W zeszłym roku testowaliśmy batony sportowe. Teraz przyszedł czas na żele energetyczne, a więc suplementy mające na celu szybkie i efektywne uzupełnianie energii wydatkowanej podczas uprawiania sportów wytrzymałościowych. Które z nich zasługują na uwagę?
W odróżnieniu od batonów, żele energetyczne są ze względu na płynną konsystencję są łatwiej strawne i szybciej metabolizowane przez organizm. Nadają się w szczególności do stosowania podczas wysiłków bardziej intensywnych. Takie wykorzystanie jest również ułatwione przez ich stosunkowo niewielką wagę oraz sposób pakowania.
Zapraszamy do zapoznania się z pełną wersją raportu.
Na polskim rynku dostępnych jest kilkadziesiąt marek żeli energetycznych, z których każda występuje w kilku lub kilkunastu rodzajach. Większość z nich to produkty przemysłowe, których skład – z punktu widzenia osoby dbającej o zdrowie – pozostawia wiele do życzenia. Powszechnie stosowane są słodziki oraz środki konserwujące. Trzeba jednak przyznać, że coraz większa grupa producentów zaczyna zwracać uwagę na składniki. Nowe marki próbują zaproponować produkt, w którym dodatki chemiczne ograniczone są do minimum, a część z istniejących już na rynku producentów modyfikuje swoje receptury.
Wciąż brakuje żeli z certyfikacją ekologiczną (choć są chlubne wyjątki, np. znany od lat Honey Stinger, Mulebar Fruit Pulp czy HoneyPower). W naszym teście skupiliśmy się na dostępnych w Polsce markach, które, nawet jeśli nie są BIO, wyróżniają się „czystym” składem.
Naturalne żele energetyczne – co testowaliśmy?
W teście konsumenckim wzięły udział żele z oferty ośmiu marek. Ich krajowi dystrybutorzy lub producenci (bo dwa rodzaje żeli produkowane są w Polsce!) przekazali do testów łącznie 23 rodzaje produktów. Są to wszystkie dostępne w kraju żele organiczne lub takie, których skład uznaliśmy za naturalny. Dla każdej marki testowaliśmy tylko kilka wybranych smaków, jednak uzyskane wyniki wydają się być reprezentatywne dla całej gamy oferowanych produktów.
Sposób realizacji testu
Testy realizowane były w okresie od sierpnia do września 2018 r., w grupie ok. 50 osób o różnym poziomie aktywności fizycznej, a także w odniesieniu do różnych dyscyplin sportowych (kolarstwo, bieganie, w tym biegi długodystansowe i ultra, triathlon oraz pływanie).
Każda z osób uczestniczących w testach otrzymywała zestaw żeli, które miała przetestować w dwóch sytuacjach: podczas treningu oraz podczas zawodów. Przyjęliśmy założenie, iż tego typu podział jest istotny, gdyż poziom intensywności i rodzaj wysiłku fizycznego może wpływać na ocenę aspektów organoleptycznych (np. smak, konsystencja itp.) oraz funkcjonalnych (np. sposób zapakowania) danego produktu.
W czasie testu każdy żel oceniany był przez testujących pod kątem: odczuć smakowych i łatwości konsumpcji (konsystencja, konieczność popijania itp.), samopoczucia po zjedzeniu oraz praktyczności i sposobu opakowania (np. łatwość otwierania, wielkość porcji i in.).
W ramach oceny eksperckiej przeanalizowano i porównano aspekty funkcjonalne i dane liczbowe dotyczące żeli – przede wszystkim w odniesieniu do ich składu, ale też sposobu produkcji czy ceny i opłacalności zakupu.
Na koniec, w oparciu o wspomniane powyżej wyniki zbiorczej oceny konsumenckiej oraz analizy eksperckiej, opracowano rekomendacje dotyczące stosowania żeli w warunkach treningowych oraz podczas zawodów.
Przetestowane żele energetyczne
- Sigra Sp. z o.o. (Polska)
- #DASHRADE (lemon&lime)
- #DASHRADE (tropical)
- Honey Power (Estonia)
- HoneyPower (classic)
- HoneyPower (espresso)
- HoneyPower (sourish)
- Hüma (USA)
- Hüma (mangoes)
- Hüma (raspberries)
- Hüma+ (chocolate raspberry)
- Hüma+ (strawberry lemonade)
- GROUPE GNG
- Mulebar (cafe cortado)
- Mulebar (cherry bomb)
- Mulebar fruit pulp (apricot)
- Spring Sports Nutrition (USA)
- Spring (canaberry)
- Spring (long haul)
- Spring (power rush)
- Spring (hill aid)
- EN-R-G Foods, LLC (USA)
- Honey Stinger (acai-pomergranate)
- Honey Stinger (chocolate)
- Honey Stinger (fruit smoothie)
- Honey Stinger (chocolate)
- Honey Stinger (fruit smoothie)
- Unit S.C. (Polska)
- Unit (sicilian lemon)
- Unit (black currant)
- PowerBar Inc. (USA)
- PowerGel (fruit punch)
- PowerGel (strawberry banana)
Wyniki zbiorcze
Poniżej zaprezentowano klasyfikacje żeli, które okazały się najlepsze w każdym z trzech rozważanych zastosowań: treningu, zawodów oraz zawodów „ultra”. Są to wyniki zbiorcze, obejmujące zarówno ocenę konsumencką, jak i dane z analizy eksperckiej, przeliczone z uwzględnieniem wag poszczególnych kryteriów oceny. W każdej kategorii zaprezentowana została pierwsza szóstka wraz z uzyskaną punktacją w skali 0-10 (10 – to nota najwyższa, 0 – najniższa) i oceną w postaci gwiazdek (gdzie 5 gwiazdek oznacza notę maksymalną).
Najlepszy żel na trening
- #DASHRADE (lemon&lime) 9,02 *****
- #DASHRADE (tropical) 8,73 *****
- Mulebar (cafe cortado) 8,10 ****
- Honey Stinger (fruit smoothie) 8,08 ****
- Mulebar (cherry bomb) 8,06 ****
- Honey Stinger (acai-pomergranate) 8,03 ****
Kryteria oceny i ich wagi:
- smak i samopoczucie po spożyciu w czasie treningu – 4/10
- cena / 100 kcal (im mniejsza, tym lepiej) – 2,5/10
- kcal na standardową porcję (40 g) – 2,5/10
- ocena konsumencka opakowania –1/10
Warto dodać, iż kolejne 12 żeli uzyskało również bardzo zbliżone wyniki – pomiędzy 7,00 a 8,00 pkt.
Najlepszy żel na zawody
- #DASHRADE (lemon&lime) 8,90 *****
- #DASHRADE (tropical) 8,80 *****
- Mulebar Fruit Pulp (apricot, organic) 8,58 *****
- Mulebar (cherry bomb) 7,97 ****
- Hüma (raspberries) 7,85 ****
- Mulebar (cafe cortado) 7,83 ****
Tu przyjęto nieco inne kryteria oceny. Są one dopasowane do tego, czego można oczekiwać po żelu spożywanym podczas zawodów, a więc w czasie maksymalnego lub submaksymalnego wysiłku, kiedy organizm potrzebuje regularnych dostaw łatwo dostępnej energii).
Kryteria oceny i ich wagi:
- wrażenia smakowe i samopoczucie po spożyciu – 4/10
- wartość energetyczna (kcal) na opakowanie – 3/10
- ocena konsumencka praktyczności opakowania – 2/10
- cena za opakowanie – 1/10
Czynnikami decydującymi o zajętych miejscach były przede wszystkim: cena za opakowanie i jego praktyczność (tu „punktowały” żele #DASHRADE), a także kcal / opakowanie (gdzie wyróżnia się Mulebar Fruit Pupl). Noty za walory smakowe były bardzo zbliżone dla całej szóstki.
Najlepszy żel na zawody ultra
- Spring (hill aid) 9,00 *****
- #DASHRADE (lemon&lime) 8,94 *****
- HoneyPower (classic) 8,75 *****
- Hüma+ (chocolate raspberry) 8,75 *****
- Spring (canaberry) 8,75 *****
- Mulebar Fruit Pulp (apricot) 8,70 *****
Najlepsza cena za porcję (40 g)
Należy tu zaznaczyć, iż do obliczenie ceny za porcję przyjęto rekomendowaną przez producenta/dystrybutora cenę detaliczną (może ona różnić się od cen, jakie proponują poszczególne sklepy).
- #DASHRADE (lemon&lime) 5,52 zł
- #DASHRADE (tropical) 6,32 zł
- Mulebar fruit pulp (apricot) 6,71 zł
- Unit (oba smaki) 7,60 zł
- PowerGel (oba smaki) 7,80 zł
- Spring (canaberry) 7,83 zł
Za jednorazową porcję żelu przyjęto 40 g. Jest ona łatwa do szybkiego spożycia i dostarcza niezbędnej energii. Większość żeli ma jednak inną gramaturę (mniejszą lub większą).
Najlepsza cena za 100 kcal
Cena w przeliczeniu na 100 kcal dostarczanej energii to w miarę obiektywna miara opłacalności zakupu danego żelu. Zwykle, zastanawiając się na wyborem, w ten sposób nie porównujemy ze sobą opcji zakupowych, skupiając się na cenie za opakowanie. A opakowania (a także ich zawartość) mogą być przecież bardzo różne!
- #DASHRADE (lemon&lime) 5,52 zł
- #DASHRADE (tropical) 6,32 zł
- Mulebar fruit pulp (apricot, organic) 7,62 zł
- PowerGel (fruit punch) 7,68 zł
- PowerGel (strawberry banana) 7,87 zł
- Spring (long haul) 8,13 zł
Wyniki oceny konsumenckiej
Większość żeli oceniana była bardzo wysoko (co najmniej cztery gwiazdki), a różnice pomiędzy poszczególnymi produktami były stosunkowo niewielkie.
Smak jest chyba najważniejszym (z punktu widzenia konsumenta) aspektem oceny. Oczywiście cena jest także istotna, a sposób opakowania nie może sprawiać problemów. Ale to właśnie walory smakowe zazwyczaj sprawiają, że dany produkt jest lub nie jest przez kogoś stosowany. W naszym teście dodatkowo oceniano też subiektywne samopoczucie po spożyciu żelu (a więc m.in. to, czy pojawił się przypływ energii, czy żel łatwo się strawił i nie „przypominał” o sobie przez dłuższy czas po jego zjedzeniu itp.)
Aż 15 z 23 testowanych żeli otrzymało średnie noty powyżej 8 pkt. na 10 możliwych!
Opakowanie
Sposób opakowania jest bardzo istotny, zwłaszcza w sytuacji, gdy żel jest spożywany w trakcie zawodów. Wtedy m.in. łatwość otwierania, wielkość porcji czy nawet to, na ile prosto i szybko można opróżnić opakowanie (i czy da się je opróżnić w całości) stanowić mogą o sukcesie lub porażce produktu. Dwa żele uzyskały w teście noty submaksymalne. Pierwszy z nich to PowerGel. Testujący zwracali uwagę nie tylko na łatwość otwierania i wyciskania zawartości opakowania, ale także na takie zaprojektowanie sposobu odrywania górnej części tubki, dzięki któremu po użyciu pozostaje ona połączona z resztą opakowania, co zapobiega przypadkowemu śmieceniu. Drugi to Mulebar Fruit Pulp. Spodobał się przede wszystkim ze względu na to, że jest sprzedawany w dość dużym opakowaniu z praktyczną nakrętką umożliwiającą łatwe zamykanie i otwieranie żelu. Można go dzięki temu spożywać w kilku porcjach. To samo rozwiązanie, choć przy mniejszej wielkości tubce, zastosowano w zwykłych żelach Mulebar.
- PowerGel (strawberry banana) 9,75 *****
- Mulebar Fruit Pulp (apricot) 9,60 *****
- Hüma+ (chocolate raspberry) 9,50 *****
- Unit (sicilian lemon) 9,50 *****
- Unit (black currant) 9,00 ****
- Mulebar (cherry bomb) 9,00 *****
TOP6 – Najlepsze żele (ocena konsumencka)
Pierwsza szóstka klasyfikacji generalnej podsumowującej oceny konsumenckie dokonywane pod kątem wszystkich aspektów (smak, samopoczucie, opakowanie) zarówno dla warunków treningowych, jak i startowych.
- Hüma+ (chocolate raspberry) 9,00 *****
- Mulebar Fruit Pulp (apricot) 9,00 *****
- #DASHRADE (lemon&lime) 8,83 *****
- Unit (sicilian lemon) 8,67 *****
- Honey Stinger (fruit smoothie) 8,46 ****
- Hüma+ (strawberry lemonade) 8,43 ****
Test realizowany był wspólnie przez Biokuriera, SportsBRND oraz BioBRND przy wsparciu organizatora wyjazdów sportowych Appetiteforsports.com.
