Koper włoski (fenkuł) wyglądem nieco przypomina seler, ale po przekrojeniu bardziej upodabnia się do cebuli. Nazwa mylnie sugeruje, że pochodzi w Włoch. A co warto o nim wiedzieć?
Koper włoski nazywany niekiedy fenkułem (co jest spolszczoną łacińską nazwą kopru), ta dwuletnia bylina. Obecnie na potęgę uprawia się go w Indiach, Chinach i w Bułgarii.
Koper włoski – właściwości
Właściwości kopru włoskiego, te prawdziwe, i te magiczne, znane są od czasów starożytnej Grecji i Rzymu. Wtedy to zaczęto stosować go jako dodatek do dań, ale też naparowi z tej rośliny przypisywano właściwości, które miały dodawać odwagi wojownikom przed bitwą.
W koprze włoskim sporo jest witaminy C. Fenkuł wspomaga układ odpornościowy, wzmacnia naczynia krwionośne i neutralizuje wolne rodniki. Zwiera też witaminę B1, kwas foliowy i potas, miedź, fosfor, wapń, żelazo, magnez i kwas pantotenowy. 100 g kopru włoskiego pokrywa 20 proc. dziennego zapotrzebowania na białko i błonnik.
Koper włoski lubi suche, najlepiej lessowe gleby. Aby osiągnął dorodne bulwy, powinien rosnąć w odstępach 20-25 cm.
Decydując się na uprawę kopru włoskiego, trzeba pamiętać, że lubi on miejsca dobrze nasłonecznione i ciepłe oraz gleby z dużą zawartością próchnicy. U nas sezon na koper trwa od jesieni do wiosny.
Do czego wykorzystać koper włoski?
Koper włoski ma wszystkie części jadalne. Bulwę można jeść na surowo, dodając do sałatek lub grillować albo dusić i podawać jako przekąskę. Z kolei łodygi wzbogacają swym anyżowo-lukrecjowym smakiem zupy lub sosy, a kwiaty i nasiona są używane jako aromatyczna przyprawa do zup i pieczeni.
Owoce kopru włoskiego zawierają zależnie od odmiany ok. 20-40 ml/kg olejku eterycznego. Mają zastosowanie jako środek wykrztuśny.
Olejek fenkułowy jest składnikiem mieszanek zapachowych używanych do produkcji past do zębów, płynów do płukania ust i mydeł (dzięki jego zastosowaniu środki higieny mają zapach i smak zbliżony do anyżu i lukrecji).
Wiele osób chętnie sięga po herbatę z kopru włoskiego, która niekiedy występuje w połączeniu z anyżem i kminkiem.
Na co zwrócić uwagę, kupując koper włoski?
Kupując koper, warto zwrócić uwagę na jego wygląd: bulwa nie powinna być sina lub z plamami, ale biała lub jasnozielona. Zielone łodygi powinny mocno przylegać do bulwy, którą po odcięciu łodyg najlepiej przekroić na pół i usunąć środek, a pozostałą część pokroić w piórka lub plasterki.
Koper najlepiej używać zaraz po zakupie, bo im dłużej leży, tym szybciej traci smak i aromat. Nasiona można przechowywać w zamkniętym pojemniku, aby nie wywietrzały. Owoce kopru włoskiego są czasami mylone z owocami anyżu, które mają podobny smak i wygląd, ale są mniejsze.
Kwiaty dzikiego kopru włoskiego mają najintensywniejszy zapach, co tym samym czyni je najdroższą częścią tego warzywa. Suszone owoce są brązowe lub zielone, ale jako dodatek do potraw gotowanych lepiej nadają się te ostatnie.
Przepis na zapiekankę z kopru włoskiego i pomidorów z małżami
Składniki:
- 2 średnie bulwy kopru,
- sok z cytryny,
- przyprawy: cukier, sól, pieprz, gałązki majeranku,
- 2 kg świeżych małż,
- 5 łyżek oliwy,
- 150 ml wytrawnego, białego wina,
- 2 cebule,
- ząbek czosnku,
- 8 pomidorów,
- 150 g twardego, dojrzewającego sera,
- puszka pomidorów w kawałkach.
- Marynatą z soku z cytryny i cukru skrop pokrojone w cienkie plastry bulwy kopru.
- Małże obierz z muszli, krótko duś na patelni na rozgrzanym oleju. Dolej wino i dalej duś pod przykryciem. Wyłóż na blachę małże i koper włoski.
- Drobno posiekaną cebulę i czosnek oraz świeże pomidory pokrojone w kostkę i starty ser wraz z pokrojonym majerankiem podsmaż na oleju. Dodaj pomidory z puszki i gotuj. Przypraw solą i pieprzem.
- Tak przygotowany sos zblenduj lub przetrzyj przez sito. Wlej do blachy z małżami, na wierzch połóż resztę startego sera. Piecz 20 min.
- Po upieczeniu posyp świeżym majerankiem.
Przepis na makaron z drobiowo-koperkowymi pulpetami i fasolą
Składniki:
- 250 g dużego makaronu (najlepiej paccheri),
- 200 g drobiowego mięsa mielonego (opcjonalnie wieprzowego),
- 100 g fasolki szparagowej,
- 9 łyżek oleju rzepakowego,
- 2 średnie, białe cebule,
- szczypiorek,
- 12 pomidorów koktajlowych,
- przyprawy: sól, pieprz, 2 łyżeczki nasion kopru włoskiego, majeranek, tymianek, papryka mielona,
- 2 łyżeczki tartej bułki,
- sos sojowy,
- lampka wytrawnego wina musującego,
- 2 laski cynamonu,
- 2 łyżeczki miodu,
- oliwa,
- 3 łyżki parmezanu
- Do mięsa dodaj sól, pieprz, nasiona kopru, tartą bułką i łyżką oliwy.
- Uformuj małe pulpety i usmaż je na oleju.
- Fasolkę potnij na kawałki i podsmaż na oleju, dodaj pokrojoną w kostkę cebulę, następnie dodaj to do podpieczonych pulpetów i podlej miodem. Dodaj pomidory.
- Ugotuj makaron (al dente). ]
- Pokrojony szczypiorek z resztką pieprzu i papryką w proszku lekko przesmaż. Dodaj wino musujące i na koniec sos sojowy.
- Ugotowany makaron na krótko wrzuć na patelnię. Dodaj sos i posyp parmezanem. Podawaj z półwytrawnym, białym winem.