Zwierzęta w ogrodzie, to obok roślin, jego stały element. Sprzymierzeńcy naturalnego ogrodu to nie tylko owady, dla których zielona przestrzeń wokół nas jest schronieniem i miejscem do żerowania. To też ptaki i gady. Jak o nich dbać? I dlaczego warto zaprosić zwierzęta do swojego ogrodu?
Zwierzęta w ogrodzie: piękne i pożyteczne
Szkodniki łatwo wyłapać gołym okiem, gdyż uszkadzają rośliny i mogą szybko doprowadzić do zdziesiątkowania naszych plantacji. Z kolei pożyteczne owady często są zupełnie niezauważalne. To tzw. cisi bohaterowie, którym zawdzięczamy więcej niż nam się wydaje.
Przeczytaj również: Pierwsze kroki w ogrodnictwie
Ptaki w ogrodzie
Już od najmłodszych lat razem z dziećmi warto podziwiać ptaki. Bardzo często szukają one schronienia w naszych ogrodach. Trudno ich nie zauważyć, gdyż ich śpiew towarzyszy każdemu porankowi. Jednak z roku na rok w Europie spada ich ilość, gdyż brakuje im naturalnych siedlisk, w których mogą żyć i żerować. Zabudowywanie wsi i miast powoduje niszczenie naturalnej fauny.
Ptaki żywią się przede wszystkim owadami, które bardzo często są szkodnikami ogrodowymi. Dla przykładu: rudziki zjadają małe ślimaki, jaskółki dymówki zjadają komary, chrząszcze, błonkówki czy muchówki, podobnie jak jeżyki zwyczajne.
Dokarmiajmy więc ptaki w ogrodzie. Warto zmontować im budki lęgowe i udostępnić poidła. Niestety, bywa że lubują się one w naszych owocowych plonach, zwłaszcza w wiśniach, czereśniach i malinach. Jest na to sposób. Wystarczy posadzić w ogrodzie rośliny, które są lubiane przez ptaki np.: irgę, berberys, dziką róża. Odciągną uwagę od innych drzew owocowych.
Nietoperze i jeże. Nie bójmy się ich!
Pożyteczne są również nietoperze, a zwłaszcza gacki, które często spotykane są w miejscach, w których żyją ludzie. Żywią się larwami i gąsienicami, np. bielinka kapustnika, który potrafi zdziesiątkować uprawy roślin kapustowatych.
Pamiętajmy o tym, że nietoperze nie robią ludziom krzywdy, a wszystkie gatunki żyjące w Polsce są objęte ochroną. Nie należy ich wyganiać, ani tym bardziej zabijać.
Bardzo pożyteczne dla naszego zielonego zakątka są jeże. Żywią się pędrakami, komarami oraz ślimakami (nagimi oraz w skorupkach). Wbrew panującym stereotypom nie zjadają owoców, więc nasze plony są bezpieczne. Jeże najlepiej czują się w zaciemnionych i zakrzewionych zakątkach. Na zimę warto zbudować im domek, aby mogły swobodnie przeczekać chłody. Zaleca się nie dotykać jeży (często posiadają pchły).
Żaby, ropuchy i jaszczurki
Mimo niezbyt zachęcającego wyglądu, żaby i ropuchy również przyczyniają się do polepszania warunków w ogrodzie. Można spotkać je głównie nocą.
Ropuchy większość życia spędzają na lądzie. Do wody udają się tylko w okresie godowym. Żywią się ślimakami, larwami, a nawet małymi gryzoniami, jaszczurkami i pisklętami ptaków. Wszystkie gatunki żyjące w Polsce są chronione.
Żaby odżywiają się owadami latającymi, a także pająkami, mrówkami, dżdżownicami i małymi rybkami. Nie zamieniają się co prawda w bajkowego księcia, ale ich wpływ na środowisko jest bardzo istotny.
W ciepłych zakątkach ogrodu, na kamieniach, cegłach można zaobserwować też jaszczurki zwinki. Są płochliwe, ale bardzo piękne. Ze stresu mogą odrzucić ogon, który odrasta. Ich pokarmem są ślimaki, larwy. Im bliżej lasu znajduje się nasz ogród, tym więcej takich gości się w nim pojawi.
Nie można zapomnieć o grupie pożytecznych owadów. Mowa tutaj np. o zapylaczach, bez których nie istniałoby wiele owoców i warzyw. Motyle, pszczoły, trzmiele są filarem zapylaczy w naszym kraju. Niestety, ich jad bywa uczulający. Dlatego jeśli nasi domownicy to alergicy, warto zadbać o to, aby rośliny kwitnące znajdowały się w pewnej odległości od miejsca uczęszczanego przez ludzi.
Owady drapieżne to takie, które żywią się szkodnikami roślin ogrodowych. Do najskuteczniejszych drapieżnych owadów należą biedronki, które zjadają. Ich larwy mają bardzo duże potrzeby dostarczania białka, co oznacza że posiadanie biedronek w naszym ogrodzie jest naturalną i ekologiczną metodą zwalczania mszyc.
Złotooki to owady, które zjadają stonkę ziemniaczaną, wciornastki, miodówki i przędziorki. Aby zadomowiły się na naszej działce, musimy zapewnić im schronienie. Nie stosujmy też chemicznych środków ochrony roślin. Dorosłe osobniki żywią się nektarem z kwiatów.
Mrówki i dżdżownice nie są lubiane przez ogrodników, mimo to oba gatunki przekopują ziemię, dzięki temu zwiększają ilość powietrza, jaka znajduję się w podłożu. Z kolei napowietrzenie gleby zwiększa plonowanie roślin. Dżdżownice rozkładają materię organiczną i bez wątpienia polepszają stan podłoża.
Jeśli mamy oczko wodne, wypatrujmy w jego pobliżu piękne ważki.
Przeczytaj także: Zabawa w ogrodzie. Jak nauczyć dziecko dbać o rośliny?
Postarajmy dowiedzieć się o pożytecznych owadach jak najwięcej. Nauczmy się je rozpoznawać, by nie pomylić ich ze szkodnikami. Wspólnie z dziećmi możemy zrobić karty, na których narysujemy, pokolorujemy i podpiszemy grafiki pożytecznych gości w ogrodzie. To dobry sposób na zapamiętanie danych osobników.
Zwierzęta w ogrodzie. Jak je przyciągnąć?
Ogród czy balkon przyjazny dla zwierząt można stworzyć zarówno na małej, jak i na dużej przestrzeni. Starajmy się przede wszystkim kreować dla owadów, ptaków i innych zwierząt małe miejsca do schronienia (zarośla, budki lęgowe, karmniki). Na rynku można kupić gotowe domki dla pszczół murarek.
Idealne schronienie dla ptaków dają: klony, lipa, grab, dąb, buk. Różnorodność gatunkowa w ogrodzie pozwala nam również na przyciągnięcie zarówno ciekawych owadów, np. pazia królowej, jak i ptaków, np. sikorek. Jeśli zadbamy o to, aby przez cały okres wegetacji określone gatunki roślin kwitły, na pewno nasz ogród będzie pełen zwierząt.
O ogród należy dbać i go pielęgnować, jednak mały zakątek, w który nie będziemy ingerować, może być dobrym miejscem na schronienie dla zwierząt. W przesadnie zadbanym ogrodzie żadne ze zwierząt nie zamieszka, dlatego warto pozostawić choć niewielki nieład. Taka kompozycja ma swój urok, natura tam sama się ukształtuje.
Przeczytaj również: Zagospodaruj #1m2bio. Anielskie Ogrody inspirują
Zaleca się używać jak najmniej chemicznych środków nawożenia, jak i zwalczania szkodników i chorób w ogrodzie. Postawmy na kompost, obornik, a także naturalne, ekologiczne opryski, które wzmacniają rośliny i zwiększają ich plonowanie. Do takich zabiegów można wykorzystać czosnek, pokrzywę, cebulę, mniszek lekarski. Chemiczne środki roślin może szybko działają, ale zaburzają ich naturalny rytm życia.
Zwierzęta tak samo jak ludzie potrzebują wody, dlatego ustawmy kilka pojemników wypełnionych wodą, aby zwierzęta mogły swobodnie z niej korzystać.
Zadbanie o to, aby zwierzęta dobrze się czuły w naszych skromnych progach jest bardzo istotne. Te małe stworzenia pracują dla nas w dzień i w nocy, warto im się odwdzięczyć. Zrozumienie przyrody jest kluczem do prawidłowej uprawy ogrodu.
Bibliografia dostępna u Autorki.
