą można łatwo pomóc sobie w… codziennych porządkach.

Lekko nasączony wodą utlenioną wacik kosmetyczny łatwo usunie bakterie z powierzchni telefonu komórkowego, pilota oraz klawiatury. Z kolei pasta z wody utlenionej i sody oczyszczonej pozwoli bez problemu pozbyć się osadu z mydła, jaki osadza się na powierzchni wanny i umywalki.

Gdzie kupimy składniki naturalnych środków czystości?

Ocet to produkt, który otrzymamy w każdym sklepie spożywczym. Do sprzątania wybierać możemy ten najtańszy, a większe zapasy warto robić na przełomie sierpnia i września, kiedy to ocet często jest w promocji ze względu na sezon przygotowywania przetworów.

Sodę oczyszczoną, boraks i kwasek cytrynowy najlepiej natomiast kupować w dużych opakowaniach (np. kilogramowych). Jest dostępna w sklepach ekologicznych.

Glicerynę czy spirytus salicylowy można z kolei kupić w aptece.

Czy detergenty są w domu potrzebne?

Jest wiele osób, które twierdzą, że do sprzątania domu chemiczne preparaty są zbędne. Faktycznie, gdy spojrzy się na wszystkie przepisy na środki czystości, można odnieść wrażenie, że poradzą sobie z każdym zabrudzeniem. Każdy jednak musi sam ocenić, czy dany środek domowej roboty mu odpowiada i czy spełnia jego oczekiwania.

Można iść na pewne kompromisy, np. w naturalny sposób czyścić umywalkę i wannę, a do toalety stosować popularny środek do dezynfekcji.

Naturalne środki czystości mają wiele zalet. Są tanie, bezpieczne dla organizmu człowieka, nie stanowią dużego zagrożenia dla dzieci. Ich stosowanie może przynieść wiele pozytywnych wartości. Niektórzy twierdzą nawet, że sprzątanie z użyciem ekologicznych preparatów jest łatwiejsze. Czy tak naprawdę jest, przekonać się musi każdy z osobna.

Ten serwis używa cookies. Korzystając z niego wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Sprawdź naszą politykę prywatności.

Żadne materiały z tej strony nie mogą być jakikolwiek sposób powielane bez pisemnej zgody redakcji.