Kwiaty cudownie pachną, doskonale się prezentują, ale mało kto wie, że również dobrze smakują. Lista jadalnych kwiatów jest bardzo długa, a wiele z nich wyróżnia się działaniem leczniczym.
Bławatek – piękno z pola
Tradycja ludowa zna kwiat ten pod wieloma nazwami – głowacz, jasieniec, kwiatek wołoszek, macoszka, modrak, modrzeńczyk, samosiejka, wasilek, to tylko niektóre z nich. Ten bardzo dobrze się prezentujący kwiat należy do rodziny astrowatych. Kwalifikuje się go jako chwast polny, znaleźć go można wśród zbóż, w rowach i na nieużytkach.
Najczęściej zbiera się chabry, by upleść z nich piękny wianek lub wykonać bukiet z polnych kwiatów. A gdyby tak płatkami bławatka doprawić sałatkę lub dodać je do orzeźwiającej lemoniady? Nie tylko będzie to bardzo efektownie wyglądać, ale również wzbogaci potrawę lub napój o cenne składniki odżywcze. Tych bowiem bławatek ma niemało. Zawiera flawonoidy i antocyjaniny, a więc naturalne przeciwutleniacze. Wiele w kwiecie tym soli mineralnych, by wymienić choćby mangan.
Lecznicza moc bławatka
Medycyna ludowa wykorzystywała chabry w leczeniu zapalenia układu moczowego (ma działanie moczopędne) i w stanach zapalnych oczu (zapalenie spojówek, zapalenie brzegów powiek). Stosowano kwiaty te również zewnętrznie (pomocne były przy owrzodzeniu oraz w trudno gojących się ranach). Napar z chabrów stosuje się do płukania włosów w celu usunięcia łupieżu.
Bławatek jest ponadto doskonałym barwnikiem (a kolor, trzeba przyznać, ma fenomenalny!). Sok z jego płatków dawniej wykorzystywano do barwienia wełny, obecnie można go użyć, by nadać niebieski kolor produktom spożywczym.
Nasturcja
Nasturcja to bardzo łatwa w uprawie roślina ozdobna. Jest w całości jadalna. Jej kwiaty na naszej kanapce nie tylko będą pięknie wyglądać, ale również doskonale smakować. I co więcej, zajadając się nasturcją zadbamy również o nasze zdrowie. Wiele w kwiecie tym bowiem cennych składników, by wspomnieć choćby o flawonoidach, solach potasu, garbnikach. Ziele nasturcji działa odkażająco, wykrztuśnie, rozkurczowo, przeciwzapalnie. Przyspiesza ponadto trawienie, ułatwia przemianę materii i pobudza apetyt. Stosuje się ją również w kosmetyce – nasturcja zadziała przeciwłojotokowo, przeciwzapalnie i osuszająco.
Kwiat ten można dodać do sałatki lub też zamarynować.
Mniszek lekarski
Z ziołolecznictwie roślina ta ma szczególny status, choć przez większość ludzi uznawana jest za uciążliwy chwast. Może jednak warto potraktować mniszek lekarski nieco łagodniej i czerpać z niego moc cennych dla zdrowia składników odżywczych? A tych ma on niemało. Jest cennym źródłem potasu i magnezu, dostarcza ponadto duże ilości garbników i fitosteroli. Nie brakuje mu również witamin, zwłaszcza witaminy C i witamin z grupy B. W żółtych kwiatach znaleźć można również fitoestrogeny, które łagodzą objawy menopauzy, zmniejszają ryzyko rozwoju osteoporozy i miażdżycy.
Bratek (fiołek trójbarwny)
Są to kwiaty nie tylko efektowne, ładnie prezentujące się na ogrodowej rabacie lub na balkonie. Z powodzeniem staną się również piękną (i naturalną!) dekoracją tortu lub innego rodzaju deserów. Kwiatki można również zamrozić w kostce lodu, dzięki czemu ubarwią każdy napój i zachwycą gości.
Bratki są kwiatami niewymagającymi szczególnej pielęgnacji. Zawierają dużo witaminy C, makro– i mikroelementów, w tym wiele substancji zapewniających detoks organizmu. W medycynie ludowej kwiaty fiołka trójbarwnego stosuje się w walce z przeziębieniem, zakażeniem dróg moczowych i by wspomóc trawienie.
Stokrotka
To kwiat niezwykle uniwersalny, niewymagający. Rośnie wszędzie – na łąkach, w parku, w ogrodzie. Ze stokrotek stworzyć można przepiękny bukiet, który oprócz tego, że będzie pięknie wyglądać, będzie również smaczny. Stokrotka ma lekko miętowy smak, dzięki czemu zapewnia przyjemne orzeźwienie (warto więc płatki kwiatów dodawać do wody lub zimnych napojów).
Medycyna ludowa zna właściwości stokrotki od nieco innej strony. Ceniono ją za właściwości lecznicze. A tych nie było mało. Wystarczy wspomnieć, że napar ze stokrotki podawano chorym na zapalenie płuc czy zapalenie pęcherza. Roślinę tę stosowano również w formie okładów, których zadaniem było zmniejszenie obrzęku oraz przyspieszenie gojenia się ran.
Stokrotka jest dobrym źródłem soli mineralnych, flawonoidów, beta-karotenu i olejków eterycznych.
Róża
To jedne z najpopularniejszych kwiatów, które potrafią rozkochać w sobie niejednego pasjonata ogrodów. Zachwycają swoją delikatnością, a i zapach mają niezwykle subtelny. Różami nie tylko warto cieszyć oko, ale i podniebienie. Owoce róży dostarczają organizmowi pektyn, antocyjanów, kwasów organicznych i garbników. Do celów kulinarnych warto stosować takie odmiany róż jak:
– różę francuską (rosa gallica)
– różę pomarszczoną (rosa rugosa)
– różę stulistną (rosa centifolia)
– różę damasceńską (rosa damascena),
– różę jabłkowatą (rosa villona).
Lawenda
Kojarzy się przede wszystkim z francuską Prowansją, w Polsce jednak lawendę coraz częściej zobaczyć można w przydomowych ogródkach i na balkonie. Kwiaty lawendy zawierają spore ilości garbników. W lawendowym olejku eterycznym z kolei obecne są substancje, tj.: linalol, geraniol, furfurol, pinen, cyneol, borneol (niektóre z nich to naturalne środki odstraszające owady).
Kwiaty lawendy mają szerokie zastosowanie. Wpływają kojąco na układ nerwowy (łagodzą skutki stresu, przemęczenia). Napar z kwiatów lawendy wspomaga pracę jelit, łagodzi trawienie i poprawia apetyt. Zmniejsza ponadto dolegliwości bólowe i rozluźnia mięśnie.
Olejek lawendowy ma z kolei działanie antyseptyczne i bakteriobójcze. Pomaga w zwalczaniu infekcji, warto go stosować w przebiegu zapalenia zatok, oskrzeli, gardła, a dodatkowo wspomaga układ odpornościowy.
Kwiaty znajdują się w otoczeniu nas wszystkich. Nawet jeśli nie mamy własnego ogrodu, to możemy się nimi zachwycać na leśnych łąkach, polanach czy w miejskim parku. Chcąc rozsmakować się w kwiatach, sięgajmy po te rośliny, co do których mamy pewność, że nie były pryskane środkami chemicznymi (np. chwastobójczymi) i które rosną z daleka od tras komunikacyjnych (dróg, torów).
Jadalne kwiaty są na wyciągnięcie ręki, zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim, gdy cieszą nas swoim kwitnieniem. Sięgajmy po nie, gdy przyrządzamy orzeźwiające napoje, przygotowujemy deser lub gdy szukamy inspiracji na naturalną dekorację tortu.
Agnieszka Gotówka
