Olej ryżowy (olej z otrębów ryżowych) jest stosunkowo mało znany w Polsce. Okazuje się jednak, że korzysta z niego azjatycka część świata. Co się o nim pisze i jakie ma właściwości prozdrowotne?
Czego dowiesz się z artykułu?
- Olej ryżowy powstaje tak naprawdę z otrębów ryżowych, a więc najcenniejszej odżywczo części ryżu
- Wciąż prowadzone są badania naukowe na temat jego właściwości prozdrowotnych i odżywczych
- Olej ryżowy wykorzystasz także jako kosmetyk naturalny
- Nadaje się do smażenia
Dowiedz się więcej na temat: ryż
Olej ryżowy – właściwości
Olej ryżowy (ang. rice bran oil), właściwie olej z otrębów ryżowych, bo to z nich się go otrzymuje, jest cennym źródłem błonnika. W Japonii oraz w Indiach otręby ryżowe są używane do celów medycznych: dla obniżenia ciśnienia, poziomu glukozy we krwi, w profilaktyce raka żołądka i jelita grubego, w celu poprawy funkcji wątroby i jako cenne źródło antyoksydantów.
→ Sprawdź przepisy na dania z ryżem na słodko i na słono.
Źródłem tych ostatnich jest zawarty w otrębach olej ryżowy, a zwłaszcza jego ważny składnik: gamma-oryzanol. Japońscy naukowcy wyizolowali go z oleju w latach 50. XX wieku.
Gamma-oryzanol to połączenie estrów steroli roślinnych (obecnych także w margarynach reklamowanych jako obniżające poziom złego cholesterolu) i kwasu felurowego z innymi związkami organicznymi. Jego działanie przeciwutleniające jest wielokrotnie silniejsze niż witaminy E. Witamina ta również występuje w oleju ryżowym, co czyni go jeszcze wartościowszym.
Właściwości zdrowotne oleju ryżowego
Od wielu lat trwają badania naukowe mające potwierdzić lub obalić opinie o szczególnych właściwościach gamma-oryzanolu.
Oto wnioski prezentowane przez różne grupy badaczy:
- Naukowcy z Tufts University (USA) dowiedli, iż u ludzi obniża poziom złego cholesterolu, jednocześnie zwiększając poziom tzw. dobrego cholesterolu.
- W Indiach badania kliniczne prowadzono, by sprawdzić czy gamma-oryzanol ma działanie obniżające ciśnienie tętnicze u ludzi.
- Chińskie badania na Uniwersytecie w Kainan testowały u szczurów działanie uwrażliwiające receptory insulinowe, co miałoby znaczenie w terapii cukrzycy, gdyby zostało potwierdzone u ludzi.
- Indyjscy naukowcy z Uniwersytetu Nirmie badali wpływ na neurony poddane stresowi oksydacyjnemu w związku z hiperglikemią powodującą prawdopodobnie neuropatię cukrzycową.
- U myszy badano wpływ gamma-oryzanolu na regenerację wątroby poddanej niszczącemu działaniu alkoholu.
- Uniwersytet w Alabamie prowadził badania na szczurach, by sprawdzić działanie gamma-oryzanolu zawartego w otrębach ryżowych: przeciwnowotworowe i chroniące tkanki zajęte nowotworem podczas chemioterapii (rak wątroby, piersi, jelita grubego).
Olej ryżowy. Czy jest zdrowy?
- Pomaga w dolegliwościach gastrycznych.
- Wspomaga mineralizację kości u samic szczurów pozbawionych jajników. Z drugiej strony jednak jeden ze składników gamma-oryzanolu hamuje wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego, co przyczynić się może do zmniejszenia ryzyka pojawienia się kamieni nerkowych.
- Ma działanie przeciwzapalne.
- W badaniu u kobiet w wieku okołomenopauzalnym stwierdzono mniejszą częstotliwość tzw. uderzeń gorąca (u 67-85 proc. uczestniczek badań). Podawano 300 mg gamma-oryzanolu w dwóch dziennych dawkach po 150 mg. To kolejny naturalny środek, po izoflawonach roślinnych i oleju z krokosza, który znajduje zastosowanie w złagodzeniu dolegliwości związanych z menopauzą.
- Miałby pomagać w regeneracji skóry u nałogowych palaczy tytoniu.
- Obniża poziom hormonu TSH u pacjentów z nadczynnością tarczycy.
- Zmniejsza uszkodzenia neuronów u suwaków mongolskich w związku ze stresem oksydacyjnym,
- Ma działanie uspokajające w przewlekłym stresie, a także być może wspomagałby regenerację w chorobach neurodegeneracyjnych, np. w chorobie Alzheimera.
Japończycy od lat 60. XX wieku olej ryżowy wykorzystują do leczenia nerwic lękowych i przy menopauzie. U ludzi potwierdzono tylko działanie obniżające poziom złego cholesterolu, co sprawdzano od lat 80. zeszłego wieku. W badaniu stosowano 12-84 gramów otrębów ryżowych (w których zawarty jest olej bogaty w gamma-oryzanol) lub 4,8 grama oleju ryżowego dziennie.
Olej ryżowy może być dobrym dodatkiem do codziennej diety, kosmetykiem pielęgnacyjnym, jak również bazą do oleju przeznaczonego do masażu. Nie stwierdzono jak dotąd interakcji z innymi lekami czy skutków ubocznych.
Olej ryżowy – cena
Olej ryżowy, choć typowo azjatycki, nie jest w Polsce trudno dostępny. Za 0,5 l butelkę trzeba zapłacić ok. 25 zł. A gdzie kupić olej ryżowy? Warto poszukać go w większym sklepie lub kupić on line.
Najlepiej, aby olej ryżowy był w wersji ekologicznej (z logo zielonego listka). Mamy wówczas pewność, że to produkt wysokiej jakości i nie ma w nim pozostałości środków chemicznych, np. po oprysku. Sprawdź, jak rozpoznać produkt ekologiczny
Olej ryżowy do smażenia
W kuchni azjatyckiej powszechnie stosuje się olej ryżowy. Ma bardzo wysoką temperaturę dymienia, bo sięgającą aż 232°C (więcej niż olej kokosowy), stąd też jest idealny do podsmażania i głębokiego smażenia. Jest trwały i długo nie jełczeje. Przechowujemy go w temperaturze pokojowej.
Olej ryżowy na włosy
Olej z ryżu na włosy jest w Azji powszechnie wykorzystywany. Kobiety nakładają go, by nadać pasmom blasku i sprężystości. Kliknij i przeczytać, jak stosować olej ryżowy do olejowania.
Wiele kobiet używa go do masażu i pielęgnacji skóry. Działa na nią wzmacniająco i ujędrniająco, dzięki zawartości witaminy E i gamma oryzanolu (chronią przed wolnymi rodnikami). Poprawia także kondycję skóry dojrzałej, wspomaga procesy odnowy naskórka, działa przeciwzapalnie.
