Teraz czytasz...
Ostrożnie z piciem wody ze studni…
X Targi Ekostyl | reklama | Biokurier.pl
X Targi Ekostyl | reklama | Biokurier.pl

Ostrożnie z piciem wody ze studni…

Mało kto zdaje sobie sprawę z faktu, że prywatne ujęcia wody pitnej (studnie) zawierają bardzo często wodę niskiej jakości, zagrażającą zdrowiu konsumentów. Na zagrożenia z tym związane narażeni są przede wszystkim mieszkańcy wsi. Jak dbać o jakość wody i monitorować jej stan?

Nie od dziś wiadomo, że woda jest niezbędnym elementem pożywienia wszystkich organizmów żywych, które muszą stale ją dostarczać dla prawidłowego funkcjonowania. Woda pitna powinna być pełnowartościowa pod względem wyglądu, smaku i zapachu. Musi odpowiadać wymaganiom dotyczącym jakości, nad którą kontrolę sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna i jej odpowiednie jednostki organizacyjne. Jednak nie wszystkie wody przeznaczone do spożycia są objęte obowiązkowym nadzorem sanitarnym. Wyjątek stanowią prywatne ujęcia wody pitnej, których woda bardzo często posiada niską jakość, zagrażającą zdrowiu konsumentów. Szczególnie ludność wiejska narażona jest na korzystanie z przydomowych studni, pijąc wodę o nieprawidłowych parametrach fizykochemicznych i bakteriologicznych.

Prywatne ujęcia wody pitnej

Pomimo rozbudowanych sieci wodociągowych, wiele gospodarstw domowych korzysta z prywatnych ujęć wodnych, tzw. studni. Powodów jest wiele, a m.in. brak możliwości przyłączenia gospodarstw jednorodzinnych do systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub wysokie koszty takiego podłączenia, a także chęć posiadania własnego źródła wody lub dodatkowego źródła wody. Użytkownicy studni przydomowych najczęściej sami, bez fachowej kontroli sanitarnej, określają jej jakość wyłącznie na podstawie oceny organoleptycznej. Tak przeprowadzona ocena jest najczęściej złudna, a konsumenci nie są świadomi nieodpowiedniego składu tych wód.

Zwiększa to ryzyko spożywania wody niebezpiecznej dla konsumentów, gdyż jej niska jakość i skażenie mogą być przyczyną wielu chorób. Zagrożenie to najczęściej występuje wśród ludności biedniejszej i w środowiskach wiejskich. Najczęściej dopiero zatrucie pokarmowe jest pierwszym poważnie traktowanym przez konsumentów sygnałem niskiej jakości pitnej wody studziennej.

Zanieczyszczenia wód studziennych

Wody podziemne są pod wyraźnym wpływem oddziaływania człowieka. Skażenie środowiska oraz rodzaj zanieczyszczeń w dużym stopniu wpływa na skład chemiczny i bakteriologiczny wód gruntowych, wykorzystywanych jako źródło wody pitnej, co może doprowadzić do zagrożenia epidemiologicznego dla ludzi i zwierząt. Substancje zanieczyszczające mogą być związane z przeróżną działalnością człowieka, m.in. przemysłem, gospodarką komunalną, transportem i motoryzacją, rolnictwem i hodowlą. Do wód powierzchniowych i płytko zalegających wód podziemnych przenikają ścieki przemysłowe i komunalne, ścieki bytowe ze źle zabezpieczonych szamb i kontenerów nieczystości, a także odpływy z lokalnych wysypisk śmieci i odpadów.

Zwłaszcza na terenach wiejskich zagrożenia środowiskowe są bardzo duże. Intensywna uprawa rolna, jak i stosowanie nawozów azotowych, organicznych i mineralnych oraz środków ochrony roślin, może wpływać na zmiany składu fizyczno-chemicznego wód podziemnych. Dzieje się tak, ze względu na przesiąkanie tych związków przez grunt. Produkcja rolna, jak również działalność bytowa rolnika, jest źródłem niepożądanych zanieczyszczeń wodno-gruntowych, zwłaszcza wokół miejsc składowania i magazynowania odchodów zwierzęcych, tzw. nawozów naturalnych. Szkodliwe związki pochodzące z gospodarstw rolnych: z produkcji gnojowicy i gnojówki, odcieki powstające przy przygotowywaniu pasz i kiszonek oraz ścieki gospodarcze są zasadniczą przyczyną zauważalnego zanieczyszczenia wód studziennych.

Dużym źródłem zanieczyszczeń są także zakłady przemysłowe, ich ścieki i wydzielane zanieczyszczenia gazowe, które w postaci kwasów dostają się wraz z opadami atmosferycznymi do wód podziemnych. Wpływ na jakość wód gruntowych mają także warunki klimatyczno-atmosferyczne, np. obfite opady deszczu, które mogą powodować stany powodziowe.

Należy pamiętać, że istotny jest również stan techniczny studni. W zaniedbanych studniach łatwiej o zanieczyszczenie wody poprzez przedostawanie się m.in. odłamków ze spróchniałego drewna, skorodowanej korby, braku zadaszenia i pokrywy. Im głębokość studni jest większa tym woda charakteryzuje się mniejszym zanieczyszczeniem i korzystniejszymi cechami, które określają jej wartości konsumpcyjną.

Skutki spożywania zanieczyszczonej wody studziennej

Wody studzienne mogą zawierać znaczne ilości związków, stwarzających zagrożenie zdrowotne dla ludzi. Woda wykorzystywana jako woda pitna, a także do celów gospodarczych i gałęzi przemysłu, m.in. spożywczego, powinna być klarowna i pozbawiona widocznej mętności. Tymczasem do wód gruntowych mogą przedostawać się niebezpieczne dla organizmu człowieka bakterie chorobotwórcze oraz związki chemiczne. Do tych ostatnich można zaliczyć m.in. azotany (V), azotany (III), amoniak, metale ciężkie, siarczany (VI), chlorki, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), pestycydy.

Obecność azotanów (III) i azotanów (V) w żywności jest niebezpieczna dla zdrowia, gdyż związki te mogą wykazywać działanie toksyczne, mutagenne oraz rakotwórcze w stosunku do organizmów żywych. Głównym toksycznym działaniem jest choroba zwana methemoglobinemią, którą stwierdza się częściej u dzieci i niemowląt niż u osób dorosłych. Wpływa na rozwój psychiczny i fizyczny dzieci, zaburzając prawidłową masę ciała, rozwój umysłowy, wywołuje zaburzenia czynności tarczycy i ośrodkowego układu nerwowego. Może nawet doprowadzić do śmierci.

Zawartość metali ciężkich, jak również wiele innych związków znajdujących się w wodzie w dużych stężeniach może być bardzo szkodliwa dla organizmu ludzkiego poprzez kumulowanie się w przewodzie pokarmowym człowieka, wywołując liczne zaburzenia. Do częstych powikłań spowodowanych spożywaniem wody zanieczyszczonej można zaliczyć m.in. wymioty, biegunki, zmiany skórne, nudności, wzdęcia, zaburzenia układu odpornościowego, rak wątroby i nerek, niedokrwistość.

Zobacz także


Jak zapobiegać zanieczyszczeniu?

Jak widzimy zagrożenie zdrowotne poprzez spożywanie nieprzebadanej wody studziennej jest bardzo duże. Dlatego musimy pamiętać o tym, że posiadając prywatne ujęcia wody, należy zadbać o jej jakość, jak również ich stan techniczny. Wykonując regularnie szereg badań laboratoryjnych, unikniemy zatruć pokarmowych i wielu chorób.

Obserwujmy zatem wodę pod względem cech organoleptycznych i pobierajmy próbki wody do głębszych analiz. Możemy zlecić je w „sanepidach”, czyli stacjach sanitarno-epidemiologicznych. Równocześnie zapobiegajmy zanieczyszczeniom wody poprzez uporządkowanie gospodarki ściekowej, likwidację niewłaściwie zabezpieczonych miejsc składowania nawozów organicznych, zabezpieczenie miejsc składowanego obornika, szamb oraz budynków inwentarskich. Dobrym rozwiązaniem jest również pogłębienie studni kopanych, oczyszczanie ich oraz zastosowanie filtrów. Wpłynie to na poprawę stanu sanitarnego wód studziennych, a przede wszystkim korzystnie na nasze zdrowie!

Mgr inż. Katarzyna Małek. Autorka jest absolwentką Uniwersytetu Rzeszowskiego, kierunek Technologia Żywności i Żywienie Człowieka.

Ten serwis używa cookies. Korzystając z niego wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Sprawdź naszą politykę prywatności.

Żadne materiały z tej strony nie mogą być jakikolwiek sposób powielane bez pisemnej zgody redakcji.