Teraz czytasz...
Ogórki – właściwości, zastosowanie, przepisy
X Targi Ekostyl | reklama | Biokurier.pl
X Targi Ekostyl | reklama | Biokurier.pl

Ogórki – właściwości, zastosowanie, przepisy

Agnieszka Gotówka
ogórki gruntowe przygotowane do kiszenia
Ogórki to jedne najstarszych warzyw, znano je już przed 5 tysiącami lat. Najprawdopodobniej pochodzą z Indii, ale uprawiano je też starożytnym Egipcie. Z czasem zaczęto przychylniej na nie patrzeć również w Europie. W polskich ogrodach są od średniowiecza, a dziś nie wyobrażamy sobie diety bez kiszonych ogórków. Tylko jak je zrobić, by były twarde i idealnie ukiszone? Podpowiadamy!

Ogórki. Dlaczego warto je jeść?

Ogórek to roślina jednoroczna z rodziny dyniowatych. Ma płożące lub wspinające się pędy, skórkę koloru od mlecznobiałego do ciemnozielonego (z czasem zmienia się w żółtą i pomarańczową).

Świeże ogorki nie zachwycają wartością odżywczą. W 90 proc. składają się z wody, przez co działają moczopędnie i doskonale gaszą pragnienie (nie bez powodu robi się z nich chłodnik, a mizeria doskonale smakuje w upalne dni). Zawierają jednak spore ilości witaminy K, która wzmacnia krzepliwość krwi. W ich składzie nie brakuje też magnezu, wapnia, żelaza, potasu i fosforu.

Dietetycy zapewniają, że ogórki można jeść bez specjalnych ograniczeń. Ze względu na niską kaloryczność warzywo to jest częstym składnikiem jadłospisów diet odchudzających. Mogą też jeść je dzieci od początku rozszerzania diety.

Jeśli mamy swoje ogórki, dobrze jest nie obierać ich ze skórki. Kryje się w niej sporo wymienionych wcześniej witamin i minerałów. Stracimy je, kiedy warzywo obierzemy, jednak to mniejsze zło, kiedy kupujemy ogórki ze sklepu, które mogą zawierać spore ilości pestycydów. Alternatywą są ogórki bio z certyfikatem ekologicznym.

ogórek na pędach z kwiatem
Czy ogórek to owoc? Z botanicznego punktu widzenia… TAK, podobnie jak pomidory i papryka

Kiedy siać ogórki?

Jeśli siejemy ogórki na rozsadę, dobry termin na wysiew to drugi tydzień kwietnia, jeśli do gruntu – pierwszy tydzień maja – lipiec. Pamiętaj, że ta roślina mocno się rozrasta, dlatego pamiętaj o zachowaniu odpowiedniej odległości między rzędami (około 70-120 cm) i w rzędach (co ok. 15 cm).

Przeczytaj również: Kiedy siać ogórki, pomidory i inne warzywa? I o czym trzeba pamiętać?

Ogórek zielony gruntowy lubi słońce. Służy mu gleba o odczynie zasadowym, nawożona obornikiem lub kompostem. Nie może być wysiewany po warzywach dyniowatych (trzeba odczekać 3-4 lata). Dobrym przedplonem są natomiast: pomidory, buraki, ziemniaki, fasola, groch, cebula.

W bliskim sąsiedztwie warto posadzić koper, pietruszkę, seler lub słonecznik.

Ogórki podlewa się regularnie, najlepiej wieczorem, nigdy zimną wodą (przeczytaj, jak susza wpływa na rośliny).

Co przygotować z ogórków?

Możliwości jest całe mnóstwo! Ogórki dobrze smakują na świeżo, np. na kanapkach. To też jeden ze składników sałatki gyros. Pokrojone w słupki stanowią świetną przekąską. Nie ma też lepszego dodatku do młodych ziemniaków niż tradycyjna mizeria. U progu lata z kolei chętnie przygotowujemy ogórki małosolne. Są świetnym dodatkiem do kanapek, ale dobrze smakują również jako samodzielne danie. Trudno im się oprzeć 😉

Jak zrobić ogórki małosolne?

Na 1,5 kg ogórków potrzebujesz słoik lub kamionkę o pojemności 5 l. Na dnie połóż gałązkę kopru, listek laurowy i kawałek czosnku, następnie włóż ogórki. Nie musisz ich wciskać, ale ważne, by nie wypływały na powierzchnię i były cały czas zakryte zalewą. Dodaj kolejną porcję czosnku, liście laurowe i kilka plastrów chrzanu. Uzupełnij naczynie resztą ogórków, na wierzch dołóż gałązkę kopru. Zalej całość zalewą przygotowaną według proporcji:  1 litr wrzątku – 1 łyżka soli. Po dwóch dniach będą idealne!

Uwaga: słoika nie zamykaj szczelnie, tylko lekko przymknij pokrywką z przepływem powietrza (można też zakryć je gazą). Jeśli używasz kamionki, zakryj ją talerzykiem i dociśnij czystym kamieniem.

ogórki kiszone w słoiku
Nasze babcie wiedziały, jak kisić ogórki, żeby były twarde

Jak zrobić ogórki kiszone?

Nie ma nic lepszego na zimę niż kiszonki (w tym miejscu odsyłamy Was do artykułu Kiszone czy kwaszone. Gdzie tkwi różnica?) Są smaczne, bardzo zdrowe i nadają charakteru wielu potrawom. I choć może się wydawać, że ogórki kiszone można zrobić bardzo łatwo, wcale nie jest to takie proste. Nie każdemu wychodzą, niekiedy są miękkie i nieprzyjemnie pachną. Gdzie zatem tkwi tajemnica? Zapytaliśmy o to Violę Grzelkę, autorkę książek kulinarnych „Mamucie Przysmaki: przepisy na wiosnę i lato” oraz „Mamucie Przysmaki: przepisy na jesień, zimę i przedwiośnie„:

Do kiszenia używam zawsze soli kamiennej niejodowanej lub soli specjalnie przeznaczonej do przetworów. Dodaję też liście wiśni, czarnej porzeczki lub dębu, co sprawia, że ogórki są twardsze i mają ciekawy smak. Woda do przygotowania zalewy może być gorąca lub przestudzona zdania co do tego są podzielone, ja skłaniam się ku przestudzonej. Zawsze używam też nowych zakrętek.

Jak kisić ogórki krok po kroku?

  • 5 kg ogórków umyj i przez godzinę mocz w zimnej wodzie, np. w zlewie.
  • Zagotuj 5 litrów wody i rozpuść sól (ile soli do ogórków kiszonych: 1 litr wody – 1 czubata łyżka soli)
  • Przygotuj słoiki: umyj je i wyparz wrzątkiem.
  • Na dno każdego słoika włóż koper (z nasionami), liść dębu, wiśni lub czarnej porzeczki, 2-3 ząbki obranego czosnku i kawałek chrzanu.
  • Układaj ogórki ciasno jeden przy drugim do 3/4 wysokości słoika.
  • Zalej całość wodą (wszystko musi być zakryte).
  • Lekko zakręć słoiki i ustaw je w pomieszczeniu, w którym panuje temperatura pokojowa.
  • Po 2-3 dniach dokręć słoiki i wynieś je do spiżarni lub piwnicy (nie przetrzymuj ich w cieple, bo będą miękkie).

Dlaczego ogórki są gorzkie?

I na koniec pytanie, które bywa zadawane dość często. Ogórek bowiem może być wręcz słodki, a niekiedy gorzki (i to do tego stopnia, że trudno go zjeść). Z czego to wynika? Otóż w liściach, pędach i łodygach rośliny jest kukurbitacyna. Jest to gorzka substancja, która stanowi naturalną broń przeciwko szkodnikom. Niekiedy zdarza się, że przenika do owoców, w tym przypadku ogórków. Dzieje się tak np. wtedy, gdy nie zerwaliśmy ich w odpowiednim czasie lub gdy roślina narażona była na suszę. Poziom kukurbitacyn zwiększa się też, gdy warzywo jest uprawiane w glebie ubogiej w azot. A czy jest to substancja szkodliwa dla nas?

Zdecydowanie nie! Nie tylko pobudza trawienie, ale też działa przeciwgrzybiczo, antybakteryjnie i przeciwzapalnie. Jest zresztą obecna w pestkach dyni, które uważane są za bardzo zdrowe. I to właśnie kukurbitacyna odpowiada za ich działanie przeciwpasożytnicze.

Jak obierać ogórka, by nie był gorzki?

Istnieje przekonanie, że sposób obierania ogórka ma wpływ na to, czy będzie on gorzki czy nie. Zaleca się więc, by obierać je od jasnej strony (kwiatostan) ku ciemniejszej (łodyga). Teoria ta jednak nie ma żadnego potwierdzenia. Kukurbitacyny gromadzą się bowiem w całym owocu rośliny.

Pamiętajmy jednak, by gorzkich ogórków nie wyrzucać. Są świetne do kiszenia, a proces fermentacji pozbawi je goryczki.

Naturalne kosmetyki z ogórków

Ogórki są jednym z najprostszych i najtańszych kosmetyków naturalnych. Od wieków kobiety używały go do wybielenia skóry na twarzy, wygładzania zmarszczek, a także łagodzenia poparzeń słonecznych. Podpowiadamy, jak je stosować:

  • na poparzenia słoneczne – świeże ogórki pokrój na plasterki i przyłóż na poparzone miejsca. Pozostaw tak długo, aż plasterki oddadzą cały swój sok i delikatnie przeschną. Możesz też posmarować twarz i ciało sokiem wyciśniętym z ogórków i pozostawić na skórze do całkowitego wsiąknięcia
  • na odświeżenie skóry – przygotuj wodę ogórkową: plasterki ułóż w miseczce, przykryj spodkiem i pozostaw pod przykryciem 1-1,5 h, później odsącz przez lnianą ściereczkę o drobnym splocie. Możesz połączyć ją z wodą różaną
  • na rozszerzone pory, tłustą i trądzikową cerę – pokrój cieniutko świeże ogórki i starannie połóż plasterki na twarzy i szyi. By okład zachował świeżość i nie zsuwał się, możesz przykryć go wilgotnym lub płóciennym ręcznikiem albo innego rodzaju kompresem. Taką maseczkę trzymaj na twarzy około 15-20 min
  • na ukąszenia – przyłóż plasterki lub połówki ogórków, zadziała kojąco na bolące miejsca

Ten serwis używa cookies. Korzystając z niego wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Sprawdź naszą politykę prywatności.

Żadne materiały z tej strony nie mogą być jakikolwiek sposób powielane bez pisemnej zgody redakcji.