Domowy proszek do prania. Dlaczego warto?
Kiedy wejdziesz do drogerii lub hipermarketu, gdzie kupić można proszek do prania, od razu poczujesz, że zbliżasz się do półek z tego rodzaju produktem. Zapach jest bardzo intensywny, chemiczny. Z kolei producenci prześcigają się w przekonywaniu klientów, że to ich proszek usunie wszystkie zabrudzenia i pozostawi rzeczy czyste i pachnące.
Mają za to odpowiadać m.in. związki powierzchniowo czynne, zmiękczacze wody, wybielacze, rozjaśniacze optyczne i dodatki zapachowe. Sporo kontrowersji pierwsze z wymienionych, które nazywa się też surfaktantami lub tenzydami. Ich głównym zadaniem jest usunięcie zanieczyszczeń. Pod wpływem ich działania (obniżenia napięcia powierzchniowego), brud oddziela się od tkaniny.
Do związków powierzchniowo czynnych należą: fosforany, polietylenoglikol, ABS i LAS oraz nonylofenol.
Standardowym składnikiem proszków do prania są fosforany. Przede wszystkim pozwalają one na skuteczne pranie w twardej wodzie, ich zadanie bowiem polega na jej zmiękczeniu. Niestety, są niezwykle szkodliwe dla środowiska naturalnego. Powodują eutrofizację, czego konsekwencją jest masowy rozwój roślin, zwłaszcza glonów (w zbiorniku wodnym zaczynają dominować organizmy beztlenowe).
→ Przeczytaj również: Jak wybielić firanki?
Proszek (nie) dla alergika
Alergie często wiążą się z problemami skórnymi. Naskórek jest wówczas delikatny i bardzo wrażliwy. Niektóre składniki tradycyjnego proszku do prania mogą prowadzić do podrażnień i zaostrzenia choroby. Odpowiedzialne za to są m.in.
- ABS (alkilobenzenosulfonian sodu)
- LAS (liniowy alkilobenzenosulfonian).
Reklamy proszków do prania często opierają się na wyróżnieniu ich delikatnego zapachu. I choć mówi się o nich jako o naturalnych, rzeczywistość jest inna – kompozycje zapachowe w detergentach często powstają na bazie ropy naftowej i choćby benzenu. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska uznała ten ostatni z wymienionych składników za toksyczny i rakotwórczy. Powoduje on utratę czerwonych krwinek, co przyczynia się do powstania anemii.
Pewną alternatywą dla tradycyjnych proszków do prana są środki hipoalergiczne, najczęściej przeznaczone do prania niemowlęcych ubranek. Ich skład jest często nieco łagodniejszy i przyjazny dla skóry. Tutaj znajdziecie szeroki wybór w kategorii: proszek do prania dla alergików
Naturalny proszek do prania. Jak zrobić?
Domowy proszek nie wymaga wielu składników. Przepisów też jest co najmniej kilka. Dość często polecany jest boraks do prania, czyli sól sodowa słabego kwasu borowego. Zawiera ok. 11 proc. boru. Boraks jest surowcem kopalnianym, którego największe złoża znajdują się w Turcji i w Kalifornii. Ma działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i antyseptyczne. Więcej na jego temat przeczytasz w artykule: Boraks – zastosowanie i właściwości
Niestety, boraks ma złą sławę, bo kilka lat temu donoszono o jego toksyczności. Badania przeprowadzone na psach, szczurach i myszach dowiodły, że prowadzi on do uszkodzenia spermy i jąder, a w przypadków zwierząt ciężarnych – wywołuje poronienie lub w znacznym stopniu uszkadza płód.
Ale uwaga: te niechlubne właściwości boraksu ujawniają się jedynie po przekroczeniu jego dziennej dawki określonej na poziomie 30 mg boru/kg/dzień. To ogromna wartość, niemal niemożliwa do przyjęcia przy odpowiednim stosowaniu! Osoby robiące domowy proszek od lat w żaden sposób nie czują się zagrożone 🙂
Boraks można kupić w drogeriach oraz sklepach z chemią gospodarczą. Koszt kilograma tego minerału to ok. 10 złotych. Jeśli jednak nie chcecie go używać, możecie zrobić domowy proszek do prania bez boraksu.
Wśród składników domowych środków biorących są również: węglan sodu do prania (soda kalcynowana), olejki eteryczne oraz płatki mydlane. Te ostatnie możne kupić w drogerii ekologicznej lub wykonać samemu, trąc na tarce szare mydło lub mydło marsylskie (zawiera oleje roślinne, jest ponadto hipoalergiczne i bakteriobójcze).
Zastosowanie znalazła też soda oczyszczona do prania, która doskonale nadaje się do prania białych tkanin. Dodatkowo zmiękcza wodę i neutralizuje przykre zapachy (stąd wykorzystuje sią ją też do czyszczenia materacy, o czym więcej przeczytasz → „Jak dbać o pościel, materac i koce„).
Przepis na domowy proszek do prania
Przepis na proszek do prania (podstawowy)
- szklanka naturalnych płatków mydlanych lub szarego mydła startego na wiórki,
- szklanka sody oczyszczonej,
- szklanka boraksu.
Do ubrań bardzo mocno zabrudzonych można też dodać szklankę kwasku cytrynowego.
Jak zrobić proszek do prania pieluch wielorazowych?
Ten proszek do prania nada się też do białych tkanin i ręczników. Do jego przygotowania potrzebna jest:
- szklanka sody kalcynowanej,
- szklanka nadwęglanu sodu,
- szklanka boraksu.
Uwaga: ten proszek nie nadaje się do prania ubrań wełnianych i jedwabnych!
W przypadku każdej z podanych receptur wszystkie składniki należy ze sobą wymieszać i przechowywać w szczelnie zamkniętym słoiku lub pudełku do sypkich detergentów. Na jedno pranie potrzebne są dwie łyżki stołowe proszku. Do przegródki na płyn zmiękczający można dodać kilka kropel olejku eterycznego, np. cytrynowego, lawendowego lub z drzewa herbacianego.
Jak zrobić płyn do prania?
Składniki na jedno pranie:
- pół szklanki octu,
- 1 i ½ łyżeczki sody,
- 10 kropel olejku eterycznego.
Wykonanie domowych środków do prania daje wiele satysfakcji. Jest również dużą oszczędnością, choć najważniejszy wydaje się być pozytywny wpływ na środowisko. Domowe preparaty piorące nie wywołują ponadto podrażnień i nie drażnią dróg oddechowych. Ich przygotowanie nie jest czasochłonne.
I choć niektórzy wskazują, że działanie naturalnych środków dalekie jest od skuteczności tradycyjnych detergentów, wydaje się, że i tę przeszkodę można ominąć. Wystarczy namoczyć pranie lub pozbyć się plam w naturalny sposób.
Ekologiczne i naturalne środki czystości również należy trzymać poza zasięgiem dzieci. Jeśli robimy je samodzielnie, pamiętajmy, by dokładnie opisywać pojemniki, aby nie doszło do pomyłki
– podsumowuje Sylwia Panek, z którą rozmawialiśmy na temat środków czystości, tych z telewizyjnych reklam i tych ekologicznych, ich skuteczności oraz wpływie na zdrowie nasze i dzieci (→ link do wywiadu).
I pamiętajmy, że na nic zdadzą się domowe proszki do prania, jeśli nie będziemy regularnie czyścić pralki. Zapominając o tym, pranie może zacząć nieprzyjemnie pachnieć, a samo urządzenie nie będzie dobrze pracować. Sprawdź, jak wyczyścić pralkę bez szkody dla środowiska i naszego zdrowia.