Teraz czytasz...
Uprawa rzodkiewki w ogrodzie ekologicznym. Wskazówki i porady
X Targi Ekostyl | reklama | Biokurier.pl
X Targi Ekostyl | reklama | Biokurier.pl

Uprawa rzodkiewki w ogrodzie ekologicznym. Wskazówki i porady

Uprawa rzodkiewki nie jest szczególnie trudna, ale warto poznać kilka istotnych faktów.  Rzodkiewka (Raphanus sativus var. sativus) należy do warzyw, które albo się kocha, albo nie znosi. Jej zwolennikom podpowiadamy, jak uprawiać ją bez grama chemii.

Trudno jednoznacznie stwierdzić, skąd pochodzi rzodkiewka. Jedna z teorii mówi, że z basenu Morza Śródziemnego, inni natomiast na miejsce jej pochodzenia wskazują Daleki Wschód. Wiadomo jednak z całą pewnością, że ponad 2000 lat temu była uprawiana w Egipcie. Przeczytaj w naszym artykule więcej na temat zastosowań kulinarnych i prozdrowotnych właściwości rzodkiewki.

Dowiedz się także, jak w sposób ekologiczny uprawiać

Roślina bywa kapryśna podczas uprawy. Główki często pękają, gdy jest długotrwała susza i gniją, gdy są zalewane. Mimo to nasz klimat sprzyja uprawie rzodkiewki i warto wprowadzić ją do swojego przydomowego warzywnika.

Rzodkiewkę można uprawiać nawet w doniczce na balkonie. Krótki okres wegetacji zapewnia nam szybkie uzyskanie satysfakcjonujących plonów.

Warunki uprawy rzodkiewki

Rzodkiewka jest to odmiana rzodkwi zwyczajnej. W Polsce uznawana jest za roślinę uprawną jednoroczną lub dwuletnią, jednak uprawia się ją jako jednoroczną. Jej okres wegetacji jest krótki, częścią jadalną są korzenie oraz młode liście. Roślina należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae).

Rzodkiewka jest dość łatwa w uprawie, a jeżeli zapewnimy jej optymalne warunki, nasza uprawa zakończy się wysokim plonem. Roślina preferuje stanowiska słoneczne, na zupełnie zacienionych nie będzie wschodzić. Nasłonecznienie ma również wpływ na walory smakowe. Wysokie temperatury nie służą uprawie rzodkiewki, zdecydowanie lepiej wpływają na nią temperatury panujące wiosną i jesienią niż latem.

Podłoże powinno być dość lekkie, żyzne i próchnicze. Jeżeli mamy do czynienia z ciężkimi glebami, bardzo często prowadzi to do deformacji korzeni. Rzodkiewka znosi lekkie zakwaszenie gleby, w przypadku bardzo niskiego pH, konieczny jest zabieg wapnowania.

Utrzymanie prawidłowej wilgotności jest bardzo ważne w uprawie wysokiej jakości korzeni rzodkiewki. Plantacja wymaga umiarkowanego i regularnego podlewania, dzięki temu korzenie nie są łykowate. Roślina jest tolerancyjna na niskie temperatury.

Gleba przed wysiewem rzodkiewki powinna być wcześniej dokładnie oczyszczona z resztek pożniwnych, przekopana oraz wyrównana. Roślina nie wymaga dużego nawożenia, jednak warto raz na jakiś czas zastosować nawożenie organiczne. Rzodkiewka uprawiana jest w drugim roku po oborniku. Polecana dawka to 4-5 kg/m2, użyta na jesień. Równie dobrze działa kompost zastosowany tuż przed wysiewem nasion.

Czas i sposób siewu rzodkiewki

Z racji tego, że rzodkiewka może być zarówno przedplonem, poplonem oraz plonem głównym, czas jej wysiewu trwa od marca do maja oraz od sierpnia do września. Wynika to też z tego, że warzywo jest bardzo czułe na światło. Długi dzień to sygnał dla niej, że powinna wydać kwiaty i nasiona. W momencie, gdy pojawiają się kwiatostany, nie ma szans na wzrost korzeni. Rosną one, gdy dzień jest krótszy, czyli albo wiosną albo jesienią.

Wiosenny siew powinien się odbywać wówczas, gdy ziemia obeschnie, najlepiej partiami w odstępach co kilka dni. Aby roślinę nie uszkodziły mrozy, pole należy okryć agrowłókniną.

Siew przeważnie wykonuje się w rzędach, ręcznie. Zalecana rozstawa to: 10-20 cm między rzędami i 4-5 cm w rzędzie. Zbyt gęsty siew powoduje zniekształcenie korzeni. Nasiona umieszczamy w rowkach lub dołkach na głębokości 1-2 cm, przysypujemy je ziemią i lekko ugniatamy. Całą plantację po siewie należy obficie podlać. Rzodkiewka kiełkuje już w 3-4°C (optimum to 12°C). Roślina wschodzi bardzo szybko po około 4-6 dniach. Wytrzymuje spadki temperatur nawet do -4°C.

Rzodkiewka może być uprawiana również pod osłonami oraz w pojemnikach. Wtedy łatwiej jest nam sterować zarówno temperaturą, jak i dostępem do światła. Podłoże w takiej uprawie powinno być piaszczysto-gliniaste, przewiewne i żyzne.

Korzystne i niekorzystne sąsiedztwo dla rzodkiewki

Rzodkiewka to roślina z rodziny kapustowatych, pamiętajmy więc o tym, by dokonywać minimum 4-letnich przerw w uprawie na tym samym polu roślin z tej rodziny. Unikniemy dzięki temu nagromadzenia się patogenów i szkodników, które będą atakować naszą plantację oraz zmniejszymy efekt zmęczenia gleby.

Roślina ma dość niskie wymagania pokarmowe, dlatego można ją sadzić po warzywach, które mają znacznie większe wymogi. Dzięki temu zachowamy balans uprawowy na danej ziemi.

Z racji tego, że rzodkiewka jest warzywem korzeniowym, powinno unikać się sadzenia jej po innych warzywach z tej rodziny, np. ziemniakach, selerze. Sprzyja jej natomiast sadzenie po roślinach liściowych, np. sałacie, rukoli, koprze.

Mimo tego, że rzodkiewka posiada krótki okres wegetacji, warto zadbać o korzystne sąsiedztwo innych roślin w jej uprawie. Dobrze wpływa na nią równorzędna uprawa marchwi, pora, szpinaku, pasternaku, fasoli, kalarepy czy pomidorów. Nie sprzyja jej za to towarzystwo ogórków i cebuli.

Najczęstsze choroby i szkodniki oraz ekologiczne metody ich zwalczania

– czytaj więcej w tekście „Choroby i szkodniki rzodkiewki oraz ekologiczne metody ich zwalczania” na stronie Ekologicznego Poradnika Księżycowego.

Pielęgnacja uprawy rzodkiewki

Z racji tego, że rzodkiewka nie jest wymagająca w uprawie, podobnie jest z pielęgnacją warzywa. Zadbajmy przede wszystkim o regularne podlewanie oraz odchwaszczanie. Niestety, chwasty są silną konkurencją o wodę i składniki pokarmowe. Zalecane jest podlewanie rabat deszczówką. Susza prowadzi do łykowacenia korzeni, natomiast zbyt duża wilgotność jest przyczyną chorób grzybowych oraz słabszego wybarwiania się rzodkiewki.

Systematyczne spulchnianie międzywęźli motyką lub kultywatorem zapewni nam lepszą przepuszczalność podłoża oraz zlikwiduje kiełkujące chwasty.

Mimo tego, że rzodkiewka jest dość odporna na niskie temperatury, starajmy się przykrywać wcześnie wysiane nasiona agrowłókniną. Będą one szybciej i lepiej rosły. Jeżeli będziemy mieli do czynienia ze zbyt gęstym siewem, niezbędny będzie zabieg przerywania. Można go wykonać w fazie drugiego liścia oraz praktycznie przez cały okres wegetacji. Dzięki temu będziemy mieli regularny zbiór świeżych warzyw.

Czas i sposób zbioru rzodkiewki

Okres wegetacji rzodkiewki trwa mniej więcej 30-38 dni. Rośliny są gotowe do zbioru po 3-4 tygodniach od wysiewu, wszystko uzależnione jest od odmiany. Jeżeli dokonaliśmy siewu stopniowego, tak samo zbiór będzie stopniowy, co jednak daje nam  regularny plon. Rzodkiewki pozostawione za długo w gruncie mogą parcieć, co oznacza, że tracą jędrność i starzeją się.

Zbiór w amatorskiej uprawie dokonywany jest ręcznie. Jest to praca dość monotonna, ale zapewnia też lepszej jakości plon. Dobrze aby w momencie zbioru podłoże było umiarkowanie wilgotne, wtedy korzenie będą łatwiej wychodziły z ziemi. 

Jeżeli posiadamy duży areał uprawy rzodkiewki, w grę wchodzi zbiór maszynowy. Jest on o wiele szybszy, jednak również kosztowniejszy.

Warunki przechowywania rzodkiewki

Rzodkiewka to warzywo, które nie mogą być długo przechowywane. Najlepiej spożywać ją na bieżąco.

Jeśli jednak nie zjemy całej porcji, włóżmy rzodkiewkę o lodówki lub przenieśmy ją do chłodnego pomieszczenia (spiżarni, piwnicy), gdzie temperatura wynosi 0-1°C, a wilgotność utrzymuje się na poziomie 95-98%. Takie warunki pozwalają rzodkiewce na zachowanie jędrności i dobrego wyglądu.

Roślina ma tendencję do kumulacji azotanów w korzeniu, dlatego nie zaleca się jej przechowywać w workach foliowych.

Rzodkiewkę można również mrozić, ale traci wówczas wiele wody (staje się mało jędrna i nie wygląda atrakcyjnie). W takiej formie nadaje się wyłącznie do zup, dipów czy sosów. W zamrażalce umieszczajmy rzodkiewkę czystą i najlepiej stratą lub pokrojoną w plasterki.

Ciekawe odmiany rzodkiewki

  • Celesta F1 – jedna z najbardziej popularnych odmian w Polsce. Odporna na wiele chorób oraz na pękanie korzenia. Liście tej odmiany są małe i krótkie. Rzodkiewka jest intensywnie czerwona i kulista.
  • Helena F1 – odmiana nadaje się najlepiej do uprawy latem. Liście są ciemnozielone, krótkie i wytrzymałe. Rzodkiewka czerwona i okrągła.
  • Expo 25T – odmiana, której korzenie są w kształcie cylindrycznym, czerwone z białym końcem, błyszczące. Liście średniej wielkości, ciemnozielone. Odmiana posiada tolerancję na mączniaka rzekomego.
  • Fomax – odmiana wczesna, polecana do upraw pod osłonami i do doniczki. Korzeń w kolorze karminowym. Przydatna do mechanicznego zbior

Literatura dotycząca uprawy rzodkiewki 

  1. „Najważniejsze szkodniki rzodkwi i rzodkiewki”, M. Rogowska, Hasło Ogrodnicze, nr 3, 2004.
  2. „Choroby i szkodniki warzyw kapustnych”, M. Grabowski, K. Wiech, Plantpress, Kraków 2009.
  3. „Miała księga ziół”, A. Mazerant, Warszawa 1990.
  4. „Wielka księga ziół polskich”, T. Wielgosz, Publicat, Poznań 2008.
  5. „1001 porad jak zostać dobrym ogrodnikiem”, P. Greenwood, Warszawa 2008.
  6. „Ekologiczny ogród”, J. Woźniak, Buchmann 2013.
  7. „Tabela składu i wartości odżywczej żywności”, H. Kunachowicz, B. Przygoda, I. Nadolna, K. Iwanow, PZWL, Warszawa 2017.
  8. „Warzywa smaczne i zdrowe – rzodkiew, rzodkiewka…”, W. Kryńska, PWRiL, 1985.
  9. „Rzodkiewka”, M.C. Uklanska-Pusz, „Mój Piękny Ogród”, nr 5, 2005.
  10. „Rzodkiewka wczesna w tunelach foliowych”, P. Siwek, „Owoce, Warzywa, Kwiaty”, nr 3, 2008.
  11. „Zastosowanie naturalnych substancji roślinnych jako zapraw nasiennych dla upraw ekologicznych”, M. Rochalska, A. Orzeszko-Rywka, „Journal of Reserch and Application in Agricultural Engineering”, nr 4, 2009.
  12. „Przechowywanie warzyw nietrwałych – cz. I”, M. Gajewski, „Owoce, Warzywa, kwiaty”, nr 15, 2002.
  13. „Uprawa rzodkiewki w polu i pod osłonami”, A Stępkowska, M. Rogowska, Plantpress 2006.

Ten serwis używa cookies. Korzystając z niego wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Sprawdź naszą politykę prywatności.

Żadne materiały z tej strony nie mogą być jakikolwiek sposób powielane bez pisemnej zgody redakcji.