W ostatnim czasie wiele mówi się o konieczności oszczędzania wody. Cały nasz kraj zmaga się z suszą. Poszczególne gminy występują do mieszkańców z prośbą o ograniczenie podlewania ogródków. Co jednak z naszymi plonami? W jaki sposób dostarczyć im życiodajnej wody mimo ograniczeń?
Jednym z żywiołów jest woda. Nie bez przyczyny mówi się, że bez niej nie ma życia. Niestety, jej zasoby są ograniczone, o czym możemy się właśnie przekonać. O suszy słyszymy coraz częściej.
Roślinność szybko sygnalizuje, że brakuje jej wody. Obserwujemy utratę turgoru w liściach, osłabienie ich, a co za tym idzie – zwiększoną podatność na choroby i szkodniki. Mniejsze jest też kwitnienie, ograniczony wzrost, pojawiają się plamy na liściach, łodygach czy kwiatach. W konsekwencji niedobór wody może prowadzić do całkowitej śmierci rośliny. Aby tego uniknąć, trzeba ogród podlewać. Tylko jak to zrobić z poszanowaniem środowiska naturalnego?
Przeczytaj: Urlop i podlewanie roślin. Co zrobić?
Odpowiednia uprawa
Aby jak najlepiej wykorzystać wodę, warto o tym pomyśleć w chwili sadzenia roślin. Jeśli zapewnimy im równą powierzchnię, woda dostarczona do gleby nie będzie spływać i rośliny spokojnie będą mogły ją pobierać. To samo tyczy się jakości samego podłoża. Gleba zdrenowana pozwala nam na równomierne rozchodzenie się wody.
Przeczytaj: 5 zasad ekonomii w stylu eko
Wysoka pojemność wodna gleby jest niezwykle istotna. Aby ją zwiększyć, warto wzmacniać glebę kompostem lub obornikiem, który należy wymieszać z podłożem. Woda nie zalega wówczas w jednym miejscu i płynnie dostarczana jest do roślin na danej powierzchni. Rozmieszczając rośliny na rabacie, pozostawiajmy im tzw. wolną przestrzeń. Jeśli nie będą się wzajemnie stykać, wtedy nie będą zabierać sobie również wody.
Starajmy się też regularnie usuwać chwasty, które są konkurencją dla roślin ozdobnych. Zabierają im nie tylko wodę, ale też składniki odżywcze. Starajmy się ponadto sadzić koło siebie rośliny o podobnych wymaganiach wodnych, dzięki temu zaoszczędzimy czas i cenną wodę.
Dobrą metodą oszczędzania wody jest zastosowanie ściółkowania. Dzięki temu woda wolniej paruje z podłoża, a rośliny lepiej mogą ją wykorzystać. Dodatkowo ściółkowanie zmniejsza ilość chwastów i chroni rośliny przed uszkodzeniami mrozowymi.
Rośliny mają swój system, aby pozyskać i zaoszczędzić jak najwięcej wody. Niektóre z nich, np. z rodziny gruboszowatych mają zdolność do magazynowania wody. Dzięki temu możemy je podlewać rzadziej. Niektóre gatunki pokryte są drobnymi włoskami lub kutnerem, który ogranicza parowanie wody z powierzchni rośliny.
Przeczytaj: Łąka kwietna w ogrodzie. Wady i zalety
Jak podlewać, aby zaoszczędzić wodę?
Umiejętne podlewanie jest połową sukcesu przy oszczędzaniu wody. Wskazane jest podlewanie roślin wcześnie rano lub późno wieczorem. Warto jednak zauważyć, że doświadczeni ogrodnicy polecają mimo wszystko podlewanie ranne, co daje roślinie więcej korzyści. Woda będzie wykorzystana w procesie fotosyntezy, która zachodzi w dzień, rankiem rośliny nie są nagrzane. A po całym dniu, popołudniu lub nawet wieczorem, może dojść do poparzenia słonecznego.
Starajmy się także podlewać, gdy nie ma wiatru, aby strumień wody nie został zniesiony. Oczywiście polecane jest podlewanie rzadziej i większą ilością wody. Powoduje to lepsze nawodnienie, woda głębiej wsiąka. Postarajmy się, by wszystkie rośliny doniczkowe posiadały podstawki. Nadmiar wody będzie się w niej zbierał i roślina będzie ją pobierać w razie potrzeby.
Inwestycja w deszczówkę
Mimo tego, że pomysł może wydawać się dość staromodny, warto wiedzieć, że podlewanie roślin deszczówką jest dla nich bardzo korzystne.
Woda opadowa, czyli deszczówka, powstaje przez kondensacje pary wodnej w powietrzu, następnie opada na ziemię. Taka woda jest jedną z najczystszych wód naturalnych (oczywiście wszystko zależy od zanieczyszczenia powietrza w danym regionie oraz np. czy woda spływała z dachu bitumicznego, ponieważ taka deszczówka nie nadaje się do użycia ani w ogrodzie, ani w domu).
Deszczówka jest bogata w azot, tlen, dwutlenek węgla, minerały i mikroorganizmy, dodatkowo ma niski poziom wapnia. Jej pH waha się w granicach 5,5 do 6,5. Jest zdecydowanie mniej wapienna niż woda wodociągowa. Dzięki temu nie pozostawia osadu na liściach czy innych częściach roślin.
Deszczówkę można składować w specjalnych pojemnikach, które ułatwiają ten proces. Montuje się je przy rynnie. Do zbioru wody przydadzą się też zwykłe beczki czy wiadra. Wystawione pojemniki dobrze jest przykryć gęstym sitem, dzięki temu nie będą wpadały do nich śmieci ani owady.
W zależności od potrzeb, warto ustawić w swoim ogrodzie kilka pojemników na deszczówkę. Taką wodę możemy wykorzystać również do mycia doniczek, sprzętu ogrodniczego, kostki brukowej w ogrodzie, bramy wjazdowej. Jednym z największych plusów deszczówki jest fakt, że jest darmowa.
Nowoczesny ogród a systemy nawadniające
Obecnie bardzo popularne jest montowanie systemów nawadniających w ogrodzie. Dzięki nim możemy dokładnie ustalić czas podlewania roślin, ilość wody jaką zużyjemy oraz zakres czasu, w jakim ogród ma zostać podlany. Popularne jest również montowanie liczników wody na zaworach. Zliczają one ilość wody zużytej w ciągu dnia, tygodnia czy nawet sezonu. Taka metoda sprawdza się zdecydowanie w dużych ogrodach.
Założenie systemu nawadniającego w ogrodzie nie jest tanią inwestycją, jednak w perspektywie czasu zwraca się z naddatkiem. Niestety, każde sprzęty się psują, dlatego raz na jakiś czas warto zrobić przegląd zaworów, a także wężów doprowadzających wodę do działki. Regularny przegląd i konserwacja uchronią nas przed awarią i przeciekami.
Wraz z rozwojem rynku ogrodniczego zaczęły pojawiać się gotowe tzw. hydrożele, które powodują magazynowanie wody w doniczkach. Roślina pobiera ją wtedy, gdy jej potrzebuje. Są one ekologiczne i naturalne dla środowiska. Nie stanowią zagrożenia ani dla ludzi, ani dla zwierząt. Po około 3-5 latach ulegają całkowitej degradacji. Takie hydrożele sprawdzają się również, gdy planujemy urlop i nie będziemy mogli podlewać roślin.
Wydaje się, że w dobie ekologicznego życia i trendu zero waste oszczędzanie wody jest bardzo ważne. Aby wprowadzić go w życie trzeba zmienić nawyki. Dobrze, aby w tym uczestniczyła cała rodzina.
Jak oszczędzać wodę w ogrodzie – literatura
- „Wody opadowe, Odprowadzanie, zagospodarowanie, podczyszczanie i wykorzystanie”, J. Królikowska, A. Królikowska, 2012.
- „Woda deszczowa dla domu i ogrodu”, H. H. Losch, 1998.
- „Degradacja hydrosfery”, P. Żukowski, 1994.
- „Ogrody deszczowe”, A. Długozimna, Problemy Ekologii, nr: 4, 2009.
- „Jednostkowe zużycie wody w gospodarstwie domowym w 8-letnim okresie obserwacji”, J. Pawełek, G. Kaczor, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2/1, 2006.
- „Nowoczesne nawadnianie”, Z. Jarosz, 2010.
- „Nawadnianie roślin w aspekcie optymalnego zużycia wody. Przegląd elementów nawadniających”, E. Baranowska, Journal of Research and Applications on Agricultural Engineering, nr: 2, 2011.
- „Nawadnianie ogrodu”, M. Kijański, M. Sternicki Murator, nr: 8, 1996.
- „Podlewanie ogrodu – nurtujące pytania”, A. Gawryś, Kwietnik, nr: 6, 2010.
