Niedawno w Annals of Internal Medicine opublikowany został artykuł “Czy żywność organiczna jest bezpieczniejsza lub zdrowsza niż konwencjonalna?”. Dokonano w nim przeglądu badań porównujących żywność ekologiczną i konwencjonalną. Efektem raportu były liczne artykuły, które przetoczyły się przez światową, także polską prasę.
Większość nagłówków brzmiała „Żywność ekologiczna nie jest zdrowsza niż konwencjonalna”, „Żywność ekologiczna wcale nie zdrowsza” etc. Niemniej jednak, gdy jednak ktoś wczytał się chociażby w te newsy z łatwością dowiedział się, że choć amerykańscy naukowcy nie znaleźli uzasadnienia dla twierdzenia, że w żywności ekologicznej znajduje się więcej korzystnych składników odżywczych, ale zauważają, że znacznie mniej jest w niej pozostałości pestycydów. Co więcej w niektórych artykułach w polskiej prasie stwierdzenie to uzupełniano zdaniem, że w uzasadnia to przekonanie o tym, że „eko znaczy zdrowsze” – mimo iż w nagłówku pisano, że tak nie jest…
To w końcu różnice są, czy ich nie ma? Czy stawianie tak odważnych i generalizujących wniosków jest uzasadnione w świetle aktualnych dokonań nauki w tym zakresie?Spory naukowe i debaty trwają od lat a temat zbadania i porównania żywności i jej wpływu na zdrowie jest niesłychanie trudny do wiarygodnego przedstawienia. Badania naukowców Uniwersytetu Standforda na nowo wzbudziły debatę.
Soil Association (brytyjska instytucja dobroczynna, certyfikująca produkty organiczne i propagująca ekologiczne metody uprawy) w oświadczeniu prasowym z satysfakcją zauważyła, że: „we wnioskach płynących z badań zaleca się żywność ekologiczną, jako nieskażoną pestycydami. To bowiem nadal jeden z głównych powodów, dla których wybierają ją klienci. Raport w istocie wylicza wiele jej pozytywów, włączając i ten, że mleko ekologiczne ma znacznie wyższy poziom korzystnych składników odżywczych, a mięso drobiowe i wieprzowe z hodowli ekologicznych jest mniej narażone na skażenie bakteriami odpornymi na trzy i więcej antybiotyków. Nic dziwnego, być może zaważyło skupienie się na negatywach przy bezspornych pozytywach, takich jak ograniczenie stosowania środków chemicznych, wykluczenie kontrowersyjnych dodatków takich jak aspartam i MSG (glutaminian sodu), poprawienie dobrostanu zwierząt i większa różnorodność biologiczna, aby wymienić tylko kilka”.
Soil Association uznaje jednak sprawozdanie i jego metodologię za błędne i służące jedynie naświetleniu trudności, jeśli nie niemożności, dokładnego pomiaru korzyści zdrowotnych przy spożyciu różnych rodzajów żywności. Recenzowane studium opiera się jedynie na nielicznych istniejących badaniach naukowych pomijając zupełnie te, które nie ukazały się w języku angielskim. Metodologia użyta do oceny nadaje się do porównywania badań nad lekami ale nie różnorodnymi uprawami, bo na przykład lek zastosowany w Szkocji będzie działał tak samo w Kaliforni, a ziemniaki uprawiane w innym klimacie i w innej glebie będą się różniły. Badania naukowe, które testują te uprawy, jakby to były kliniczne testy leków wyolbrzymiają oczywiste dysproporcje, niwelując przy tym realne różnice.
Brytyjska recenzja, opierając się na analizie statystycznej wskazuje, że najbardziej znacząca jest wskazana w amerykańskim badaniu różnica ilości składników odżywczych w owocach i warzywach organicznych oraz konwencjonalnych. Jak stwierdzają autorzy, prawie nie istnieją długoterminowe badania wpływu spożywania żywności ekologicznej na ludzkie zdrowie. Wspominają jednak jeden projekt długookresowych badań na zlecenie duńskiego rządu, które już ukazały, iż spożycie przez dzieci produktów nabiałowych w 90% organicznych skutkuje mniejszym o 36% ryzykiem egzemy skórnej (wyprysków, wysypek) w wieku dwóch lat.
Na łamach Biokuriera z pewnością wrócimy jeszcze do tematu badań nad żywnością ekologiczną. Anglojęzycznym czytelnikom polecamy także do przeczytania: http://www.organic-market.info/web/News_in_brief/North_America/Soil_Association/176/328/0/13098.html
Oświadczenie Soil Association: http://www.soilassociation.org/news/newsstory/articleid/4416/press-comment-american-study-of-organic-food
A propos badań naukowych dotyczących żywności ekologicznej proponujemy przeczytać jeszcze te:
- Badania SGGW potwierdzają antyrakowe właściwości ekologicznych soków kwaszonych
- Dania. Badania wskazują, że ekologiczna cielęcina ma lepsze właściwości odżywcze
- Więcej polifenoli w ekologicznym ketchupie
oprac. Małgorzata Górska, Karol Przybylak
