Warzywa na balkonie, i to w bloku. Czy to w ogóle możliwe? Okazuje się, że tak, bo jak mówi Joanna Żytkowska, zapalona ogrodniczka i autorka bloga Poprostuposadz.pl, każda przestrzeń jest dobra do uprawy, trzeba jedynie optymalnie ją zagospodarować, poszukać odpowiednich metod uprawy i dobrać takie rośliny, którym w danym miejscu będzie najlepiej.
Warzywa na balkonie. Dlaczego warto?
Pomidor z własnego balkonu? Tak, to możliwe! Uprawianie warzyw w zaciszu domowego otoczenia staje się ostatnio coraz częściej praktykowane. I to z powodzeniem! Powodów takiego stanu rzeczy jest co najmniej kilka. Po pierwsze chcemy mieć dostęp do świeżych warzyw i ziół dobrej jakości. Po drugie uprawa warzyw na balkonie daje uczucie sprawczości i ogromną satysfakcję. I po trzecie jest doskonałą nauką przyrody dla naszych dzieci.
Inną korzyścią z uprawy roślin w naszym otoczeniu jest ich pozytywny wpływ na nasz nastrój. Patrząc na kompozycje pełne warzyw, ziół czy kwiatów, czujemy się znacznie lepiej, zaś pracując w ogrodzie, wzmacniamy ciało i psychikę
– mówi Joanna Żytkowska, która wydała niedawno poradnik „Ogród na balkonie, w doniczce i wszędzie, gdzie chcesz” (przy okazji wydania jej debiutanckiej książki, z Asią rozmawialiśmy też o tym, jak zacząć uprawiać warzywa).
Sadząc i siejąc wokół siebie różne gatunki, ubogacamy też przestrzeń, która nas otacza, oraz wspieramy bioróżnorodność
– dodaje.
→ Zobacz, jak założyć ogród na balkonie
Co można uprawiać na balkonie?
Warzywa i owoce są doskonałym dopełnieniem ogrodowego krajobrazu. Decydując się jednak na rozpoczęcie roślinnej przygody, zastanówmy się nad kilkoma kwestiami:
- ile czasu jesteśmy w stanie jej poświęcić,
- ile miejsca mamy do zagospodarowania
- jakim sprzętem (choćby doniczkami) dysponujemy.
Podczas zagospodarowywania balkonu czy tarasu ograniczają nas jedynie wyobraźnia i… ciężar, jaki mogą one udźwignąć. Większość z nich jest przystosowana do utrzymania grupy osób. Jeśli jednak ustawimy tam duże donice z ziemią, która jesienią i zimą wchłonie sporo wilgoci, a w dodatku spadnie trochę mokrego śniegu, może się okazać że nieświadomie przyczynimy się do osłabienia konstrukcji.
– wskazuje Joanna Żytkowska. I podpowiada:
Trzeba też pamiętać, że wszystkie pojemniki powinny być ustawione i zabezpieczone tak, by nie porwał ani nie poprzewracał ich silny wiatr. Spadające wypełnione ziemią doniczki mogą być ogromnym zagrożeniem, dlatego czasami warto przywiązać je do barierek.
→ Przeczytaj również: Warzywa i owoce. Jak zwiększyć ich udział w diecie?
Nasze planowanie musi również uwzględnić gatunki warzyw, które zechcemy uprawiać. Nie wszystkie bowiem lubią ograniczoną powierzchnię, niektóre nie urosną w pojemnikach lub na mocno zacienionym balkonie.
Z pewnością myśląc o uprawie roślin jadalnych na małej powierzchni musimy siłą rzeczy zrezygnować z warzyw kapustnych i dyniowatych (choć ambitnym ogrodnikom i to się udaje w uprawie doniczkowej). Bardzo dobrze czuć się zaś będą na małym metrażu warzywa, które osiągają niewielkie rozmiary oraz te o krótkim okresie wegetacji.
Polecane zatem są:
- pomidory koktajlowe,
- cebula,
- fasola pnąca,
- sałata,
- szczypiorek,
- papryka,
- natka pietruszki.
Z pewnością uda się nam również uprawa cykorii liściowej, rukoli, rzodkiewki, warzywa te bowiem z powodzeniem mogą rosnąć w małych doniczkach. Nie warto również zapominać o ziołach, które są nie tylko zdrowe, ale dodają również sielskiego klimatu naszemu otoczeniu.
Na małej przestrzeni postawmy na efektywność, maksymalne wykorzystanie dostępnego miejsca i uzyskanie pysznych plonów, które z przyjemnością zobaczymy później na naszych talerzach
– doradza Joanna Żytkowska.
→ Przeczytaj: Owoce i warzywa na grill. Które sprawdzą się najlepiej?
Warzywniak na balkon – krok po kroku
W pierwszej kolejności zaplanujmy, co chcemy posadzić i odpowiedzmy sobie na pytanie, czy warzywo w pierwszej kolejności ma spełniać funkcje reprezentacyjne czy użytkowe. Jeśli ważniejsza jest jakość przyszłych zbiorów, wówczas wystarczą wielodoniczki, skrzynie na warzywa, pojemniki produkcyjne, zaś kierując się ozdobnością roślin, wówczas lepiej zainwestować w dobrze prezentujące się z warzywami gliniane doniczki, wiklinowe kosze, dzbany, beczki.
→ Przeczytaj również: Pierwsze kroki w ogrodnictwie
W każdym jednak przypadku należy mieć na uwadze tempo rozwoju roślin i ich układ korzeni. Średniej pojemności doniczek wymagają pomidory koktajlowe, papryka ostra oraz seler. Ich wielkość powinna oscylować wokół 5-10 litrów. Więcej miejsca potrzebuje fasola, mniej zaś – sałata.
Nie zapominajmy również o wyborze odpowiedniego podłoża. Ziemia stosowana do uprawy warzyw na balkonie musi być urodzajna i bogata w składniki odżywcze. W sklepach ogrodniczych można kupić podłoże przystosowane do uprawy warzyw, można również przygotować je samemu (wówczas niezbędny będzie kompostownik, ziemia ogrodowa oraz materiał rozluźniający typu żwir, rozdrobniony styropian czy keramzyt). Dobrze również osłonić balkon od wiatru.
Rozsady czy nasiona?
W przypadku uprawy warzyw na balkonie, dobrze jest korzystać z wcześniej przygotowanych (lub kupionych u sprawdzonego ogrodnika) rozsad. Po ich wcześniejszym zahartowaniu (przyzwyczajaniu do coraz niższej temperatury) umieszczamy je w glebie w docelowym pojemniku. Najlepiej zrobić to w dzień pochmurny, deszczowy. Jeśli jednak zdecydujemy się na prace ogrodnicze w słoneczny dzień, zróbmy to wieczorem. Rozsady sadzi się bardzo delikatnie, uważając, aby nie uszkodzić korzeni.
→ Przeczytaj również: Jak uzyskać cień na balkonie?
Jak pielęgnować warzywa na balkonie?
Uprawiając warzywny miniogródek, nie zapominajmy o jego pielęgnacji, zwłaszcza o podlewaniu. W gorący letni dzień należy to robić częściej, choć najlepiej podlać roślinę obficie wczesnym rankiem. Wieczorne nawadnianie może bowiem przyczynić się do występowania chorób grzybowych.
Warzywa w pojemnikach należy również regularnie odchwaszczać, jak również stosować płynne nawozy naturalne (najlepiej co dwa tygodnie), są one bowiem bardziej narażone na pojawienie się szkodników oraz chorób niż warzywa uprawiane w ogrodzie.
Uprawa warzyw na balkonie. Dobre sąsiedztwo roślin
Sadząc warzywa, nie zapominajmy o dobrym sąsiedztwie roślin. Są bowiem wśród nich takie, które nie urosną, jeśli w pobliżu będzie rozwijał się inny – nieakceptowany przez nią – towarzysz. I tak pomidor nie będzie czuł się najlepiej, rosnąc w pobliżu ogórka, który z kolei rzadziej będzie chorował, jeśli w jego najbliższym otoczeniu znajdzie się bazylia. Szpinak preferuje sąsiedztwo rzodkiewki, a cebula – marchewki. Koper urośnie zdrowszy i bujniejszy, jeśli posadzimy go rzutowo, nie zaś w jednej doniczce.
Uprawa warzyw na balkonie nie jest ani czasochłonna, ani trudna. Najlepiej jest zacząć od przeczytania fachowej literatury lub rozmowy z osobą, która zbiera już plony z balkonowej uprawy. My polecamy książkę „Ogród na balkonie, w doniczce i wszędzie, gdzie chcesz”, w której Joanna Żytkowska dzieli się doświadczeniem w uprawie na małej powierzchni. a także trudnościami, z jakimi się ona wiąże.
Gdy już poczynimy pierwsze kroki, nie obawiajmy się działać intuicyjnie. Dbajmy jednak o warzywa i podziwiajmy ich wzrost, zbiory z własnych upraw dają bowiem dużo satysfakcji i są niezwykle zdrowe.
