Cynamon to przyprawa, która nie ma sobie równych. Dodajemy ją do ciast i słodkich wypieków. Kojarzy nam się ze świątecznymi potrawami, szarlotką i rozgrzewającą herbatą polecaną na długie, zimowe wieczory. Ale czy wiesz, że cynamon to jedna z najstarszych przypraw znanych człowiekowi? Co jeszcze warto o nim wiedzieć?
Cynamon. Jakie ma właściwości?
Cynamon osiągał dawniej zawrotne ceny i był rarytasem niezwykle trudnym do zdobycia. Używano go do balsamowania i sporządzania kadzideł. Po zmieleniu nadawał przyjemny zapach odzieży i pościeli. Jest też dwukrotnie wspomniany w Biblii.
Dzisiaj bez większych trudności kupimy go w sklepie spożywczym. Sprzedawany jest pod postacią zwiniętych rurek kory bądź drobnego proszku. Niewielu z nas jednak wie, że przybył do nas aż z Madagaskaru czy Mauritiusu, gdzie znajdują się jego plantacje.
Cynamonowiec cejloński (łac. Cinnamomum zeylanicum) to wiecznie zielone drzewo o żółtych kwiatach i owalnych, jajowatych liściach. W stanie naturalnym rośnie na wyspie Cejlon, ale jest uprawiany również w innych zakątkach świata, m.in. w południowo-wschodniej Azji, Ameryce Południowej i na Antylach.
Ze względu na charakterystyczny słodkawy smak i zapach, cynamonowiec w języku tubylców zamieszkujących tereny Indonezji oraz archipelagu Malajskiego nazywany jest „kayu manis”, co oznacza „słodkie drzewo”.
Czy cynamon jest zdrowy?
Zdecydowanie! To przyprawa, która szybko zdobyła zastosowanie w leczeniu wielu dolegliwości. Wchodziła w skład opracowanego przez króla Pontu Mitrydata VI (132–63 p.n.e.) teriaku (mitrydatu). Był to specyfik uważany za niezawodne antidotum na wszelakie trucizny, toksyny i jady.
Znany i wykorzystywany w średniowieczu był również olejek cynamonowy. Ma silne właściwości bakteriobójcze, grzybobójcze i dezynfekujące. Jego stosowanie zalecała św. Hildegarda.
Po przyprawę sięgano też w kolejnych wiekach, wykorzystując jako środek moczopędny, wiatropędny, odtruwający i korzystnie wpływający na układ krążenia. Cynamon miał wzmacniać serce, żołądek i rozgrzewać krew. Polecano ko kobietom w ostatnim miesiącu ciąży, by zapoczątkować akcję porodową.
Kora cynamonowca cejlońskiego znalazła zastosowanie również we współczesnej farmakologii. Pozyskuje się z niej wyciągi, które przynoszą ulgę w problemach z trawieniem. Pomagają pozbyć się niestrawności, wzdęć i poprawiają apetyt. Zapobiegają nadkwaśności i działają przeciwbiegunkowo.
Cynamon stosuje się też zewnętrznie. Łagodzi mięśniobóle, nerwobóle i działa przeciwzapalnie. Przyprawa była jednym ze składników popularnej w PRL-u maści tygrysiej.
Cynamon jest również wykorzystywany w kosmetologii i perfumerii.
Cynamon – skład
W korze cynamonowca obecne są m.in.:
- olejki lotne, zawierające głównie aldehyd cynamonowy i fenole (w tym eugenol),
- pentacykliczne diterpeny,
- proantocyjanidyny typu A i B,
- szczawian wapnia,
- kumaryny,
- śluz,
- cukry,
- witaminy i związki mineralne.
Do czego wykorzystuje się cynamon?
Cynamon jest przyprawą dodającą aromatu ciastom i deserom, ale także daniom mięsnym. Wchodzi w skład wielu mieszanek przyprawowych stosowanych w kuchni orientalnej i indyjskiej. Bez jego dodatku trudno wyobrazić sobie szarlotkę. Jest też jednym ze składników przyprawy do piernika i dodatkiem do złotego mleka.
Wśród naszych przepisów jest wiele, które zalecają wykorzystanie cynamonu. To m.in. cynamonowe zawijańce, muffiny marchewkowe, ciasto dyniowe, granola i owsianka z karmelizowanym jabłkiem i pestkami dyni.
Warto przyprawę tę stosować również w ogrodnictwie. Cynamon na mrówki poradzi sobie z niechcianymi lokatorami. Warto też przy okazji przesadzania roślin wymieszać go z ziemią. Ułatwia regeneracje korzeni i zmniejsza ich stres związany z tym zabiegiem.
Odkaża też podłoże. Jeśli zmagamy się z puszkowatą pleśnią w doniczce, można się jej pozbyć, oprószając wierzchnią warstwę podłoża zmieloną przyprawą.
Z kolei pozbyć się atakujących rośliny ozdobne przędziorek, pomoże oprysk z cynamonu (kliknij i przeczytaj, jak go przygotować).
Przepis na grzane piwo z cynamonem
By przygotować grzane piwo, wlej pół litra jasnego piwa do rondelka i nie dopuszczając do zagotowania, podgrzej. Dodaj małą, płaską łyżeczkę cynamonu, kilka drobno potłuczonych goździków oraz szczyptę gałki muszkatołowej.
Całość mieszaj i podgrzewaj jeszcze przez 2-3 minuty, następnie przelej do rozgrzanego kufla, aby dłużej utrzymać temperaturę napoju.
Cynamon to też aromatyczny dodatek do kakao i kawy. Wystarczy wsypać małą, płaską łyżeczkę do świeżo zaparzonej małej czarnej, przykryć spodeczkiem i odczekać kilka minut, następnie wypić ze smakiem. Taki napar nie tylko cudownie pachnie, ale też przyspiesza przemianę materii i pozwala pozbyć się uczucia senności. Wpływa na poprawę nastroju.
Środki ostrożności!
Choć bardzo zdrowy, cynamon nie jest dla wszystkich. Nie powinny go spożywać osoby cierpiące na chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy. Unikać jej też muszą kobiety w ciąży, bo wykazuje działanie poronne.
Nie jest ponadto wskazany u osób z kamicą wątrobową i zaburzeniami prawidłowego funkcjonowania woreczka żółciowego, bo obecny w przyprawie eugenol może modyfikować właściwości żółci.
Ostrożnie należy też używać olejek cynamonowy, bo stosowany zewnętrznie może wywołać silne podrażnienie i zaczerwienie skóry. Użyty w zbyt mocnym stężeniu jest mocno drażniący.
Sam cynamon zresztą to jeden z silniejszych alergenów (kontaktowych i pokarmowych). Może wywołać zaczerwienienie skóry w okolicy ust, dziąseł i dłoni.
