Teraz czytasz...
Krótka historia kakao i co ma z tym wspólnego Sprawiedliwy Handel?

Krótka historia kakao i co ma z tym wspólnego Sprawiedliwy Handel?

Odkryte w dorzeczu Amazonki kakao, w Europie pojawiło się w XVI wieku. Dwa stulecia później Szwajcaria wynalazła przepis na czekoladę mleczną w tabliczkach, a uprawa kakaowca rozprzestrzeniła się na zachód Afryki. Obecnie około 30 krajów produkuje 4 miliony ton kakao rocznie, aby zaopatrzyć rynek słodyczy.

Najlepiej znany główny składnik czekolady, jakim są ziarna kakaowe, w trakcie przetwarzania daje masę kakaową, masło kakaowe i kakao w proszku.

Drzewa kakaowca Theobroma cacao kwitną w klimacie, gdzie jest gorąco i wilgotno, opady deszczu są obfite i równomierne. Owoce kakaowca zrywane są prawie cały rok, jednak główna pora zbiorów ma miejsce na przełomie października i marca, następna, już mniejsza, odbywa się od kwietnia do września.

Owoce drzew to strąki, które zawierają około 30-40 nasion. Wydobywa się je, następnie fermentuje i suszy, aby stać się ziarnem kakaowym. Kakaowiec należy do delikatnych upraw, na które duży wpływ ma niekorzystna pogoda. Choroby i szkodniki mogą spowodować straty produkcyjne na poziomie od 30 do 40% globalnej produkcji.

Drzewo kakaowca potrzebuje około 5 lat od posadzenia, aby zaczęło dawać pierwsze owoce, a swój szczyt produkcyjny osiąga w 10 roku. Zwyczajowo daje większe
ilości strąków przez kolejne 12 lat.

Certyfikowane kakao Fairtrade

Podczas, gdy większość kakao pochodzi z krajów zachodniej części Afryki, takich jak Wybrzeże Kości Słoniowej czy Ghana, Fairtrade pracuje także z drobnymi rolnikami z 20 krajów mieszczących się w Południowej Ameryce, Afryce i Azji. Certyfikowane kakao można znaleźć we wszystkich rodzajach produktów czekoladowych, ale też w kosmetykach, np. kremie nawilżającym.Pierwszym produktem zawierającym kakao z logo Fairtrade była czekolada Green&Black’s Maya Gold wyprodukowana w 1994 roku.

Fakty o kakao Fairtrade

  • Jest blisko 179 000 drobnych rolników uprawiających kakao Fairtrade, zorganizowanych w 129 organizacjach drobnych producentów na całym świecie (dane pochodzą z raportu Fairtrade Monitoring and Impact Report 2015).
  • W pierwszej piątce krajów produkujących kakao Fairtrade jest Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Peru, Republika Dominikany i Ekwador. Producenci posiadający certyfikat Fairtrade są obecni także w 15 innych krajach, wśród nich jest Belize, Indie i Papua Nowa Gwinea.
  • Organizacje producenckie Fairtrade kakao otrzymały 10,8 milionów euro w ramach Premii Fairtrade w latach 2013-2014, z czego 43% zostało przeznaczone na zakup narzędzi rolniczych, szkolenia, usługi kredytowe i bezpośrednie wpłaty dla rolników.
  • Na certyfikowanych farmach kakaowych Fairtrade uprawiane są różne odmiany kakao, m.in. Forastero, którego ziarna używane są przede wszystkim do produkcji czekolady mlecznej, podczas gdy ziarna Criollo i Trinitario są wykorzystywane do produktów kakaowych o delikatnym smaku.
  • Na certyfikowanych farmach 20% z całości zebranych plonów było ekologiczne, jest to 10% wzrost z w stosunku do lat 2012-2013. W 2016 roku udział organicznego kakao wynosił 17%.
James Robinson,Fairtrade International, Kuapa Kokoo
James Robinson,Fairtrade International, Kuapa Kokoo

Wpływ Fairtrade na drobnych rolników uprawiających kakao

Od 2012/2013 do 2013/2014 roku wolumen sprzedanych certyfikowanych ziaren kakaowca Fairtrade wzrósł o 17%, osiągając tym samym 70 600 ton, na skutek czego Premia Fairtrade osiągnęła pułap 9%, generując 10,8 miliona euro.

Gwałtownie rośnie liczba rolników szukających korzyści z certyfikacji w Fairtrade. W 2006 roku było zaledwie 21 certyfikowanych organizacji producenckich. Ta liczba urosła do 129 w 2014 roku. Z kolei w 2016 roku sprzedaż certyfikowanego surowca wzrosła o 34%. Fairtrade rozszerzyło ponadto zakres wsparcia oferowanego rolnikom uprawiającym kakao zwłaszcza w zachodniej Afryce, gdzie produkuje się 70% światowego udziału. Obecnie znajduje się tam dobrze wyposażona załoga, która ma możliwość zapewnienia podstawowej obsługi w zakresie certyfikacji blisko 180 drobnym organizacjom producenckim w danym regionie. Realizowane są ponadto działania zorientowane na
zrównoważony rozwój dla rolników, aby mogli stworzyć silne i efektywne organizacje, zaspokajające potrzeby jej członków oraz sprostać popytowi ze strony klientów biznesowych.

Fairtrade współpracuje blisko z firmami i producentami (rolnikami z globalnego Południa), aby dostarczali coraz większe ilości certyfikowanego kakao i mogli sprzedawać je na zasadach sprawiedliwego handlu.

Aby osiągnąć jak najlepsze wyniki utworzony został w 2014 roku Fairtrade Cocoa
Program, dzięki któremu możliwy jest hurtowy zakup kakao. Wytwórca produktu ostatecznego może określić, czy w ramach programu zużyje do produkcji swoich wszystkich wyrobów certyfikowanego kakao, czy tylko do niektórych. Ułatwieniem dla firm jest fakt, że w tym przypadku produkt musi zawierać tylko kakao z certyfikowanych źródeł, a pozostałe surowce mogą pochodzić od dotychczasowych dostawców. Jest to świetne rozwiązanie dla rolników, którzy dzięki temu mogą sprzedawać więcej upraw na zasadach Fairtrade.

Kennet Havgaard, Fairtrade International, Woman with headdress
Kennet Havgaard, Fairtrade International, Woman with headdress

Dowiedz się więcej na temat tego: Jak działa Sprawiedliwy Handel

Co to jest KUAPA KOKOO?

Jest to spółdzielnia znajdująca się w Kumasi w regionie kakaowym we Wschodniej Ghanie. Produkcja ziarna kakaowego odgrywa ogromną rolę dla ekonomii Ghany, a jego jakość jest uznawana za najlepszą na świecie. Ze średnią sprzedażą 707 000 ton w latach 2006-2012 kraj plasuje się na drugim miejscu (tuż za Wybrzeżem Kości Słoniowej) w światowym rankingu producentów ziaren kakaowych. Prawie cała produkcja kakaowca przeznaczona jest na eksport, co czyni go drugim najważniejszym dobrem eksportowym zaraz za złotem.

Przy uprawie ziaren kakaowca zatrudnionych jest 3,2 miliona rolników i pracowników (jest to dominująca branża zarobkowa w Ghanie). Kuapa Kokoo oznacza 'dobry farmer kakao’ w języku Twi, a jest to kooperatywa zajmująca się uprawą kakaowców od 1993 roku przez wiodących hodowców, którzy dojrzeli swoją szansę w zorganizowaniu się z innymi rolnikami. Znaleźli firmę, która kupuje ich ziarno kakaowe. Kooperatywa jest także współwłaścicielem firmy Divine Chocolate Company z Wielkiej Brytanii, która sprzedaje produkty czekoladowe zrobione z wyhodowanych ziaren kakaowca w Kuapa Kokoo.

W 2013 roku organizacja liczyła 87 907 członków, z czego 32% stanowiły kobiety. Członkowie Kuapa Kokoo to przeważnie drobni właściciele ziemscy uzależnieni od przychodów z upraw kakaowca, żyjący w odległych i ubogich częściach kraju. Większość wiosek utrzymujących się z upraw kakao nie ma dostępu do opieki medycznej, czystej wody pitnej czy elektryczności. Ponadto, większość członków ma niski
poziom wykształcenia, szacuje się, że od 43% do 60% to analfabeci, a 27% nie otrzymało żadnej edukacji.

Farmy członków Kuapa Kokoo są średniej wielkości (ok. 6,8 hektara), z czego trzy czwarte przeznaczone jest na uprawę wysokiej jakości kakaowców. W przeważającej części są to przedsięwzięcia rodzinne, chociaż większe farmy sezonowo zatrudniają pracowników najemnych. W poprzednich latach produkcja wzrosła z 19 139 ton w 2000 roku do 48 283 ton w 2013 roku. Stanowi 5,5% z całej produkcji ziarna kakaowego w Ghanie, które wyniosło 879 348 ton w latach 2012/2013.

Kooperatywa przeszła certyfikację Fairtrade w 1995 roku. W latach 2012/2013 sprzedaż
certyfikowanego produktu wyniosła 24 026 ton, co stanowiło 50% rocznej produkcji. Za tę sprzedaż Kuapa Kokoo otrzymała Premię Fairtrade w wysokości 200 USD za każdą tonę, którą mogła wykorzystać na inwestycje, wypłaty gotówkowe dla indywidualnych rolników, ale także na projekty społeczne i wzmacniające organizację. Współpraca z Fairtrade pomaga rozwijać silne, demokratyczne ramy
instytucjonalne na wszystkich poziomach organizacji. Dzięki dodatkowemu dochodowi płynącemu z Premii Fairtrade kooperatywa może podnieść jakość życia jej mieszkańców. Podjęte projekty pomogły rolnikom, a zwłaszcza kobietom wzmocnić ich pozycję, zbudować pewność siebie i niezależność, a także zapewnić poczucie sensu partycypacji społecznej i własności.

Projekty zrealizowane z Premią Fairtrade

W zakresie zdrowia:

  • Zapewnienie studzienek pompowych i wywiercenie 348 otworów dla wody pitnej.
  • Wybudowanie 6 wentylowanych latryn w społecznościach Bipoa, Twifo Wamaso i Abenabena Nyambekyera.
  • Zapewnienie sieci przeciwko komarom, w celu polepszenia warunków zdrowotnych.
  • Zapewnienie mobilnych usług zdrowotnych dla 17 dystryktów. Personel medyczny wysyłany jest do społeczności, żeby zaspokoić potrzeby medyczne rolników i członków społeczności.

W zakresie edukacji:

  • Budowa i remonty 8 szkół i sześciu klas.
  • Budowa budynku z trzema klasami oraz zatrudnienie nauczyciela w Anakum. Szkoła będzie służyła Anakum oraz innym społecznościom mieszczącym się w pobliżu, skąd dzieci muszą pokonywać dalekie dystanse, aby móc się dostać do placówki.
  • Fairtrade Education Programme w trzech szkołach w Ghanie, a także kilku w Wielkiej Brytanii, łącząc je między sobą za pomocą Internetu na rzecz wymiany kulturowej.

W zakresie wsparcia dla rolników:

  • Wprowadzenie wykładów i warsztatów mających na celu pomoc rolnikom w rozwinięciu
    alternatywnych sposobów utrzymania się poza sezonem i angażowanie ich w inne aktywności przynoszące dochód. Działania te miały przede wszystkim zaktywizować kobiety w zakresie produkcji mydeł z potażu pozostałego z wypalonych łusek kakaowych, barwienia tkanin, produkcji oleju palmowego oraz jego ekstrakcji, mielenia zboża i hodowania ślimaków na rynek lokalny i zagraniczny.
  • Zatrudnienie Specjalisty ds. Rozwoju, aby doradził rolnikom na temat dobrych praktyk w zakresie rolnictwa, zorganizowanie programów szkoleniowych z zarządzania oraz umiejętności przywódczych oraz przygotowanie warsztatów na temat HIV/AIDS.
  • Zapewnienie nowego sprzętu, w tym wag, dzięki czemu farmerzy stali się bardziej niezależni od pośredników, a także maszyn służących do miażdżenia ziaren palmowych, co znacznie zmniejsza obciążenie pracy kobiet.
  • Zakup dwóch mobilnych kin, w ramach których ma być wdrażany program edukacyjny dla rolników.
  • Bezpośrednie wypłaty dla rolników w postaci premii na zakończenie roku.
  • Budowa magazynu w porcie Tema oraz trzech innych magazynów w Goaso, Sefwi Bekwai i Juaso, celem zapewnienia bezpieczeństwa przestrzeni do przechowywania ziaren kakaowca.

W zakresie społeczności:

  • Zainwestowanie w 51 maszyn do mielenia kukurydzy, maszynę do ekstrakcji i przetwarzania oleju palmowego, urządzenia do rozbijania orzechów oraz kordelasy służące kilku społecznościom.
  • Budowa dwóch ośrodków pomocy dziennej.

Żródła: Fairtrade International, Fairtrade Foundation

Tłumaczenie: Paulina Dziedzic

Ten serwis używa cookies. Korzystając z niego wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Sprawdź naszą politykę prywatności.

Żadne materiały z tej strony nie mogą być jakikolwiek sposób powielane bez pisemnej zgody redakcji.