Papier do pieczenia jest bardzo przydatny w kuchni, ale czasami może go zabraknąć albo – z różnych przyczyn – nie chcemy go już używać. Na szczęście istnieje wiele innych rozwiązań, które mogą go zastąpić.
Najpopularniejsze zamienniki papieru do pieczenia
Papier do pieczenia to specjalny rodzaj papieru, który jest pokryty cienką warstwą tłuszczu lub silikonu. Dzięki temu potrawy do niego nie przywierają. Zapobiega też przywieraniu resztek jedzenia do blach, co ułatwia ich mycie. Produkuje się go z włókien celulozowych.
Ale są i minusy. Pod wpływem wysokiej temperatury powłoka papieru do pieczenia, często zawierająca silikon lub quilon, może uwalniać szkodliwe substancje, które przenikają do żywności. Produkcja papieru do pieczenia wymaga też znacznych ilości energii i wody, a sam produkt często nie jest biodegradowalny (👉 w sklepach z produktami ekologicznymi dostępne są kompostowalne papiery do pieczenia).
Są jednak sposoby na to, by móc ograniczyć jego stosowanie.
Folia aluminiowa
Też budzi kontrowersje, ale nie da się ukryć, że jest to wszechstronne narzędzie w każdej kuchni. Z powodzeniem może zastąpić papier do pieczenia. Jest odporny na wysokie temperatury (sprawdza się w piekarniku, grillu czy nad ogniskiem) i łatwo można go formować. Zabezpiecza też naczynia przed zabrudzeniami i ułatwia ich mycie.
W folii aluminiowej można piec mięso, ryby, warzywa, a nawet pieczywo. Przed użyciem warto jednak lekko ją natłuścić olejem, by zapobiec przywieraniu potrawy.
Wielorazowa mata silikonowa do pieczenia
Mata silikonowa zyskuje coraz większą popularność. Jest nie tylko praktyczna, ale także ekologiczna i ekonomiczna (w przeciwieństwie do papieru do pieczenia, matę można używać wielokrotnie). Produkuje się ją najczęściej z żaroodpornego, platynowego silikonu mikroperforowanego. Wytrzymuje wysokie temperatury (od -40 do +230 °C), dzięki czemu można na niej piec różnego rodzaju potrawy.
Łatwo się ją czyści (można ją myć w zmywarce) i przechowuje (jest elastyczna, dzięki czemu można ją łatwo zwijać i przechowywać). Posiada nieprzywierającą powierzchnię. Jest idealna do pieczenia ciast, ciasteczek, chleba, pizzy i innych wypieków, ale można ją też wykorzystać w roli stolnicy. Można na niej mrozić owoce, warzywa czy porcje ciasta (by się nie posklejały). Jest też dobrą podkładką pod gorące naczynia.
Do kupienia są maty uniwersalne (prostokątne, o standardowych wymiarach, idealne do większości form do pieczenia), perforowane (zapewniają równomierne pieczenie chleba i innych wypieków) oraz z podziałką.
Masło i bułka tarta – tradycyjna metoda
To sposób naszych babć, który sprawdzi się i dzisiaj. Połączenie niewielkiej ilości masła i bułki tartej nie tylko zapobiega przywieraniu potraw do formy, ale także nadaje im delikatny, chrupiący posmak. Jak wykorzystać ten sposób?
Posmaruj równomiernie blachę niewielką ilością masła (moja babcia zostawiała w tym celu papier po maśle, jego resztki wystarczyły, by natłuścić formę). Możesz użyć masła klarowanego lub zwykłego. Obficie posyp natłuszczoną formę bułką tartą. Delikatnie potrząśnij nią, aby nadmiar bułki się obsypał. Nie masz bułki tartej? Możesz wykorzystać kaszę mannę albo otręby.
Ten zastępnik papieru do pieczenia jest nie tylko naturalny, ale i łatwo dostępny (masło i bułka tarta znajdzie się w każdym domu, a jeśli tego ostatniego zabraknie, wystarczy zetrzeć lub zmielić czerstwy chleb). Można go wykorzystać zarówno do ciast (zwłaszcza biszkoptów i babek), ale też zapiekanek i mięs.
- Możesz użyć bułki tartej graham, pszennej lub żytniej.
- Warstwa bułki tartej powinna być równomierna, ale nie za gruba.
- Zamiast masła możesz użyć oleju lub margaryny.
Foremki silikonowe
Wykonane z wysokiej jakości silikonu, są odporne na wysokie temperatury i praktyczne w użyciu. Dostępne są w różnych kształtach i rozmiarach, dzięki czemu można w nich przygotować wiele różnych potraw, od muffinek po chleby. Powierzchnia silikonu jest gładka i nieprzywierająca, co ułatwia czyszczenie form.
Formy silikonowe są bezpieczne dla zdrowia i nie reagują z żywnością.
Papier śniadaniowy – dlaczego to NIE JEST dobry zamiennik papieru do pieczenia?
Choć może Ci się wydawać, że zwykły papier śniadaniowy mógłby spełnić tę samą funkcję, co papier do pieczenia, to jednak różni się od niego pod kilkoma istotnymi względami. Po pierwsze, i najważniejsze, papier śniadaniowy nie jest przystosowany do wysokich temperatur panujących w piekarniku. Pod wpływem ciepła może się zapalić lub wydzielać szkodliwe substancje. Po drugie, papier do pieczenia ma specjalną powłokę, która zapobiega przywieraniu potraw i pozwala na łatwe czyszczenie. Papier śniadaniowy nie posiada takiej powłoki, co oznacza, że potrawy mogą się do niego przykleić.
Alternatywy dla papieru do pieczenia w różnych sytuacjach
Papier rzeźniczy – idealny do grillowania, ale…
… jest drogi, przez co mało kto używa go w domu. Kupowany jest najczęściej przez osoby zajmujące się zawodowo gotowaniem (a zwłaszcza grillowaniem i wędzeniem). Sprawdza się do grillowania dużych kawałków mięsa, takich jak steki, polędwice czy całe kurczaki. Owija się nim szczelnie mięso, które pod wpływem wysokiej temperatury piecze się lub grilluje, zachowując przy tym soczystość. Mówi się, że papier rzeźniczy „oddycha”, co oznacza, że dym przenika do mięsa. Jest też bardzo wytrzymały (nie rozpada się i nie przemaka).
Zużyty papier rzeźniczy może być używany jako naturalna podpałka.
Ceramika i szkło
Papieru do pieczenia nie potrzebujemy, jeśli pieczemy w naczyniach ceramicznych lub szklanych (żaroodpornych). Są to naczynia wielokrotnego użytku, co czyni je bardziej ekologicznym rozwiązaniem niż papier. Do tego ładnie się prezentują, więc nie trzeba przekładać dania do innego naczynia, tylko od razu po wyjęciu z piekarnika postawić na stół.
Dzięki swoim właściwościom, zarówno ceramika, jak i szkło równomiernie rozprowadzają ciepło, co przekłada się na lepsze efekty pieczenia. A co jest lepsze?
Ceramika zazwyczaj jest bardziej porowata, co sprawia, że potrawy lepiej się do przywierają i nabierają smaku. Doskonała do zapiekanek, lasagni czy zapiekanek warzywnych. Ale może pęknąć pod wpływem nagłych zmian temperatury. Szkło z kolei jest przezroczyste, dzięki czemu można obserwować proces pieczenia. Idealne do zapiekanek, tart i deserów. Może się jednak rozbić przy uderzeniu. By temu zapobiec, pamiętaj:
- Zawsze rozgrzewaj naczynie wraz z piekarnikiem, aby uniknąć pęknięć.
- Unikaj nagłych zmian temperatury, np. wkładania gorącego naczynia do zimnej wody.
- By chronić naczynie przed zarysowaniami, używaj miękkich ścierek do mycia naczyń.
- Przed pieczeniem natłuść naczynie masłem lub olejem, aby zapobiec przywieraniu potraw.
Tłuszcz w sprayu
Oba produkty – tłuszcz w sprayu i papier do pieczenia – służą temu samemu celowi: zapobiegają przywieraniu potraw do powierzchni naczynia podczas pieczenia.
Tłuszcz w sprayu tworzy na powierzchni naczynia cienką, równomierną warstwę, która zapobiega przywieraniu potraw. Jest łatwy do użycia i można dozować ilość użytego tłuszczu.
Jest dostępny z różnymi rodzajami tłuszczów (np. oliwa z oliwek, olej rzepakowy), co pozwala dostosować go do różnych diet i preferencji smakowych. Są i minusy, bo tłuszcz w sprayu jest droższy od tradycyjnych tłuszczów. Często zawiera też propelenty, które mogą być szkodliwe dla środowiska.
→ To może Cię zainteresować: Jaki olej do smażenia?
Nietypowe zamienniki papieru do pieczenia
A teraz trochę skrajności, które w rzeczywistości wcale skrajnościami nie są. Ludzie od wieków przygotowywali ciepłe posiłki, a papier do pieczenia do nowoczesny wynalazek. Jak zatem radzono sobie wcześniej?
- Robisz zapiekankę z mięsa mielonego i sosu pomidorowego? Dno naczynia żaroodpornego albo blachy wyłóż liśćmi kapusty (ten sposób sprawdzi się też przy robieniu gołąbków).
- By potrawa nie przywierała do naczynia, na spód kładziono też liście winogrona (dodatkowo nadawały wyjątkowego aromatu).
- Pokrojony w plastry kabaczek może zastąpić papier do pieczenia.
- Lekko wysuszony chleb może być użyty do pieczenia mięsa lub warzyw.
- Tortille kukurydziane są doskonałe do zawijania i pieczenia różnych potraw.
- Do pieczenia pizzy warto używać kamienia.
Porady i wskazówki dotyczące zamienników
- Wybierając metodę przygotowania formy do pieczenia, warto wziąć pod uwagę rodzaj ciasta, które będziemy piec. Niektóre ciasta, np. kruche, wymagają więcej tłuszczu, aby nie przywierały do formy.
- Jeśli forma ma wgłębienia lub jest trudno dostępna, warto użyć pędzla, aby dokładnie rozprowadzić tłuszcz po całej jej powierzchni.
- Jeśli ciasto ma tendencję do przywierania, można dodatkowo oprószyć formę mąką lub bułką tartą po jej natłuszczeniu.
Czy zamienniki wpływają na smak i jakość wypieków?
To zależy od rodzaju zamiennika i rodzaju wypieku. Niektóre zamienniki mogą nieznacznie wpłynąć na smak i jakość wypieków, podczas gdy inne nie będą miały żadnego wpływu. Natłuszczenie formy jest popularnym zamiennikiem papieru do pieczenia i zazwyczaj nie wpływa na smak wypieku. Jednak, jeśli użyjemy zbyt dużo tłuszczu, ciasto może być bardziej tłuste.
Folia aluminiowa również nie powinna wpływać na smak, ale może zmienić teksturę ciasta, szczególnie jeśli jest ono bardzo delikatne. Silikonowe maty też nie wpływają na smak ani jakość wypieków.
Kiedy warto zainwestować w ekologiczne alternatywy?
Ekologiczne alternatywy papieru do pieczenia to świetny sposób na zmniejszenie swojego wpływu na środowisko i wprowadzenie bardziej zrównoważonych nawyków do kuchni. Inwestycja w takie rozwiązania może przynieść korzyści zarówno dla planety, jak i dla Twojego portfela. Kiedy warto o nich pomyśleć?
- Jeśli regularnie pieczesz ciasta, ciasteczka, chleb lub inne potrawy, jednorazowy papier do pieczenia generuje sporo odpadów. W takim przypadku wielorazowe alternatywy, np. maty silikonowe, szybko się zwrócą i zmniejszą ilość śmieci.
- Chociaż początkowy koszt zakupu maty silikonowej może być wyższy niż rolka papieru do pieczenia, w dłuższej perspektywie oszczędzasz pieniądze. Nie musisz już regularnie kupować papieru, co przekłada się na realne oszczędności
- Wiele ekologicznych alternatyw jest łatwiejszych w użyciu niż papier do pieczenia.
- Maty silikonowe mogą być używane nie tylko do pieczenia, ale również do innych celów w kuchni, np. jako podkładka pod gorące naczynia lub stolnica do wałkowania ciasta. To wielofunkcyjne rozwiązanie pozwala zaoszczędzić miejsce i pieniądze.
