Karob, a w zasadzie drzewo karobowe (algarroba, szarańczyn strąkowy, Ceratonia siliqua) to jedna z najstarszych roślin świata. Pochodzi z Bliskiego Wschodu, do Europy dotarła w XIV wieku z powracającymi z wypraw krzyżowych. Mowa o niej była nawet w Biblii, bo jego owoce służyły dawniej jako pasza dla zwierząt. Święty Jan Chrzciciel, jako ubogi mistyk, też miał podobno żywić się nimi: „Jan nosił odzienie z sierści wielbłądziej i pas skórzany około bioder, a żywił się szarańczą i miodem leśnym.” (Mk 1, 6).
Według niektórych interpretacji chodzi nie o szarańczę, a o owoce drzewa karobowego właśnie, czyli strąki do 25 cm długości, z daleka przypominające może barwą i kształtem owada. Jak w naszych czasach mogą one urozmaicić dietę, także alergików, o tym dziś słów kilka.
Wartości odżywcze karobu
Sam w sobie nie jest szczególnie smaczny, bo dopiero po przeżuciu strączka czuć przyjemny, słodkawy smak. Dzieje się tak, bo pod wpływem amylazy w ślinie następuje początek rozkładu cukrów złożonych na cukry proste. Warto wykorzystać karob na przykład w diecie wegetariańskiej, a nawet wegańskiej. Zarodki nasion zawierają aż 60% białek, a pozostała część owocu to źródło węglowodanów złożonych (do 70%), w tym cukrów, skrobi i hemiceluloz.
Inne składniki to około 15% wody, 4 do 6% białka i tylko 0,5% tłuszczu. Strąki spożywa się na surowo lub po przetworzeniu. W Polsce karob najłatwiej zakupić w formie zmielonych strąków (przypominającego kakao proszku). W ofercie hurtowni i sklepów z eko żywnością dostępny jest karob bio. Poznacie go dzięki logu ekoliścia na opakowaniu. Dowiedz się więcej jak rozpoznać żywność ekologiczną.
Powszechnie stosowana jest mączka chleba świętojańskiego – E410
Zmielony i zasuszony miąższ to składnik znany w przemyśle spożywczym, a zmielonych nasion używa się jako tzw. gumy karobowej (także w przetwórstwie ekologicznym) jako E 410.
Mączka z chleba świętojańskiego to naturalny:
- zagęstnik,
- emulgator
- stabilizator.
Stanowi doskonały składnik jogurtów, koktajli, sosów, lodów, a nawet serach. Jest czasem stosowany w piekarnictwie i cukiernictwie. Ze strąków wyrabia się też wina i likiery (ze świeżych strąków na Sycylii wyciska się sok zwany kaftan, będący podstawą trunków). Jest też miód karobowy. W jego smaku można się doszukać nut cynamonu, karmelu, a nawet kakao.
Jakie składniki może zastąpić karob w kuchni?
Przede wszystkim można używać go zamiast kakao i czekolady. Sprawdźcie przepis na Owocową piankę z karobem
Karob w lecznictwie
Ze słodkawego miąższu, ukrytego pod grubą skórą, wyrabia się syrop przeciwkaszlowy, a odwar z nasion bywa stosowany w przewlekłych biegunkach, w stanach zapalnych jelit i dolegliwościach żołądkowych. Miąższ jest też składnikiem środków dietetycznych. Karob w wysokich stężeniach może powodować wzdęcia (podobnie jak w przypadku innych, nietrawionych polisacharydów) powodowane silną fermentacją z udziałem mikroflory jelitowej.
Ciekawostka: w strączkach, pod grubym miąższem znajduje się kilka nasion, o wadze około 0,2 g. Były one kiedyś stosowane w farmacji i jubilerstwie jako odważniki do sprawdzania wagi pereł czy szlachetnych kamieni… stąd nazwa karat (od greckiego keraton).
Szarańczyn strąkowy dorasta do 18 metrów i jest jednym z najbardziej użytecznych drzew śródziemnomorskich. Z jednego osobnika można uzyskać do 400 kg strąków rocznie (przeciętnie około 100kg).
Gdzie uprawia się karob?
Uprawia się go też w Australii, Kalifornii, Palestynie, Izraelu a nawet w Indiach. Nasiona można kupić także w Polsce.
Małgorzata Górska
