Niepokalanek mnisi nie należy do ziół znanych. Może dlatego, że w Polsce nie rośnie dziko. Pochodzi z Azji, znaleźć ją można też w rejonie Morza Śródziemnego. Lubi stanowiska mocno nasłonecznione, wilgotne, stąd poszukiwać go należy nad brzegami rzek i jezior. Jakie ma właściwości prozdrowotne?
Niepokalanek mnisi w Polsce
Niepokalanek mnisi w naszym kraju uprawiany jest jako roślina ozdobna. W stanie naturalnym krzew ten osiąga nawet 5 m, w Polsce – w warunkach hodowlanych – jest najczęściej niższy. Ma niebieskie kwiaty i wytwarza pachnące owoce nazywane pieprzem mnisim. W średniowieczu roślinę tę traktowano jako symbol niewinności i czystości, co zresztą utrwaliło się w łacińskiej nazwie niepokalanka (Vitex agnus-castus – 'agnos’ znaczy 'cnotliwy’).
Owoce niepokalanka mnisiego oraz napary z tej rośliny były często stosowane w klasztorach męskich i żeńskich jako środek obniżający libido.
Niepokalanek mnisi – właściwości
Niepokalanek mnisi w medycynie ludowej znany był już w starożytności. I już wówczas – nie bez przyczyny – nazywano go „kobiecym zielem”. To właśnie paniom przepisywano je na różne dolegliwości, zwłaszcza te związane z miesiączką. Niepokalanek mnisi zmniejszał objawy z nią związane, m.in. bóle brzucha. Działa niczym naturalny hormon, regulując cykl miesiączkowy kobiety. I dlatego też znalazł zastosowanie w niwelowaniu objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego, który według różnych danych może dotyczyć nawet 80% kobiet. Są wśród nich np. wahania nastroju, napady wilczego głodu czy bóle głowy.
Niepokalanek mnisi wykazuje też działanie:
- moczopędne,
- przeciwgorączkowe (sprawdź także: antygrypina ),
- napotne,
- uspokajające
- żółciopędne.
Wspomaga również laktację.
Jak działa niepokalanek mnisi?
Cykl miesiączkowy kobiety regulowany jest przez hormony. Główną role odgrywają tu estrony i progesteron. Poziom tych pierwszych rośnie w pierwszej połowie cyklu, potem gwałtownie się obniża, zaś wzrasta poziom progesteronu. Jeśli ta równowaga zostanie zachwiana, pojawić się mogą przykre dolegliwości.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego nie jest co prawda żadną patologią i nie uznaje się go za chorobę, jednak powoduje znaczny dyskomfort. Jego objawy dla części kobiet są na tyle silne, że nie są w stanie prawidłowo funkcjonować. Ból brzucha zmniejsza się najczęściej środkami rozkurczowymi, zaś ból głowy – przeciwbólowymi. Ginekolog może też zdecydować o podaniu syntetycznych hormonów. Te jednak nie pozostają obojętne dla organizmu. Inaczej jest z niepokalaniem mnisim, który co prawda sam w sobie hormonów nie posiada, ale ma działanie do nich porównywane. Blokuje m.in. wydzielanie prolaktyny z przysadki mózgowej, regulując w ten sposób stężenie progesteronu.
Przeczytaj także: Majtki menstruacyjne – opinie użytkowniczek i lekarzy
Objawy menopauzy a niepokalanek mnisi
Hormony odgrywają też kluczową rolę w przebiegu menopauzy, która jest naturalnym stanem dotykającym kobiety najczęściej w piątej dekadzie życia. Jej objawy to najczęściej: nieregularne krwawienia miesiączkowe, uderzenia gorąca, problemy ze snem czy kołatanie serca. Na rynku jest wiele preparatów, które mają za zadanie je minimalizować. Większość z nich to jednak suplementy diety, których działanie nie jest najczęściej udowodnione naukowo.
Naukowcy pochylili się natomiast nad niepokalaniem mnisim, badając jego działanie w kontekście menopauzy. I okazało się, że u szczurów doświadczalnych wyciągi etanolowe obecne w roślinie zwiększyły masę macicy i podniosły poziom progesteronu i estrogenu oraz obniżyły poziom LH i prolaktyny. Uregulowały zatem wydzielanie hormonów, których wahania odpowiadają za dolegliwości związane z przekwitaniem.
Niemieccy naukowcy z Universitäts-Frauenklinik w Heidelberg na podstawie przeprowadzonych badań dowodzą ponadto, że niepokalanek mnisi może być stosowany w leczeniu niepłodności i wspomaga zajście w ciążę. Na wyciągniecie takich wniosków pozwoliło im zbadania 67 kobiet – 37 z rzadkimi miesiączkami i 30 z brakiem miesiączki. Przez trzy miesiące przyjmowały one preparat przygotowany na bazie niepokalanka mnisiego. Analizy pokazały, że u pań poprawił się poziom progesteronu w fazie lutealnej, co ułatwia poczęcie dziecka, a 38 badanych kobiet zaszło w ciążę.
Niepokalanek mnisi dostępny jest w wielu różnych formach. Można go kupić w postaci tabletek, wyciągów czy nalewek. Ze względu na jego działanie przed zastosowaniem rośliny w jakiejkolwiek postaci warto skonsultować się z lekarzem. Muszą o tym szczególnie pamiętać kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną oraz hormonalną terapię zastępczą.
Niepokalanek mnisi w kosmetyce
Panie doskonale wiedzą, że wahania hormonów mogą uwidaczniać się na skórze. To tłumaczy, dlaczego nastolatkowe tak często miewają kłopoty trądzikiem, a panie przed miesiączką mogą obserwować na swojej twarzy pojawienie się krost i wyprysków. Niepokalanek mnisi poprawia nie tylko wygląd skóry, ale też włosów i paznokci. Stają się mocniejsze i odzyskują zdrowy wygląd.
Stosowanie niepokalanka mnisiego w postaci suplementów rzadko daje działania niepożądane. Kuracja jest bezpieczna i nie powoduje skutków ubocznych.