Teraz czytasz...
Głóg – jak wykorzystać jego zalety i dlaczego warto?
X Targi Ekostyl | reklama | Biokurier.pl
X Targi Ekostyl | reklama | Biokurier.pl

Głóg – jak wykorzystać jego zalety i dlaczego warto?

Głóg

Suszone owoce głogu są doskonałym składnikiem herbat owocowych, a także wykorzystywane do aromatyzowania napojów, kompotów. Dawniej dodawano zmielone owoce do mąki, z której wypiekano chleb. Poza tym z głogu można sporządzać kisiele, kompoty, galaretki, marmolady i dżemy. W staropolskiej kuchni znana była zupa z głogu.

Obecnie głóg wykorzystywany jest do przygotowania dżemów, galaretek, cukierków, marmolad. Dodatek owoców głogu do przetworów przyczynia się do polepszenia walorów zdrowotnych i wzbogacenia smaku (np. dżemu z jabłek). Owoce głogu można także wykorzystać do zrobienia wina czy nalewki, albo aromatyzować likier czy syrop owocowy, dodawany do zimnych i gorących napojów.

Głóg – jedna z najstarszych roślin leczniczych

Głóg uważany jest za jedną z najstarszych roślin leczniczych w kulturze zachodniej. Kwiaty i owoce są oficjalnie uznane za surowce zielarskie i zamieszczone są w farmakopeach wielu krajów, m.in. Niemiec, Francji, Anglii.

Głóg (Crataegus sp.) należy do rodziny różowatych (Rosaceae) i występuje w postaci ciernistych krzewów bądź niewielkich drzew. Obejmuje około 280 gatunków, pochodzi z północnej strefy umiarkowanej. Występuje powszechnie w zachodniej Azji, Ameryce Północnej oraz Europie. W Polsce głóg rośnie na terenach niżowych, zwłaszcza na zachodzie oraz w niższych partiach górskich.

Można go również spotkać w lasach, zaroślach, na zrębach i zboczach. Jest rośliną ozdobną, często nasadzaną w parkach i ogrodach, jako element żywopłotów. Rośnie w postaci rozgałęzionych 2-5 m krzewów lub niewysokich drzew, osiągających wysokość do 10 m. Kwiaty kwitną w maju i czerwcu. Są koloru białego, rzadziej różowego, zebrane w charakterystyczne kwiatostany. Owoce są niewielkie, mają ok. 1 cm szerokości, cechują się białym, mięsistym miąższem. W zależności od gatunku i stopnia dojrzałości, kolor owoców waha się od żółtego, przez zielony i czerwony do ciemnofioletowego.

Dojrzewają pod koniec lata i na początku jesieni (sierpień-październik). Zebrane w odpowiednim momencie i prawidłowo wysuszone kwiaty zachowują naturalną białokremową barwę, a owoce mają twardą skórkę i barwę brunatnoczerwoną.

Właściwości zdrowotne głogu

Owoce i kwiaty głogu są bogatym źródłem wielu związków chemicznych o wysokiej aktywności biologicznej. Ich liczne właściwości prozdrowotne wynikają głównie z obecności związków polifenolowych, które działają rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit, dróg moczowych, macicy oraz naczyń krwionośnych. Szczególne znaczenie odgrywa w przypadku naczyń wieńcowych – dzięki zwiększeniu dopływu natlenionej krwi do mięśnia sercowego, ustępuje ból i duszność.

Procyjanidyny powodują zaś łagodne obniżenie ciśnienia tętniczego. Kwiat głogu zwiększa też siłę skurczów serca, nieznacznie zwalniając ich częstotliwość, dzięki czemu pracuje ono wydajniej. Ponadto ma korzystny wpływ na naczynia krwionośne mózgu. Podobne działanie wykazują owoce głogu, z tym że zawierają mniej flawonoidów, a więcej procyjanidyn.

W owocach głogu można znaleźć karoten, szereg witamin i składników mineralnych.

Jak i po co zbierać głóg

Owoce, zbierane bez szypułek, w dni suche i po obeschnięciu rosy, są cennym surowcem leczniczym (Fructus Crataegi) znanym z właściwości takich jak:

  • obniżanie ciśnienia
  • lekko uspokaja
  • w początkowym stadium niewydolności serca i układu krążenia tonizuje i wzmacnia mięsień sercowy (owoc jest bogaty we flawonoidy, a te działają na naczynia krwionośne podobnie jak rutyna). Zwiększa się siła pojedynczego skurczu serca, ale nie wzrasta ich ilość.
  • pomoc w schorzeniach wątroby

Warto je zebrać przed przymrozkami, bo przemarznięte maja znacznie mniej witaminy C (niska temperatura nie służy jej tak samo, jak wysoka). Suszymy je w suszarce lub gorącym piekarniku. Póki czas trwa zachęcamy do korzystania ze świeżych owoców głogu.

Głóg w medycynie ludowej

Głóg w medycynie ludowej był dobrze znany i używany od najdawniejszych czasów. Ze względu na działanie przeciwskurczowe podawano go w przypadku astmy. W postaci płukanek stosowany był w zapaleniu błony śluzowej jamy ustnej i gardła.

Jego lecznicze właściwości wykorzystywano w przypadku problemów żołądkowych. Uznawano go także za środek działający korzystnie w przypadku bezsenności (sprawdź: zioła na stres). W medycynie chińskiej głóg stosuje się, aby usprawnić trawienie, zapobiegać zaleganiu pożywienia w żołądku oraz poprawić krążenie. Preparaty z liści głogu stosuje się w celu poprawy przepływu krwi w naczyniach wieńcowych oraz w przypadku arytmii. Aktualne wyniki badań in vitro i in vivo potwierdzają szerokie właściwości prozdrowotne kwiatów i owoców głogu.

Zobacz także

Konserwa mielona z mięsa kaczki

Kwiatostan i owoc głogu są przeważnie stosowane jako łagodne środki nasercowe, zwłaszcza w miażdżycy, zaburzeniach pracy serca, chorobie wieńcowej, dusznicy bolesnej czy nadciśnieniu, hiperlipidemii, cukrzycy, otyłości. Rozszerzają naczynia wieńcowe, poprawiają krążenie, działają antyarytmicznie, kardioprotekcyjnie i przeciwmiażdżycowo. Uszczelniają i wzmacniają naczynia krwionośne. Obniżają ciśnienie tętnicze krwi, poziom lipidów i cholesterolu we krwi.

Preparaty z głogu mogą poprawić jakość życia chorych, poprzez zwiększenie wydolności organizmu. Przeprowadzone badania kliniczne wykazały, iż preparaty te są skuteczne w leczeniu niewydolności serca. W przeprowadzonych badaniach wykazały one wzrost wydolności mięśnia sercowego, oprawiały przepływ krwi, zwiększały tolerancję w przypadku deficytu tlenowego, a także wykazywały działanie przeciwarytmicznie oraz redukowały obwodowy opór naczyniowy.

Wyciąg z kwiatów głogu jest jednym z głównych składników preparatów stosowanych przy urazach i obrzękach grożących zakrzepowym zapaleniem żył.

Jak używać głogu?

Kwiatostany i owoce głogu można kupić w postaci:

  • ziół do zaparzania,
  • nalewek,
  • ziół w tabletkach,
  • t ziołowych cukierków z głogu.

Owoce głogu – wykorzystanie w kuchni

Suszone owoce głogu są doskonałym składnikiem herbat owocowych, które umilą nam zimowe wieczory z pożytkiem dla zdrowia.

Świeże są doskonałym dodatkiem do dżemów, marmolad i galaretek. Dodadzą przetworom walorów zdrowotnych i delikatnie wzbogacą smak (na przykład dżemu z jabłek).

Owoce głogu można także wykorzystać do zrobienia wina czy nalewki (propozycje na nalewki z głogu znajdziesz w Atlasie Nalewek), albo aromatyzować likier, czy syrop owocowy, dodawany do zimnych i gorących napojów.

Przeczytaj także: Konfekty, morselki, syropy. Dawne specyfiki wracają do łask!

Ciepła jesień to najlepszy czas, by połączyć przyjemne z pożytecznym i rozglądać się na spacerach z daleka od dróg, czym nas obdarowuje natura.

Konfitura z owoców głogu

Z 0,5 kg głogu usunąć pestki, zalać je wrzątkiem i ugotować do miękkości. Następnie owoce przełożyć do zimnej wody, a do wywaru dodać 0,5 kg cukru. Syrop gotować 10 min, wrzucić owoce i gotować kolejne 10 minut. Odstawić na noc. Na następny dzień odlać syrop z owoców i gotować 3 min, włożyć owoce głogu i gotować, aż będą szkliste. Gorącą konfiturę przełożyć do wyparzonych słoików i zakręcać.

Nalewka z głogu

0,5 kg suszonych owoców głogu umieszcza się w wysokim naczyniu i zalewa 0,5 l spirytusu wymieszanego z 125 ml wody. Naczynie szczelnie nakryć i odstawić na dwa tygodnie. Po upływie tego czasu zlać alkohol z owoców. Następnie zagotować 400 ml wody, dodać 5 goździków, laskę cynamonu, łyżkę cukru oraz startą skórkę z cytryny. Zagotować i poczekać, aż do wytworzenia na powierzchni piany. Usunąć pianę i wlać alkohol do syropu. Ponownie wlać nalewkę do naczynia, zamknąć szczelnie i odczekać 3 dni. Po tym czasie można przelewać nalewkę do karafki. Polecana na nadciśnienie.

Produkty z głogu a ciąża

Pamiętajcie, że ze względu na brak wystarczających danych dotyczących stosowania kwiatostanów i owoców głogu kobietom w okresie ciąży lub karmienia piersią oraz dzieciom do 12. roku życia nie zaleca się stosowania produktów na bazie głogu.

Sabina Lachowicz

Ten serwis używa cookies. Korzystając z niego wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Sprawdź naszą politykę prywatności.

Żadne materiały z tej strony nie mogą być jakikolwiek sposób powielane bez pisemnej zgody redakcji.