Czosnek niedźwiedzi bywa również nazywany czosnkiem cygańskim lub cebulą czarownic. Legenda głosi, że jego podstawowa nazwa ma związek z pierwszym pokarmem niedźwiedzi spożywanym zaraz po przebudzeniu. To właśnie po omawianą roślinę sięgały te budzące respekt zwierzęta, gdy po raz pierwszy wychodziły z gawry. W jakim celu? Po to by się wzmocnić.
Czosnek od wieków jest cenioną rośliną leczniczą. Ma wielką moc, o czym najczęściej możemy się przekonać w okresie jesienno-zimowych infekcji. Czy czosnek niedźwiedzi posiada te same właściwości co czosnek pospolity? Czym się wyróżnia i kiedy warto mieć go pod ręką?
I ta właśnie właściwość wyróżnia czosnek niedźwiedzi. W ziołolecznictwie roślinę tę stosuje się również po to, by dodać pacjentowi sił i energii (podobnie jak sok z brzozy).
Jak wygląda czosnek niedźwiedzi?
Czosnek niedźwiedzi w niczym nie przypomina znanego wszystkim czosnku pospolitego. Ma kształt liści, a sama roślina wyglądem przywodzi na myśl konwalię (piękną, ale trująca zarazem). Pachnie jednak na tyle intensywnie, że trudno się pomylić. Zupełnie inaczej wyglądają również kwiaty obu roślin.
W Polsce czosnek niedźwiedzi od kilkunastu lat objęty jest częściową ochroną gatunkową. Można go spotkać na terenach podmokłych, w okolicy strumieni i rzek. Bez problemu powinniśmy natknąć się na niego w czasie wędrówek po terenach podgórskich i górzystych, tam bowiem występuje najpowszechniej.
Właściwości czosnku niedźwiedziego
Czosnek niedźwiedzi to roślina niezwykle mocno ceniona w ziołolecznictwie. To naturalna nowalijka, kwitnie na przełomie marca i kwietnia, a więc w okresie, gdy wielu z nas zmaga się z objawami przesilenia wiosennego.
W czosnku niedźwiedzim wiele jest cennych dla zdrowia substancji. Roślina ta obfituje w witaminę C, witaminy A i E oraz istotne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu makro- i mikroelementy, by wspomnieć choćby o selenie, siarce, manganie i żelazie. W czosnku niedźwiedzim wiele jest również olejków eterycznych, flawonoidów, aminokwasów. Znajdziemy w nim również bakteriobójczą allicynę.
Tak imponujący skład omawianej rośliny sprawia, że uznaje się ją za środek grzybobójczy, mający ponadto zdolność niszczenia wirusów i bakterii. Wykazuje działanie podobne do tego, jakim wyróżnia się czosnek pospolity, ma przy tym nieco łagodniejszy smak i aromat.
Dowiedz się więcej na temat innego wiosennego specjału: Oskoła – bzowina
Czosnek niedźwiedzi wspomaga pracę serca, powinien być zatem obecny w diecie osób z nadciśnieniem i z wysokim poziomem złego cholesterolu. Powinni po niego sięgać również ci, którzy zmagają się z problemami trawiennymi, bo pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci. Z ostrożnością stosować go z kolei muszą pacjenci z chorobą wrzodową, gdyż substancje zawarte w czosnku mogą działać drażniąco na ich przewód pokarmowy.
Substancje obecne w czosnku niedźwiedzim zapobiegają rozwojowi miażdżycy – rozrzedzają krew, czyniąc ją mniej lepką, jak również poprawiając jej przepływ w naczyniach krwionośnych.
Roślinę tę warto mieć pod ręką również w okresie zwiększonej zachorowalności na przeziębienia i grypę. Działa przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo i wzmacniająco. Dodadaje sił i łagodzi objawy infekcji. A ponadto pomoga odbudować prawidłową mikroflorę jelit, stąd warto sięgać po czosnek niedźwiedzi po kuracji antybiotykowej.
Niektórzy zwolennicy medycyny naturalnej przekonują ponadto, że czosnek niedźwiedzi doskonale odtruwa organizm, pomagając usunąć z niego substancje toksyczne. Oczyszcza przy tym górne drogi oddechowe, ułatwia usuwanie z nich śluzu i zalegającej wydzieliny (działa wykrztuśnie). Sprawdza się jako środek usuwający pasożyty z organizmu, wspomaga walkę z grzybicą.
Roślina ta znana jest również jako lek na ból głowy.
Czosnek niedźwiedzi – z czym to się je?
Czosnek niedźwiedzi po zerwaniu stosunkowo szybko traci swoje właściwości.
Omawianą roślinę warto posadzić w przydomowym ogródku. Nie ma ona dużych wymagań glebowych, jest stosunkowo łatwa w uprawie. Nie szkodzą jej niskie temperatury. Ogrodnicy podpowiadają, że jesienią i zima czosnek niedźwiedzi warto wyścielić liśćmi buku. To rodzaj drzewa, jaki szczególnie mocno polubiła ta roślina. To właśnie w jej pobliżu rośnie najczęściej.
Do czego jednak warto dodawać tę zdrową przyprawę? Z pewnością poprawi ona smak sałatek przygotowanych ze świeżych warzyw. Można nią również posypać zupę, której nada wyrazistego smaku. Ale uwaga: dodajemy ją po ugotowaniu, w przeciwnym razie straci swoje lecznicze właściwości. Czosnek niedźwiedzi uzupełni ponadto smak twarogu oraz past, np. jajecznej.
Marynowane w oliwie liście czosnku niedźwiedziego są popularne w Niemczech.
Czosnek niedźwiedzi a kosmetyka
Choć omawiana roślina najczęściej bywa wykorzystywana w kuchni, i w kosmetyce znalazła wiele zastosowań. Wszystko dzięki jej unikalnym właściwościom, których – co wcześniej wykazano – ma niemało.
Siarka będąca podstawowym składnikiem czosnku niedźwiedziego ma zbawienny wpływ nie tylko na skórę, ale i włosy oraz paznokcie.
Stosowanie go powinny rozważyć osoby zmagające się z trądzikiem. Nakładanie na zmiany skórne posiekanych liści czosnku niedźwiedziego zmniejszy stan zapalny. Roślinę można stosować samodzielnie lub wymieszać z miodem lub jogurtem. Tak przygotowana maseczka musi pozostać na twarzy przez co najmniej kwadrans.
Z czosnku niedźwiedziego przygotować można również nalewkę i wino.
Ziołolecznictwo od lat ceni czosnek niedźwiedzi. Traktuje tę roślinę jako dobry lek na wiele dolegliwości. My powoli się do niej przekonujemy, stosując ją w naszej kuchni. I z pewnością wyjdzie to nam na zdrowie!
