Cukier nie ma ostatnio dobrej reklamy. Uznaje się go za głównego winowajcę rosnącego problemu nadwagi i otyłości, a także wzrostu liczby pacjentów z chorobami dietozależnymi, m.in. cukrzycą typu 2. Czy jednak faktycznie cukier to samo zło? Czy jest dla niego miejsce w zdrowej i dobrze zbilansowanej diecie? Spróbujmy odpowiedzieć na te pytania.
XXI wiek to kult szczupłej sylwetki. Mordercze treningi i drakońskie diety mają sprawić, że będziemy czuć się dobrze. Z diety wyeliminowaliśmy więc cukier, i to pod każdą postacią. Nie dajemy go dzieciom, sami też z niego rezygnujemy. Wydaje się jednak, że to skrajne podejście na dłuższą metę wcale nam… nie służy.
Po co organizmowi cukier?
Cukry to naturalnie występujące w przyrodzie składniki pokarmowe. Obecne są w warzywach, owocach, zbożach, mleku i jego przetworach. W naszych domach powszechnie używana jest sacharoza, zwana tez cukrem stołowym. To białe kryształki, które otrzymuje się z buraków cukrowych lub z trzciny cukrowej.
Cukier jest niezbędny organizmowi do prawidłowej pracy mózgu i układu nerwowego. Dostarcza energii mięśniom i wspomaga metabolizm tłuszczów.
Dlaczego zatem współczesny świat dąży do całkowitej eliminacji cukru z diety? Na przestrzeni lat wokół tego składnika diety narosło wiele mitów. Skorelowało się to ze wzrostem problemu nadwagi i otyłości oraz znacznym rozwojem branży cukierniczej. Sklepowe półki uginają się pod ciężarem ciast, ciasteczek, batoników i czekolad. Cukier dodawany jest też do jogurtów, soków i napojów. I to właśnie nadmiar tych produktów w diecie stanowi zagrożenie dla naszego zdrowia.
Szkodzi nie cukier sam w sobie, ale jego nadmiar. Podobnie jest zresztą z każdym innym składnikiem odżywczym. Nadwaga i otyłość to efekty nadmiaru spożytej energii.
Cukry naturalne i cukry dodane. Co je różni?
Trzeba też odróżnić cukier naturalny, występujący m.in. w owocach, od cukrów dodanych. Tych pierwszych może być w diecie więcej (do 10 proc. wartości energetycznej diety). Warto zatem w ramach słodkiej przekąski sięgnąć po jabłko, winogrono, gruszkę lub inny ulubiony owoc, który nie tylko dostarczy organizmowi odpowiednią ilość cukru, ale też wielu cennych dla zdrowia witamin i minerałów.
Z kolei cukier dodany pochodzi z dosładzania, zarówno przez nas, jak i producentów żywności. Dziennie może być źródłem maks. 100 kcal. Stąd tak ważne jest czytanie etykiet, by unikać produktów, w których cukier wymieniony jest jako jeden z pierwszych składników.
Czy dieta bez cukru jest możliwa?
Unikanie cukru dodanego jest jak najbardziej możliwe. To my bowiem decydujemy, czy dosypujemy białe kryształki do kawy czy herbaty lub po jakie słodycze sięgamy. Trzeba jednak pamiętać, że unikanie cukrów prostych na dłuższa metę nie jest wskazane. Są one bowiem niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Więcej o tym, dlaczego nie należy rezygnować z cukru, przeczytasz na stronie kampanii „Słodka równowaga”: https://uczymyjakslodzic.pl/dlaczego-nie-nalezy-rezygnowac-z-cukru/
To jednak od nas zależy, w jakiej postaci będzie on obecny w naszej diecie. Warto dostarczać organizmowi cukier obecny w owocach (również suszonych), naturalnych sokach, produktach mlecznych i miodzie. Pamiętajmy też, by ich udział w naszej diecie był odpowiednio zrównoważony.
Nie musimy też zupełnie zapominać o słodyczach. Te jednak wybierajmy z dużą uwagą. Najlepsze są te przygotowywane w domu bez dodatku sztucznych barwników i konserwantów. A jeśli chcemy zjeść coś dobrego na mieście, warto wybrać się na dobrej jakości lody lub gofry.
Cukier na dobry humor?
Wielu z nas w sytuacjach stresowych sięga po słodkie przekąski. Robimy to instynktownie, a to dlatego, że produkty o wysokim indeksie glikemicznym zwiększają produkcję insuliny, co usprawnia produkcję serotoniny (hormonu szczęścia). A kiedy jest jej więcej, wówczas wraca nam doby nastrój.
Słodycz kojarzy się też nam z poczuciem bezpieczeństwa. Jest to bowiem pierwszy smak, jaki poznajemy tuż po narodzinach (mleko mamy jest naturalnie słodkie).
Trzeba jednak uważać, by nie wpaść w pułapkę. Gorsze dni ma każdy z nas, ale istotne jest, by błędów dietetycznych nie usprawiedliwiać chęcią poprawienia sobie nastroju.
Zadbaj o swoje zdrowie
Cukier zaczęto utożsamiać ze złą i niepełnowartościową dietą. Trzeba jednak pamiętać, że jego obecność w naszych jadłospisach jest konieczna, podobnie jak innych składników odżywczych. Istotny jest jednak umiar i przestrzeganie kilku zasad. O czym warto pamiętać?
1. Starajmy się przygotowywać słodkie przekąski w domu. Będziemy mieć wówczas pewność, że nasz deser jest zdrowy i pozbawiony konserwantów.
2. Dbaj o aktywność fizyczną. To niezwykle ważne, bo stanowi fundament profilaktyki dobrego zdrowia i samopoczucia.
3. Pamiętaj o prawidłowym nawodnieniu organizmu. Miej zawsze pod ręką wodę. Jej smak możesz wzbogacić cytryną lub miętą.
4. Czytaj etykiety produktów, które kupujesz. Zrezygnuj z tych, w których cukier znajduje się na pierwszych miejscach listy składników.
Więcej informacji na temat zdrowego i zbilansowanego żywienia w rodzinie znajdziesz na stronie kampanii „Słodka równowaga”: https://uczymyjakslodzic.pl/zdrowe-i-zbilansowane-zywienie-w-rodzinie/
