Atopowe zapalenie skóry u dziecka to choroba niezwykle uciążliwa. Jej głównym objawem jest sucha i podrażniona skóra oraz uporczywy świąd. Jak temu zaradzić? Podstawą jest właściwa pielęgnacja ciała.
Atopowe zapalenie skóry u dziecka (AZS)
AZS to choroba przewlekła, która charakteryzuje się nawrotowym przebiegiem (okresy remisji przeplatają się z okresami zaostrzeń). W jej przebiegu zaburzone jest funkcjonowanie bariery skórno-naskórkowej. Nie bez znaczenia są też czynniki środowiskowe i genetyczne (choroba nierzadko występuje rodzinnie).
Atopowe zapalenie skóry najczęściej rozpoznawane jest we wczesnym dzieciństwie.
Choroba wymaga bardzo dużej uwagi. Istotne jest pielęgnowanie skóry w taki sposób, by złagodzić uciążliwe objawy, ale też wydłużyć czas remisji. To niezwykle ważne, bo atopia stanowi duże obciążenie dla chorego i jego rodziny.
Mój obecnie czteroletni syn choruje na AZS od urodzenia. Diagnoza nie była dla mnie zaskoczeniem, bo sama zmagam się z tą chorobą, jednak jej przebieg u mojego dziecka była zdecydowanie bardziej burzliwy. Skóra wyglądała fatalnie! Była szorstka, łuszczyła się. Ale najgorszy był świąd. Był tak silny, że wybudzał synka w nocy. Siedziałam wówczas przy jego łóżeczku i przez 1-2 h delikatnie masowałam jego rączki, by się nie drapał i choć trochę mu ulżyć
– wspomina Gabrysia, mama 4-letniego Franka.
Jak rozpoznać atopowe zapalenie skóry?
Atopia to jedno z częściej rozpoznawanych schorzeń dermatologicznych u dzieci. Jej objawy mogą być jednak zróżnicowane. Ich wystąpienie bywa też skorelowane z nadwrażliwością na
czynniki toksyczne i alergeny (przeczytaj: Czy istnieje zależność między dietą a chorobami skóry„?)
AZS – objawy
- uporczywy świąd
- zmiany grudkowo-wysiękowe (łatwo ulegają wtórnemu zakażeniu)
- przewlekła suchość skóry
- zmiany zapalne w zgięciach kończyn, na twarzy i owłosionej skórze (ale mogą pojawić się też w innych miejscach na ciele)
- przebarwienia na skórze
- złuszczenie naskórka
- naderwane płatki uszne
Co na atopowe zapalenie skóry u dzieci?
Atopowe zapalenie skory u dzieci leczy się objawowo. Na skórę aplikuje się odpowiednie maści (najczęściej sterydowe) oraz emolienty.
Bardzo ważne jest też przestrzeganie kilku zasad:
- unikanie długich i gorących kąpieli (wskazany jest krótki prysznic)
- ubieranie dziecka w jasne i przewiewne tkaniny (takie jak bawełna i len)
- stosowanie odpowiednich kosmetyków dla alergików kilka razy na dobę
- unikanie odzieży wełnianej (również szalików, czapek i skarpet)
- unikanie przegrzewania
AZS u dziecka nierzadko idzie w parze z alergią, np. na roztocze kurzu domowego lub składniki pokarmowe. Alergeny mogą zaostrzać chorobę, dlatego ważne jest, by dziecko było pod opieką dermatologa i alergologa.
Atopowe zapalenie skóry u dziecka. Czym smarować?
To pytanie podstawowe w przypadku opisywanej tu dermatozy. Skóra atopowa jest szczególnie wrażliwa na działanie drażniących substancji, jakie nierzadko obecne są w kosmetykach (również dla dzieci!). Zakazane jest tu używanie wszelkiego rodzaju pieniących się, kolorowych i perfumowanych płynów. Nie powinno ich być również w kosmetykach do noworodków, o czym więcej przeczytacie w artykule „Kosmetyk dla dziecka od 1. dnia życia. Jaki wybrać?„
W przypadku dzieci, które mają wrażliwą skórę, unikać należy również:
- parabenów (zwanych inaczej nipaginami lub aseptynami) – gdy znajdziemy na opakowaniu nazwy methylparaben, ethylparaben, propylparaben, buthylparaben, lepiej odłóżmy kosmetyk z powrotem na półkę,
- konserwantów,
- olei mineralnych, m.in. oleju parafinowego (występuje pod nazwami: paraffinum liquidum, paraffin oil) i wazelina (pertolatum, vaseline) – blokują one dostęp powietrza do skóry, utrudniając jej oddychanie.
Kosmetyki na atopowe zapalenie skóry
Na atopowe zapalenie skóry (AZS) lekarze najczęściej polecają dermokosmetyki. Ich skład nie zawsze jest jednak zadowalający, a związki syntetyczne użyte do jego produkcji zamiast łagodzić zmiany, mogą prowadzić do ich zaostrzenia.
Długo szukaliśmy odpowiedniego kosmetyku dla mojego synka. Mieliśmy w domu ich ogromną ilość! Niektóre pomagały na chwilę, inne wcale się nie sprawdziły. Ostatecznie pomocny okazał się bardzo drogi dermokosmetyk z apteki, który obecnie stosujemy tylko w okresie zaostrzeń. Do codziennej pielęgnacji stosujemy natomiast kosmetyk z certyfikatem ekologicznym, bo na własnej skórze (dosłownie!) przekonaliśmy się, że im bardziej naturalny skład, tym lepiej
– mówi Gabrysia.
Jednym z takich kosmetyków jest seria Baby Anthyllis włoskiej marki Pierpaoli. Są to produkty, które można używać od pierwszego dnia życia dziecka. W ich składzie nie znajdziemy SLS, SLES, parabenów, PEG i innych silikonów.
Dzięki zawartości olejów roślinnych z upraw ekologicznych (oleju sojowego, ze słodkich migdałów, z oliwek i oleju słonecznikowego) kosmetyki te nie tylko nawilżają, ale też wspomagają regenerację skóry.
Potwierdzeniem ich skuteczności jest wiele pozytywnych opinii rodziców, ale też położnych i lekarzy. Dodatkowo kosmetyki z serii Baby Anthyllis są testowana dermatologicznie na skórze wrażliwej. Poddaje się je też testom na zawartość metali ciężkich takich jak nikiel, chrom czy kobalt (zawartość poniżej 0,4 ppm).
Są to produkty wegańskie – nie zawierają substancji pochodzenia zwierzęcego (np. lanoliny) i pochodnych, a także certyfikowane przez Ethical and Environmental Certification Instituteto, jedną z najbardziej renomowanych instytucji certyfikujących produkty naturalne w Europie. Certyfikat ICEA przyznany kosmetykom Baby Anthyllis oznacza m.in., że mamy do czynienia z kosmetykiem wyprodukowanym z surowców pochodzących z upraw ekologicznych, wybranych na podstawie kryteriów zrównoważenia środowiskowego i zdrowotności.
Warto też zaznaczyć, że kosmetyki Baby Anthyllis dostępne są w szklanych opakowaniach.
To nie tylko kosmetyki ekologiczne, których jakość potwierdzają certyfikaty, m.in. Ecocert Cosmos Natural oraz Allergycertified. To też pierwsza kompleksowa linia kosmetyków dziecięcych zero waste. Nie zawiera plastiku, bo są zamknięte w dobrej jakości szkle, dzięki czemu szanowane jest naturalne środowisko
– tłumaczy Paweł Poloch z drogerii ekologicznej BetterLand, w której kupić można kosmetyki włoskiej marki Pierpaoli.
Naturalna pielęgnacja skóry atopowej i szczególnie wrażliwej
Wsparciem w pielęgnacji skóry wrażliwej może być również stosowanie dawnych metod, które wykorzystują znane i łatwo dostępne składniki naturalne.
- Do czasu wyciszenia zmian warto kąpać dziecko w wodzie przegotowanej lub destylowanej, gdyż twarda woda podrażnia i wysusza skórę.
- Do kąpieli można dodać płatki owsiane – szklankę płatków należy zalać 3 szklankami wody i zagotować, pozostawiając na ogniu przez 10 minut, a następnie wlać do wanny. Płatki owsiane mają w swoim składzie cynk i krzemionkę, które doskonale wpływają na kondycję skóry.
- W podobny sposób można wykorzystać również siemię lniane, które nie tylko nawilży skórę, ale też ją wygładzi i ukoi, tworząc swoisty płaszcz ochronny. Zadziała również przeciwświądowo. Siemię należy zalać 5 litrami wody i gotować przez 20 minut. Po tym czasie otrzymamy gęsty płyn o konsystencji kisielu, który wlewamy do wanny.
- I jest jeszcze jeden sposób na kąpiel w delikatnym i naturalnym płynie, znany większości z naszych babć. Mowa o krochmalu, który nie tylko działa przeciwświądowo, ale i łagodzi oraz wygładza skórę. Należy rozpuścić w szklance zimnej wody 5 łyżek mąki ziemniaczanej, a następnie wlać litr wrzątku i dokładnie wymieszać. Miksturę wystarczy wlać do wanny i wykąpać w niej dziecko.
Jeśli użyjemy do kąpieli któryś z wyżej zaproponowanych przepisów, to warto pamiętać, by nie spłukiwać naturalnego płynu. Istotne jest również, by energicznie nie pocierać ciałka dziecka ręcznikiem, a tylko delikatnie je osuszać. I warto zadbać o to, by kąpiel nie była za gorąca i zbyt długa.
W domu można również z powodzeniem zrezygnować z chusteczek nawilżanych i do przemycia pupy wykorzystywać waciki i letnią wodę (by mieć ją zawsze pod ręką, dobrze jest trzymać wodę w termosie). Ograniczy to ryzyko powstania pieluszkowego zapalenia skóry.
Co na ciemieniuchę?
Objawem łojotokowego zapalenia skóry jest ciemieniucha, która bardzo często pojawia się u niemowląt, ale zdarza się również u starszych dzieci. Powstaje, gdy gruczoł wydziela zbyt dużą ilość łoju. Walczyć można z nią na kilka sposobów, a jednym z nich jest natłuszczenie zmiany (np. oliwką), zlokalizowanej najczęściej na główce, a następnie jej zmycie i wyczesanie.
Do walki z ciemieniuchą można również użyć oleju kokosowego lub lnianego. Do mycia głowy warto także wykorzystać otręby, które nie tylko zmiękczą wrażliwą skórę, ale i zadziałają kojąco. Wiele mam poleca zastosowanie pasty przygotowanej na bazie sody oczyszczonej.
W wielu sytuacjach zastosowanie naturalnych kosmetyków przynosi znakomite efekty. Warto pamiętać, że skóra dziecka jest o wiele cieńsza od skóry osoby dorosłej, stąd zawarte w kosmetykach składniki z łatwością przenikają do organizmu małego człowieka.
Nie trzeba od razu rezygnować z popularnych preparatów, ale z pewnością należy zastanowić się nad ich naturalną alternatywą. Może bowiem okazać się, że ekologiczne kosmetyki i produkty znajdujące się w niemal każdej kuchni pozwolą pożegnać problemy, z którymi nie poradziły sobie inne środki.