Niezbyt popularna i doceniana w naszym jadłospisie rukiew wodna, nazywana zwyczajowo rzeżuchą wodną, należy do rodziny kapusiowatych. Jest bardzo cenną rośliną. Obfituje w wiele witamin i minerałów. Co warto o niej wiedzieć?
Rukiew wodna to wieloletnia roślina, która lubi bagna i nasłonecznione podmokłe tereny. Łatwo ja rozpoznać, bo ma okrągłe i puste w środku łodygi, które unoszą się na powierzchni wody.
Czy wiesz, że…
Wśród kapusiowatych spotkać można również rośliny ozdobne, np. nasturcję.
Rukiew wodna. Co trzeba o niej wiedzieć?
Rukiew kwitnie od maja do lipca. Zapylana jest przez ćmy lub pszczoły; w przypadku niedogodnych warunków pogodowych kwiaty ulegają samozapyleniu. Dobrze znosi wody źródlane, która gwarantuje brak drobnoustrojów oraz zbiorniki z wolno płynącą wodą.
Przeczytaj również: Zdrowa i smaczna… sałata. Poznaj 5 jej rodzajów!
Zbiór odbywa się ręcznie lub za pomocą kosy, ponieważ rukiew wodna jest wrażliwa na nacisk. Ze względu na dużą zawartość wody, nie nadaje się do suszenia, a kwitnąca nie nadaje się do spożycia. Jadalne są liście, młode rośliny oraz nasiona.
Roślina znana jest od starożytności, ale wtedy była zbierana w naturalnych warunkach. Zaczęto ją uprawiać od połowy XVII w. W okolicach niemieckiego Erfurtu, gdzie są ciepłe źródła i do tej pory znajduje się 70 hektarów powierzchni uprawnej rukwi, w okresie międzywojennym było zagłębie uprawy tej rośliny. Pociągami ekspresowymi dostarczano ją do miast we Francji, Szwajcarii, Belgii i Holandii.
Zanieczyszczenia rzek i strumieni sprawiły, że uprawa rukwi stała się coraz rzadsza, ale ekologiczne spojrzenie na jedzenie i rolnictwo „odkryło” to (niby)zapomniane warzywo.
Uprawa rukwi wodnej
W Polsce rukiew rzadko można spotkać w naturalnych warunkach, ale coraz częściej sklepy oferują zarówno kiełki, jak i liście tej rośliny. Można ją też uprawiać samemu. Nasiona wysiewa się wiosną lub latem (w ogrodzie lub doniczkach). Można też włożyć łodygi do naczynia z wodą, a po wypuszczeniu korzeni – przesadzić do ziemi, która powinna być regularnie podlewana.
Przeczytaj również: Jak uprawiać kiełki roślin w domu?
Właściwości odżywcze rukwi wodnej
Rukiew wodna to warzywo bogate w witaminy (A, B1, B2, C i E) oraz minerały (żelazo, jod, fosfor i wapń). Zawiera też olejki eteryczne.
Rukiew wodna ma niską zawartość węglowodanów, białka, tłuszczu i błonnika pokarmowego. 100-gramowa porcja zawiera tylko 11 kalorii. Roślina ma więcej beta-karotenu niż marchew, witaminy C niż cytrusy i potasu niż pomidory. Ale uwaga: zbyt duża ilość rukwi wodnej w diecie może powodować podrażnienie błon śluzowych jelit i pęcherza.
Przeczytaj również: Kiełki lucerny – właściwości i zalety
Zastosowanie rukwi wodnej
Rukiew wodna smakiem przypomina rzeżuchę. Ma pikantny smak i ostry zapach.
Dawniej rukiew wodna była uważana za afrodyzjak. Dziś wiemy ponadto, że stymuluje apatyt, wspomaga metabolizm i jest moczopędna. Stosowana zewnętrznie służy jako tonik do włosów i rozjaśnia cerę. Jest zalecana jako środek przeciwzapalny błony śluzowej jamy ustnej. Rukwi (podobnie jak czosnku) nie powinny spożywać na surowo osoby z wrzodami żołądka ze względu na izotiocyjaniany.
W niektórych regionach Wielkiej Brytanii rukiew wodna jest uważana za chwast. W New Alresford (brytyjska stolica rukwi) niedaleko Winchester, w trzecią niedzielę maja, odbywa się Festiwal Rukwi Wodnej, który co roku przyciąga ponad 15 000 odwiedzających. Prezentuje się wówczas dania na bazie rukwi.
Rukiew wodna, taka jak pieprzyca siewna (rzeżucha ogrodowa), stanowi dobry dodatek do zup, sałatek i kanapek. Jest też świetnym uzupełnieniem świeżo wyciskanych soków owocowych i smoothies.
Dania z rukwi wodnej
Łatwo przygotować zupę z rukwi wodnej. Wystarczy do wywaru z włoszczyzny z dodatkiem mięsa i łyżki masła dodać ziemniaki, a następnie liście rukwi. Po ugotowaniu zmiksować, dodając pieprz Cayenne, śmietanę oraz gałkę muszkatową. Talerze można przyozdobić pociętymi łodygami rukwi.
Warto też zrobić gnocchi z miętowym pesto i rukwią. Po przygotowaniu pesto z mięty, czosnku, oliwy i orzeszków piniowych, dodajemy rukiew i miksujemy, następnie dodajemy kozi ser, pieprz i wszystko mieszamy. Gnocchi po ugotowaniu lekko podsmażamy na oliwie, równocześnie gotujemy fasolkę, którą po później mieszamy z makaronem, pesto i pomidorami. Na koniec wszystko posypujemy orzeszkami piniowymi.
Czy wiesz, że…
Rukiew wodna znalazła się w weselnym menu księcia Williama i księżnej Kate Middleton. Książęca para podała gościom małe tarty ze szparagami i rukwią.
Mimo wielu prozdrowotnych właściwości nie wolno przesadzać z jedzeniem rukwi na surowo. Ugotowana na parze nie jest już tak ostra, ale nadal smaczna i pożywna. Warto spróbować!
