Spis treści
ToggleNie ulega wątpliwości, że podstawą każdego ogrodu jest piękna i zadbana trawa. Miękki, przystrzyżony, zdrowy i intensywnie zielony trawnik jest marzeniem każdego ogrodnika. Nie jest to jednak zadanie proste, zwłaszcza jeśli chcemy dbać o niego w zgodzie z ekologią.
Wiadomo, że bez trawnika ogród nie istnieje, jednak sekretem jego piękna nie jest stosowanie chemicznych środków, a mądre zarządzanie przestrzenią z wykorzystaniem ekoprofilaktyki.
Chyba każdemu kto interesuje się uprawą ogrodu zależy na tym, aby żyć w zgodzie z przyrodą. Dzięki niej możemy odpoczywać i korzystać z energii płynącej z wnętrza ziemi. Jeżeli będziemy w odpowiedni sposób dbać o zieleń, ona na pewną nam się odwdzięczy.
Przygotowanie pola pod wysiew
Zakładanie trawnika rozpocznijmy od wyboru odpowiedniego miejsca i przygotowania podłoża. Rośliny jednoliścienne, które stosuje się pod trawnik nie są wymagające. Radzą sobie zarówno w miejscach słonecznych, półcienistych, jak i zacienionych. Jednak jeżeli mamy taką możliwość postarajmy się, aby trawnik znajdował się na terenie w miarę równym (można nadać mu spadek 1-3%, dzięki temu ułatwimy spływ powierzchniowy wody). Wszelkie znaczące górki i spady powodują nierównomierne rozprowadzanie się wody i substancji odżywczych w podłożu.
Ten tekst Ciebie zainteresuje: Ślimaki w ogrodzie. Naturalne sposoby odstraszania
Teren pod trawnik powinien być dokładnie oczyszczony z resztek pożniwnych, a także wszelakich chwastów, które mogą być w przyszłości żywicielami pośrednimi chorób czy szkodników i mogą zakłócać wzrost trawy. Ziemię pod trawnik należy przekopać (najlepiej na głębokość szpadla), wyrównać, a następnie wałkować.
Piękny trawnik? Dobre planowanie to podstawa!
Z racji tego, że pod uwagę bierzemy tylko ekologiczną uprawę, do nawożenia użyjmy kompostu. Trawnik najczęściej zakłada się wiosną, wtedy zastosowanie wzbogacania kompostem jest wręcz idealne, aby poprawić strukturę i żyzność naszego podłoża.
Myśląc przyszłościowo, nie możemy zapomnieć o tym, aby już na tym etapie zadecydować, w jaki sposób nasz trawnik będzie nawadniany. Elektryczny system nawadniania, znajdujący się pod ziemią należy założyć przed wysiewem trawnika. Jeżeli decydujemy się na ręczne podlewanie, zadbajmy o odpowiedni drenaż z kamieni i piasku.
Aby już na tym etapie wykluczyć problemy z kretami, warto pod trawnik na głębokości około 10 cm ułożyć siatkę. Dzięki niej zwierzętom tym będzie o wiele trudniej tworzyć kopce.
Prawidłowe przygotowanie podłoża pod wysiew nasion jest niezwykle ważne w ekologicznej uprawie. Dzięki temu możemy uniknąć wielu problemów związanych z chorobami, szkodnikami oraz słabym kiełkowaniem i wzrostem naszego trawnika.
Dobór nasion na trawnik
Obecnie na rynku jest szeroki wybór rodzajów i gatunków nasion na trawnik. Przede wszystkim trzeba korzystać ze sprawdzonego, atestowanego źródła. Nieoczyszczone nasiona mogą zawierać zarodniki chorób grzybowych lub jaj szkodników. Przez to bardzo szybko możemy pożegnać się z pięknym i bezproblemowym trawnikiem. Kupujmy nasiona zawsze od pewnych dostawców.
Jeśli chodzi o gatunki, to na trawnik stosuje się mieszkanki roślin. Wynika to przede wszystkim z tego, aby jak najlepiej dostosować mieszkanki do warunków panujących na danym terenie. Jeden gatunek nie będzie nigdy posiadał wszystkich pożądanych cech, dlatego mieszając je zwiększamy szanse w dopasowaniu trawnika do danego miejsca. Mieszanka powinna być jak najbardziej uniwersalna. Trawnik powinien być dobrze wybarwiony, odporny na deptanie oraz mało podatny na szkodniki oraz choroby.
Gatunki traw idealne do ogrodu
Najczęściej wybierane gatunki to:
- Kostrzewa czerwona – należy do rodziny wiechlinowatych. Jedna z najliczniejszych traw występujących w Polsce. Preferuje gleby umiarkowanie żyzne, dobrze znosi susze, cień i udeptywanie. Gatunek wczesną wiosną zaczyna wegetację, a kończy ją późną jesienią.
- Mietlica pospolita – należy do rodziny wiechlinowatych. Tworzy kępy, niskie i krótkie. Nie ma dużych wymagań siedliskowych. Bardzo dobrze radzi sobie w podłożu ubogim i suchym. Dość szybko się rozrasta i może wypierać inne gatunki, dlatego w mieszankach powinno się jej nasion znajdować jak najmniej. Idealna na trawniki, które planujemy często i intensywnie kosić.
- Wiechlina łąkowa – należy do rodziny wiechlinowatych, gatunek idealnie nadaje się na trawniki. Jest bardzo wytrzymała na codzienne użytkowanie, odporna na mróz oraz długowieczna. Nie lubi cienia i podmokłego terenu.
- Życica trwała – należy do rodziny wiechlinowatych. Bardzo popularny gatunek trawy. Wytrzymała na koszenie oraz deptanie. Tworzy luźne kępy, szybko zapełnia luki na murawie. Najlepiej rośnie w miejscach słonecznych. Gatunek szybko wschodzi, często stosuje się go na dosiewanie trawnika. Jest dość wymagająca: nie lubi suszy, a zimą może wymarzać. Wyjątkowo dobrze działa na nią nawożenie azotem. Będzie intensywnie i zdrowo rosła, jeśli będziemy ją często kosić. Zacienianie powoduje słaby wzrost życicy.
Dobór odpowiednich nasion na trawnik jest istotny. Mimo to, że sam koszt nasion to tylko 5-10% nakładów ponoszonych przy założeniu trawnika, to już dobór mieszanki gatunkowej sięga 50%. Myślmy przyszłościowo, cena nasion wynika nie tylko ze specyfiki danych gatunków, także z jakości nasion jakie nabywamy.
Pamiętajmy, aby nie korzystać z mieszanek, które w swoim składzie zawierają trawy pastewne (np.: życica wielokwitowa, rajgras włoski, życica mieszańcowa). Do typowych trawników, które chcemy zakładać przed domem czy blokiem, takie trawy nie spełniają swojej funkcji. Zimą zostawiają gołe place na murawie, są mało odporne na koszenia oraz deptanie.
Jak siejemy?
Grunt tuż przed siewem, należy obficie podlać i odczekać aż wierzchnia warstwa podłoża przeschnie. Najczęściej siew nasion wykonujemy ręcznie. Może on być rzutowy, jednak pamiętajmy, aby robić to powoli i dokładnie. Ciekawym pomysłem jest siew krzyżowy. Polega on na tym, że dzielimy nasz materiał siewny na dwie części. Jedną część siejemy wzdłuż terenu, a drugą w poprzek. Pamiętajmy o tym, że przy ścieżkach i w okolicy już rosnących roślin nasiona trzeba siać gęściej. W tych miejscach trawa jest wyjątkowo narażona na uszkodzenia i trzeba będzie ją później dosiewać, jeśli pierwszego siewu nie wykonamy dokładnie. Wysiane nasiona przysypujemy ziemią, najlepiej wykonać to grabiami. Dzięki temu nasiona nie będą zjedzone przez zwierzęta lub wywiane przez wiatr.
Ostatnim etapem jest wałowanie całego terenu przeznaczonego na trawnik oraz podlewanie rozproszonym strumieniem z pewnej odległości, aby nie przesuwać nasion.
Trawa zaczyna kiełkować po około 2 tygodniach, po miesiącu cały plac staje się zielony, jednak na bujną trawę trzeba poczekać, najczęściej aż do następnego sezonu. W tym czasie warto jak najmniej narażać nasz trawnik na uszkodzenia. Pierwsze koszenie po założeniu trawnika wykonujemy aż osiągnie on wysokość 8-10 cm.
Pielęgnacja trawnika
Pozostawiając trawnik samopas, nie osiągniemy zamierzonego efektu. O trawę należy regularnie i dokładnie dbać. Jeśli decydujemy się na ekologiczną uprawę, wtedy powinniśmy być świadomi jak ważna jest profilaktyka.
Wiosna
Niemal każdy trawnik po zimie jest w dość słabym stanie. Wiosna to czas, by zregenerować naszą zieloną przestrzeń. Na początku warto cały trawnik zagrabić z liści i śmieci, które mogą zalegać na nim po jesieni i zimie. Wszelkie kretowiska oraz nierówności należy rozkopać i wyrównać. Jeżeli obserwujemy nad wyraz zbitą darń, warto ją wyczesać grabiami.
Bardzo ważnym zabiegiem jest wertykulacja. Polega ona na przecinaniu zbitej darni przez wertykulator. Dzięki temu ziemia będzie dotleniona, a woda i substancje odżywcze będą swobodnie krążyć w podłożu. Jeżeli nie mamy dostępu do takiej maszyny, warto w trawnik dość gęsto powbijać zęby wideł czy metalowych grabi. Osiągniemy słabszy, ale podobny efekt. Jeżeli nasza trawa ma już 6-8 cm, wtedy jest to moment na pierwsze w tym sezonie koszenie. Przeważnie wypada ono na przełomie marca i kwietnia, wszystko zależy od warunków pogodowych. Sprawdź szeroki wybór kosiarek na Ceneo.pl: kosiarki Stihl.
Wiosna jest takim czasem, kiedy należy wzmocnić trawnik nawozem. W ekologicznej uprawie pod uwagę bierzemy kompost lub obornik. Z kwestii praktycznych częściej sięgamy po kompost czy też nieodkwaszony torf wysoki (dawka 80-100 na 50m2). Cienką warstwę dobrze rozłożonego kompostu rozsypujemy na przystrzyżonej trawie i obficie podlewamy. Wtedy nawóz dokładnie wsiąknie w ziemię. Nawożenia trawnika nie należy wykonywać często, najlepiej powtarzać co 2-3 lata na początku założenia trawnika, a później raz na 4 lata. Przenawożenie może szybko objawiać się zżółknieniem trawy.
Lato
Okres letni to czas, kiedy trawnik jest najbardziej eksploatowany przez właścicieli. Mimo to nie zapominajmy, że w tym okresie potrzebuje wielu zabiegów. Istotne jest regularne koszenie. Najczęściej jest to co 1-2 tygodnie, wszystko zależy od kondycji trawy oraz szybkości jej wzrostu. Najlepiej trawę utrzymywać na wysokości około 4 cm. Jeśli z jakiś powodów zaniedbaliśmy koszenie, maksymalnie skracajmy trawę o 1/3 jej wysokości. Lepiej trawę skracać często a niewiele, niż rzadko a dużo. Podczas dużych upałów trawę kosimy wyżej i rzadziej. Pamiętajmy, aby zabieg koszenia wykonywać na suchej trawie, podlejmy ją po koszeniu. Do tego zabiegu używajmy tylko i wyłącznie odkażonego dobrze naostrzonego sprzętu (kosiarka, kosa lub podkaszarka, sprawdź szeroki wybór podkaszarek z elektrycznym napędem na ceneo.pl ).
Regularne koszenie wpływa na zwiększone krzewienie się trawy oraz na jej jakość.
Nie ulega wątpliwości, że przede wszystkim latem trawnik wymaga regularnego i zrównoważonego podlewania. Jeśli posiadamy automatyczny system nawadniający, sprawa jest o wiele prostsza. Co innego jeśli chodzi o podlewanie ręczne. Paradoksalnie to nie taki łatwy zabieg. Trzeba uważać, aby nie dopuścić do przesuszenia trawy, bardzo szybko spowoduje to pojawianie się bladych, żółtych plam. Rośliny jednoliścienne dość szybko usychają. Ilość wody jaką dostarczamy na daną powierzchnię musi być na tyle duża, by nie parowała szybko a mogła swobodnie przesiąknąć do głębszych partii ziemi. Orientacyjna ilość wody jaką należy dostarczyć to 5-10 litrów na m2. Strumień powinien być rozproszony, aby nie doszło do uszkodzenia darni.
Podlewanie ogrodu zalecane jest wczesnym rankiem. Wtedy chłodne powietrze i parowanie ogranicza stratę wody. Południowe podlewanie zupełnie mija się z celem, natomiast wieczorne jest mniej korzystne. Wynika to z tego, że rośliny pozostają mokre przez całą noc, a to są idealne warunki do rozwoju chorób grzybowych.
Trawnik wymaga również odchwaszczania. Najłatwiej i w najbardziej ekologiczny sposób zrobimy to ręcznie. Przy użyciu noża wycinamy chwasty wraz z korzeniem. Pamiętajmy, aby nie zostawić wyciętych chwastów na trawniku, po deszczu szybko mogą wzejść ponownie.
Jesień
Okres jesienny to czas, kiedy przygotowujemy nasz trawnik do przezimowania. Wciąż kosimy go regularnie mniej więcej do końca października, na długość do 3-4 cm. Przed ostatnim koszeniem warto wykonać zabieg aeracji trawnika. Takie napowietrzanie poprawia stosunki wodno-powietrzne, zapobiega zbijaniu się gleby, a także zmniejsza efekt filcowania darni. Do aeracji wykorzystuje się specjalny sprzęt, czyli walec ze sprężynami, które delikatnie wyczesują darń. Aby jeszcze zwiększyć efekt aeracji, wykonujemy wertykulację.
Jesień to też idealny czas na nawożenie. Z racji tego, że ekologiczna uprawa obejmuje stosowanie tylko i wyłącznie nawożenia organicznego oraz dopuszczonych do tego zabiegu środków, to dobrym patentem jest zastosowanie na jesień obornika (zwłaszcza gdy nie nawoziliśmy trawnika wiosną). Idealnie takie nawożenie wykonać pod koniec listopada, nie wykonujmy tego zabiegu wcześniej, aby nie osłabić trawy przed zimą. Obornik powinien być dobrze przekompostowany, rozrzucamy go równomiernie po zamarzniętej trawie. Taki nawóz doskonale uzupełnia braki pierwiastków w podłożu oraz odżywia darń.
Nawożenie zalecane jest co 3-4 lata. Na rynku obecnych jest wiele gotowych ekologicznych odżywek które są bardzo łatwe w aplikacji.
Zima
To czas odpoczynku dla naszego trawnika. Jeżeli przez cały okres odpowiednio dbaliśmy o trawę, żadna zima nie jest dla niej straszna. Na pewno od razu po zimie trawnik nie będzie wyglądał cudownie, jednak szybko się zregeneruje.
Aby uzyskać zdrowy, zadbany i piękny trawnik ekologicznym sposobem, trzeba przede wszystkim nastawić się na profilaktykę. Odpowiednia uprawa i pielęgnacja są kluczem do uzyskania świetnego efektu.
Literatura:
- „Ogród biodynamiczny przy domu”, D. Metera, Warszawa 1993.
- „Ogród ekologiczny”, M. McBrath, Twój Prymus, 2007.
- „Trawnik doskonały”, L. Christa, Wyd. Bellona, 2007.
- „Ogólna uprawa roli i roślin w rolnictwie ekologicznym”, J. Tyburski, M.K. Kostrzewska, 2013.
- „Zadbany trawnik”, A. Gawłowska, Wyd. SBM, 2014.
- „Trawy i trawniki”, E. Kozłowska, Wyd. RM, 2014.
- „Trawnik w mieście”, Z. Haber, Przegląd Komunalny, nr 8, 2006.
- „Urządzanie i pielęgnacja terenów zieleni” cz. III, B. Fotuna-Antoszkiewicz, E. Gadomska, K. Gadomski, Wyd. Hortpress, Warszawa 2010.
- „O nawadnianiu trawników słów kilka”, J. Łukaszkiewicz, Przegląd Komunalny, nr 8, 2004.
- „Zakładanie i pielęgnacja trawników terenów sportowych”, C. Wysocki, Wieś Jutra, nr 4, 2000.