Teraz czytasz...
Dania ze szpinakiem. Dlaczego warto je jeść?
X Targi Ekostyl | reklama | Biokurier.pl
X Targi Ekostyl | reklama | Biokurier.pl

Dania ze szpinakiem. Dlaczego warto je jeść?

Avatar photo
młode liście szpinaku na durszlaku

Dania ze szpinakiem albo się kocha, albo nienawidzi. Dla wielu z nas jego zielone liście wciąż kojarzą się z niesmaczną papką serwowaną w latach dzieciństwa. Czas to jednak zmienić, zwłaszcza że roślina daje całe mnóstwo kulinarnych możliwości. 

Dania ze szpinakiem wczoraj i dziś

Mówi się, że szpinak pochodzi z Persji (teren obecnego Iranu), gdzie miał swoich dzikich przodków. Stamtąd, w VII wieku naszej ery, powędrował do Chin, gdzie zyskał olbrzymią popularność. Do dzisiaj warzywo to nazywane jest przez Chińczyków „zielenią perską”, co upamiętnia jego pochodzenie.

A skąd szpinak wziął się w Europie? W tym przypadku nie ma pewności. Według wielu warzywo to przywieziono z Chin w XII wieku. Niektórzy historycy wspominają o Saracenach (ówczesne określenie wyznawców islamu), którzy w roku 827 zaczęli uprawiać szpinak na Sycylii. \

Inni upierają się przy wersji, według której warzywo zawitało w wieku XII w tych regionach Hiszpanii, które zarządzane były przez Arabów, a następnie, ok. 100 lat później, rozprzestrzeniło się na teren Niemiec, Anglii i Francji. Na rozszerzenie skali upraw musieliśmy jednak poczekać do XVIII wieku. I wtedy też szpinak pojawił się w Polsce.

Niezależnie od wersji zdarzeń, szpinak szybko zyskał gorących zwolenników na Starym Kontynencie, ponieważ jego zbiory są możliwe już wczesną wiosną. Ta pora roku nie była łatwa dla średniowiecznych Europejczyków, nie tylko dlatego, że brakowało wówczas świeżych warzyw, ale też ograniczenia wielkopostne nakazywały wykluczyć z diety wiele innych produktów. Dania ze szpinakiem cieszyły się wówczas sporym uznaniem.

sałatka z jajkiem, boczkiem i szpinakiem
Co zrobić ze szpinaku? Pomysłów jest całe mnóstwo!

Szpinak – właściwości 

Warzywo to, mimo że w 91 proc. składa się z wody, jest jednocześnie bardzo odżywcze. Stanowi doskonałe źródło witaminy A, witaminy C, a także witamin z grupy B (obfituje w kwas foliowy; na portalu mamywsieci.pl przeczytasz, dlaczego nie powinno go zabraknąć w diecie kobiet ciężarnych). Zielone listki dostarczają też wapnia, fosforu, cynku i potasu (mają go więcej niż banany).

Co jednak ciekawe, szpinak nie tylko dostarcza witamin i mikroelementów, ale również ułatwia ich wchłanianie. Sprzyja zwłaszcza absorpcji wapnia. Zawiera również spore ilości błonnika pokarmowego, jak również chlorofil i przeciwutleniacze – w tym dwa silnie działające: luteinę i beta-karoten.

W przypadku szpinaku jednak sporna jest kwestia żelaza. Kiedy bowiem zapytam, w czym jest żelazo, wielu z nas odpowie, że w szpinaku właśnie. A tymczasem rozgłos dotyczący wysokiej zawartości tego pierwiastka w szpinaku ma źródło w… pomyłce przy zapisie wyników badań przeprowadzonych jeszcze w XIX w. przez jednego z amerykańskich naukowców. W efekcie rozpowszechniono informację o tym, że 100 gramów szpinaku zawiera rekordową liczbę 30 miligramów żelaza, gdy w rzeczywistości były 3 mg.

Błędna informacja bardzo szybko się uznana została za fakt, również dzięki popularnej w latach trzydziestych amerykańskiej reklamówce telewizyjnej przedstawiającej postać marynarza, który skory do bitki zyskiwał nadludzką siłę po zjedzeniu puszki szpinaku.

Koktajl ze szpinakiem i truskawkami smakuje rewelacyjnie!

Dlaczego warto jeść szpinak?

Włączenie szpinaku do codziennego menu wpłynie pozytywnie na:

  • nasz wzrok,
  • zdolność do odpoczynku (m.in. ułatwi zasypianie),
  • funkcjonowanie mózgu, mięśni i układu trawiennego,
  • możliwość podejmowania aktywności w ciągu dnia,
  • odporność,
  • stan skóry.

Jeśli lubisz dania ze szpinakiem, na pewno wiesz, że jego spożywanie pozostawia dziwne uczucie na zębach. Wynika to z obecności kwasu szczawiowego, który w szpinaku przyjmuje postać kryształów. Rozgryzając liście, rozprowadzamy kryształki na swoich zębach, co daje specyficzne, „kredowe” odczucie. 

Szpinak jest łatwo przyswajalny i dlatego jest wskazany m.in. dla osób z anemią oraz rekonwalescentów. Poleca się go osobom cierpiącym na przewlekłe zaparcia

Przepisy na szpinak

A w jakiej formie najlepiej jest jeść szpinak? Przepisy na dania są różne, więc każdy znajdzie coś dla siebie. Dla zdrowia najlepiej jest jeść świeże i surowe liście. Można więc zrobić zielony koktajl, który dostarczy sporą dawkę antyoksydantów. A te zapobiegają chorobom przewlekłym, a nawet – niekorzystnym zmianom w DNA.

Z dodatkiem młodych listków dobrze smakuje również sałatka z tortellini i szpinakiem, których smak uzupełniają suszone pomidory. Takie danie jest bardzo sycące i smaczne, podobnie jak sałatka ze szpinakiem i gruszką (kliknij w link, by zobaczyć przepis). 

Bardzo lubiane jest też ciasto francuskie ze szpinakiem oraz tarta ze szpinakiem

Klasyczny jest ponadto makaron ze szpinakiem, uzupełniony smakiem czosnku i fety. W takiej formie najczęściej się go podsmaża, więc trzeba pamiętać, że listki utracą część witaminy C. Jest i druga strona medalu, bo poddany obróbce termicznej szpinak zyska na zawartości żelaza i witaminy A. W większości usunięty zostanie też kwasu szczawiowy, który zmniejsza wchłanianie żelaza.

Szpinak można też zapiekać, jak również używać jako naturalny barwnik. W ten sposób możemy nadać zielony kolor wypiekom. Viola Grzelka, autorka bloga i serii książek „Mamucie Przysmaki” podpowiada, by dodać go do chlebka bananowego, a Katarzyna Jankowska, znana jako Mama Alergika Gotuje, do zielonych gofrów (kliknij w link i pobierz przepis na gofry szpinakowe w wersji do druku). Polecamy zrobić też placek szpinakowy z mango  oraz muffinki ze szpinakiem i bananami.

 

Dzięki zielonym listkom wyjątkowego koloru nabierają też naleśniki ze szpinakiem. Dzielimy się dwoma przepisami na to danie, według których przygotujesz bezglutenowe naleśniki bretońskie z jajkiem, szpinakiem i odrobiną ricotty oraz naleśniki szpinakowe z łososiem.

zapiekany szpinak

Szpinak zapiekany

Szpinak wraca do łask. W ostatnim czasie przepisów z jego udziałem jest coraz więcej. Przekonaliśmy się, że zielone liście o charakterystycznym smaku można jeść na wiele różnych sposobów i w połączeniu z wieloma składnikami.
Zapiekany szpinak zrobicie szybko i z łatwo dostępnych składników. Idealnie smakuje na drugie śniadanie i kolację. Jest bardzo sycące.
Przepis opracowali Joanna i Michał Litwińscy, autorzy bloga "Ze zdrowiem mi do smaku". Więcej ich przepisów znajdziecie na Biokurier.pl.

Składniki
  

  • 150 g jogurtu naturalnego
  • 20 g oleju np. słonecznikowego
  • 2 jajka
  • 1 szklanka mąki owsianej
  • ½ łyżeczki sody oczyszczonej
  • ¼ szklanki płatków owsianych (ok. 25 g)
  • ¾ łyżeczki soli
  • ½ łyżeczki pieprzu
  • 2 łyżeczki czosnku niedźwiedziego
  • 1 łyżeczka oregano
  • 200 g szpinaku opłukanego i pokrojonego
  • sezam do wysypania foremki

Przygotowanie
 

  • Piekarnik nagrzej do 200°C (tryb góra-dół, bez termoobiegu).
  • Jogurt wymieszaj z olejem i jajkami.
  • Dodaj pozostałe składniki (oprócz szpinaku) i wymieszaj.
  • Dodaj szpinak i połącz go z powstałą masą.
  • Foremkę wysmaruj masłem klarowanym i wysyp sezamem.
  • Piecz 30 minut (do zrumienienia).
Słowa kluczowe szpinak
Próbowałeś/aś już tego przepisu?Let us know how it was!

Szpinak warto spożywać na początku posiłku. Tylakoidy, które decydują o zielonej barwie warzywa, dają odczucie sytości, dzięki czemu pomagają nam powstrzymać apetyt

Najczęściej zadawane pytania

Jak przyrządzić szpinak, by był najzdrowszy?

Najlepiej jeść go na surowo. W takiej formie smakuje bardzo dobrze. 

Zobacz także

kolorowe warzywa z grilla na drewnianej desce

Jak zrobić świeży szpinak na patelni?

To chyba najłatwiejszy przepis ze szpinakiem 🙂 Wystarczy roztopić masło na patelni, dodać rozdrobniony czosnek i liście szpinaku oraz pieprz i sól do smaku. Po kilku minutach smażenia danie jest gotowe. 

Jakie są rodzaje szpinaku?

Wyróżnia się trzy grupy tego warzywa. Szpinak zwyczajny posiada ciemnozielone, karbowane liście. Szpinaku o gładkich liściach nie trzeba przedstawiać. Jego reprezentantem jest znany i lubiany szpinak baby, który świetnie nadaje się do sałatek. Trzecim rodzajem jest szpinak semi savoy, który jest typem pośrednim między swoimi poprzednikami.

Wszystkie te rodzaje łączy coś, o czym rzadko wspomina się w przypadku szpinaku. Roślina ta potrafi kwitnąć! Jej kwiaty mają żółto-zieloną barwę i są zapylane przez wiatr. Po przekwitnięciu pojawiają się małe suche owoce, zebrane w kiście.

Jak uprawiać szpinak?

Piszemy o tym szerzej w artykule „Szpinak: uprawa i pielęgnacja”.

Jak przechowywać szpinak?

Szpinaku nie powinno się gotować, zwłaszcza długotrwale, gdyż traci wtedy swoje zdrowotne właściwości. Przechodzą one do wody, która nabiera zielonej barwy (z tego względu wykorzystuje się ją czasem do barwienia makaronu na zielono). Najzdrowsze metody przygotowania szpinaku to jego blanszowanie (wrzucenie na moment do gotującej się wody, wyjęcie i odsączenie) oraz uprażenie na patelni (np. z dodatkiem oliwy z oliwek).

Jak mrozić szpinak?

W pierwszej kolejności dokładnie umyj liście, następnie je zblanszuj (umieść we wrzątku na 2 minuty, później opłucz zimną wodą). Po wystudzeniu przełóż szpinak do specjalnych woreczków i ułóż je w zamrażarce. 

Pamiętajmy, że mamy do czynienia z bardzo wrażliwym warzywem. Szpinak już po 8 dniach od zbioru traci połowę witamin i mikroelementów. Najlepiej jest więc mrozić go od razu po zakupie.

Kiedy jest sezon na szpinak?

Szpinak jest rośliną zimnolubną, co z jednej strony jest jego wielką zaletą – dzięki szybkiej uprawie i odporności na niskie temperatury znakomicie zastępuje warzywa ciepłych pór roku i stanowi remedium na ich niedobór. Z drugiej strony, gorące lata (obserwowane ostatnio w Polsce) stanowczo mu nie odpowiadają. Ciepło sprawia, że warzywo wydaje dużo pędów kwiatowych i traci na wartości.

Dlatego też zbiory mają miejsce głównie jesienią i wiosną. Ostatni wiosenny zbiór to przełom maja i czerwca, a pierwszy jesienny następuje zazwyczaj w październiku. Pamiętajmy o tym, jeśli chcemy jeść sezonowo i lokalnie.

Ten serwis używa cookies. Korzystając z niego wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Sprawdź naszą politykę prywatności.

Żadne materiały z tej strony nie mogą być jakikolwiek sposób powielane bez pisemnej zgody redakcji.