Kwas chlebowy to naturalnie fermentowany napój o lekko słodko-kwaśnym smaku, przygotowywany na bazie chleba (zazwyczaj żytniego lub razowego). Powstaje w wyniku fermentacji drożdżowej i mlekowej, dzięki czemu zawiera niewielką ilość alkoholu (zwykle poniżej 1%), naturalne probiotyki oraz cenne składniki odżywcze. Idealnie gasi pragnienie i orzeźwia. A jak go przygotować w domu?
Co to jest kwas chlebowy?
Kwas chlebowy to żaden współczesny wynalazek. Przez wieki był bardzo popularnym napojem w Europie Wschodniej i Środkowej (znany był już w średniowiecznej Rusi). Dziś wraca do łask jako zdrowsza alternatywa dla słodzonych napojów gazowanych.
→ Sprawdź, jak zrobić lemoniadę na lato
Jest to lekko fermentowany napój przygotowywany na bazie czerstwego chleba, najczęściej żytniego. Choć jego receptura może się różnić w zależności od regionu, kwas chlebowy zawsze kojarzony jest z prostotą, naturalnością i bogactwem mikroflory probiotycznej. Zawiera cenne składniki, takie jak witaminy z grupy B, kwas mlekowy, enzymy i drożdże, które wspierają trawienie i wzmacniają organizm.
Właściwości i korzyści zdrowotne
W trakcie fermentacji powstają probiotyki, czyli żywe kultury bakterii, które wspierają mikroflorę jelitową, poprawiają trawienie i wzmacniają odporność. Dobrze funkcjonujące jelita to nie tylko lepsze przyswajanie składników odżywczych, ale także większa odporność organizmu (aż 70% komórek odpornościowych znajduje się właśnie w układzie pokarmowym).
Napój ten jest również źródłem witamin z grupy B (m.in. B1, B2, B3, B6), które wspomagają układ nerwowy, pomagają w walce ze zmęczeniem i poprawiają koncentrację.
Kwas chlebowy zawiera śladowe ilości alkoholu (zwykle od 0,5 do 1%).
Dzięki swojemu składowi kwas chlebowy działa lekko detoksykująco, wspiera przemianę materii, a przy tym nawadnia lepiej niż sztuczne napoje gazowane.
Przepis na kwas chlebowy litewski
Składniki:
- 1 kg chleba litewskiego czerstwego (jeśli nie mamy, można użyć chleba razowego)
- 12 l wody
- 15 g drożdży
- 700 g cukru
- 10 ml soku z cytryny
- 5-6 rodzynek na każdą 1 l butelkę
Sposób przygotowania:
Chleb kroimy na cienkie kromki, rumienimy na suchej patelni, a następnie dokładnie suszymy w piekarniku lub w suszarce do żywności. Gotowe grzanki przekładamy do dużego garnka i zalewamy wrzącą wodą. Odstawiamy, aż napar ostygnie. Całość przykrywamy czystym płótnem i zostawiamy na ok. 12 h.
Po tym czasie przecedzamy płyn przez gęste sito lub gazę. Do klarownego napoju dodajemy cukier, sok z cytryny oraz rodzynki. Mieszamy i rozlewamy do butelek. Szczelnie zamykamy i odstawiamy w chłodne miejsce (najlepiej do piwnicy).
Kwas chlebowy będzie gotowy do picia po 1–2 dniach fermentacji.
Autorem przepisu na kwasy chlebowy jest Krzysztof Leśniewski, autor książki „Napoje gazowane i niegazowane.100 przepisów na orzeźwiające lemoniady, soki, nektary, wodę sodową, herbaty fermentowane i inne„.

Dlaczego warto zrobić samemu kwas chlebowy?
Jak przechowywać i podawać kwas chlebowy?
Kwas chlebowy najlepiej przechowywać w chłodnym miejscu (w lodówce lub w piwnicy), gdzie niska temperatura spowalnia fermentację i przedłuża świeżość napoju. Powinien być trzymany w szklanych butelkach z dobrze dopasowanym zamknięciem, najlepiej z ciemnego szkła, które chroni przed światłem.
Ze względu na naturalne procesy fermentacyjne warto pamiętać, że napój się gazuje, dlatego przy napełnianiu butelek należy zostawić nieco wolnej przestrzeni i otwierać je ostrożnie, zwłaszcza po kilku dniach.
Kwas chlebowy można przechowywać przez ok. 5-7 dni, później staje się bardziej kwaśny i intensywny w smaku. Najlepiej smakuje dobrze schłodzony. Można go podawać z plasterkiem cytryny, kostkami lodu lub świeżą miętą.