Dieta roślinna staje się coraz popularniejsza. To już nie sposób żywienia wybranych. Po produkty wegańskie sięgają dorośli i młodzież. Jedni dlatego, że jest im to bliskie światopoglądowo, drudzy – bo chcą się zdrowo odżywiać. Czy jednak weganizm to w każdym przypadku synonim dobrze zbilansowanej diety? Okazuje się, że niekoniecznie.
Jeszcze kilka lat temu o weganizmie nie każdy słyszał. Nagminnie mylono go z wegetarianizmem. Uważano za fanaberię. Dało się słyszeć, i to niekiedy od lekarzy i dietetyków, że dieta roślinna to prosta droga do niedoborów. Nie zalecano jej dzieciom, bo wykluczała spożywanie nabiału i mięsa, które zawierają składniki istotne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju intelektualnego najmłodszych. Z czasem jednak zaczęto patrzeć na weganizm przychylniejszym okiem. Pojawiały się publikacje, które sugerowały, że to dieta sprzyjająca zdrowiu.
Dieta wegańska a zdrowie
Ale w temacie weganizmu nic nie jest czarno-białe. To dieta jak każda inna, która źle zbilansowana można doprowadzić do problemów ze zdrowiem.
Każda dieta może być zdrowa i niezdrowa. To zależy od tego, co znajduje się w naszych jadłospisach. Jeżeli jest to białe mięso, ale z dużą ilością warzyw, to nie można powiedzieć, że jest to niezdrowa dieta. Jeżeli zamiast mięsa na talerzu znajdzie się kotlet z fasoli, super! Więcej błonnika, białko roślinne i w dodatku bez tłuszczów nasyconych. Niestety, nie zawsze dieta wegańska wygląda zdrowiej od tej tradycyjnej. Powinna opierać się na dużej ilości warzyw, nasion roślin strączkowych, kasz i produktów pełnoziarnistych, orzechów i owoców. Zdarza mi się jednak spotykać wegan, którzy jedzą bardzo dużo produktów wysokoprzetworzonych, słodyczy, chipsów
– w rozmowie z Biokurierem mówiła Iwona Kibil, dietetyk. Przeczytaj cały wywiad: Czy weganizm wyjdzie nam na zdrowie
W założeniu dieta roślina jest dietą, która wyklucza spożycie mięsa, jaj, nabiału oraz innych produktów odzwierzęcych. W roślinnym jadłospisie królują warzywa, zwłaszcza strączkowe, oraz owoce i pestki nasion. Z weganizmem kojarzą się m.in. tofu, napoje roślinne, kasze i ziarna, majonez z aquafaby czy masło orzechowe. Ale to tylko wierzchołek góry produktów, z których można zrobić roślinne dania.
Nie każdy produkt wegański jest zdrowy
Jeszcze do niedawna większość z nich trzeba było przygotowywać samemu, bo albo były trudno dostępne, albo ich cena była na tyle wysoka, że nie każdy mógł sobie na nie pozwolić. Dziś produkty wegańskie, w tym również gotowe dania, znajdziemy niemal w każdym hipermarkecie.
Rynek wegańskich produktów stale się rozszerza. Należy mieć jednak świadomość, że nie każdy gotowy produkt z wegańskim składem jest zdrowy. Szczególnie należy uważać na produkty wysokoprzetworzone. Mogą być małowartościowe, bo najczęściej zawierają spore ilości cukru, soli i nasyconych kwasów tłuszczowych
– podpowiada Alicja Jarosz, dietetyk.
Wegańskich gotowców w sklepach nie brakuje. Obok klasyków, takich jak hummus czy tahini, znajdziemy również roślinne klopsy, burgery i parówki, ale też pizzę, leczo oraz pierogi. Są i słodycze, m.in. lody i ciastka. To odpowiedź rynku na coraz większe zainteresowanie weganizmem, a także na potrzeby konsumentów: ma być szybko i smacznie. Ale czy to oznacza, że jest zdrowo? Czy samo określenie „weganizm” na opakowaniu daje nam gwarancję, że na naszym talerzu pojawi się dobrze zbilansowany posiłek? Nic bardziej mylnego.
Przeczytaj również: “Wegańska Kuchnia Polska” Edyty Stępczyńskiej. Zamienniki mięsa w praktyce
Wybieramy wegańskie produkty. Świadomie!
Wśród produktów wegańskich nie brakuje żywności w wysokim stopniu przetworzonej. A ta ze zdrowa dietą ma niewiele wspólnego. I nie ma znaczenia, czy mówimy o diecie tradycyjnej, czy roślinnej. Na co więc zwracać uwagę, sięgając po wegańskie produkty?
Bardzo ważne jest czytanie składu produktów. Na etykiecie skład surowcowy występuje w kolejności od tego, którego w danym produkcie jest najwięcej, do tego którego jest najmniej. Im krótszy skład, tym lepiej. Najbardziej powinny zainteresować nas pierwsze 3- 4 składniki. Jeśli występuje tam cukier czy olej palmowy, to lepiej odłożyć ten produkt na półkę
– tłumaczy Alicja Jarosz. I dodaje:
Przy zakupie produktów należy unikać tych z wysoką zawartością soli, nasyconych kwasów tłuszczowych i cukru. Warto pamiętać, że cukier może kryć się pod różnymi nazwami. Na etykietach może występować pod nazwą: sacharoza, glukoza, fruktoza, syrop glukozowy, syrop glukozowo-fruktozowy, syrop fruktozowo-glukozowy, syrop fruktozowy, syrop kukurydziany, syrop ryżowy, z agawy, z buraka cukrowego. Pamiętajmy także, że to odpowiednia kompozycja całego jadłospisu będzie miały realny wpływ na nasze zdrowie, a nie wybór pojedynczego produktu
Dieta wegańska może być i smaczna, i zdrowa. Nie ma w niej miejsca na nudę, bo świat roślin jest niezwykle bogaty. Trzeba jednak zachować czujność. W przeciwnym razie wpadniemy w marketingowe pułapki, na czym ucierpimy my sami.
