Roztocze kurzu domowego to najczęstszy alergen w Polsce. Uczula dzieci i dorosłych, a objawy alergii najbardziej dokuczają jesienią i zimą. Jak sobie z nimi radzić? I czy alergia na kurz może być dla nas niebezpieczna?
Roztocze kurzu domowego. Co to jest?
Roztocze to ogólna nazwa licznego gatunkowo rzędu pajęczaków. Jest ich tak wiele, że powstał osobny dział nauki zajmujący się roztoczami zwany akarologią.
Roztocze kurzu zamieszkują wszystkie strefy klimatyczne. Potrafią żyć i rozmnażać się w różnych środowiskach. Są mikroskopijnych rozmiarów. Żyją bardzo krótko (ok. 6 tygodni) i bardzo szybko się rozmnażają. I choć ich nie widzimy, możemy być pewni, że są blisko nas.
W bezpośrednim otoczeniu człowieka bytują przede wszystkim dwa gatunki roztoczy – Dermatophagoides farinae i Dermatophagoides pteronyssinus, które są dość dobrze poznane pod względem szkodliwości medycznej. Odżywiają się naskórkiem człowieka, a najlepsze warunki dla ich rozwoju to temperatura oscylująca wokół 25°C i 80% wilgotności.
Populacja roztoczy w kurzu domowym wzrasta sezonowo. Szczyt ich namnażania się przypada od początku lipca do końca września, ale to w sezonie jesienno-zimowym, kiedy włączamy centralne ogrzewanie, ekspozycja na alergen daje najsilniejsze objawy.
Materac może zawierać 2 miliony roztoczy
Alergia na kurz: objawy
Najwięcej roztoczy jest w materacach, kocach, zabawkach pluszowych, meblach tapicerowanych, kanapach, dywanach, łóżkach i poduszkach, a więc w miejscach, które zapewniają im schronienie, pokarm oraz odpowiednią wilgotność.
Skórożarłoczek skryty przenosi się wraz z kurzem. Jego odchody oraz odnóża są silnymi alergenami, które powodują reakcje alergiczne. Najczęstsze objawy alergii na roztocze kurzu domowego to:
- kichanie,
- blokada nosa,
- świąd skóry,
- przewlekły kaszel.
Kiedy kurz wnika do organizmu człowieka drogą wziewną, u osób uczulonych wywołuje reakcję atopową. Objawia się ona skurczem oskrzeli, zwiększonym wydzielaniem śluzu oraz alergicznym nieżytem śluzówki nosa. U osób z atopowym zapalenie skóry może powodować miejscową reakcję zapalną skóry (wyprysk atopowy).
Jeśli objawy te występują w czasie sprzątania, zamiatania czy odkurzania, uczulenie na kurz jest bardzo prawdopodobne. Warto wówczas zgłosić się do alergologa, by wykonać testy diagnostyczne i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Alergia na roztocza kurzu wymaga niekiedy zastosowania odpowiednich leków (m.in. przeciwhistaminowych, glikokortykosteroidów).
W jednym gramie kurzu może znajdować się ok. 2000 roztoczy.
Co zabija roztocza?
Działanie alergizujące kurzu domowego jest trudne do wyeliminowania, są jednak sposoby na to, by w znacznym stopniu ograniczyć ekspozycję na ten alergen. Jeśli będziemy odpowiednio dbać o mieszkanie, zwłaszcza o sypialnie, wówczas możliwa jest redukcja stężenia alergenów.
- Ogranicz ilość zasłon w mieszkaniu. Jeśli to możliwe, najlepiej niech ozdobą okna będzie jedynie lekka firana, którą łatwo i szybko będzie można zdjąć i wyprać.
- Myjąc okna, pamiętaj, by w pierwszej kolejności usunąć kurz z karnisza.
- Zrezygnuj z dywanów w mieszkaniu, zwłaszcza tych, które obejmują całą powierzchnię pomieszczenia. Małe dywany często wytrzepuj i odkurzaj.
- Regularnie dbaj o koce. Powinno się je prać raz na trzy miesiące. Można również wietrzyć je na mrozie, zwłaszcza gdy temperatura spada poniżej -15°C.
- Usuń wszystkie zbędne przedmioty, które mogą magazynować kurz, a które trudno oczyścić, np. suszone bukiety kwiatów, figurki lub szkatułki.
- Dbaj o łóżko i sypialnie domowników. Pościel powinno się zmieniać raz w tygodniu. Prać należy ją w temperaturze powyżej 60°C, bo tylko w ten sposób można całkowicie wyeliminować roztocze. Warto ją również prasować. Należy również dbać o materac i wsady pościeli (kołdry, poduszki).
- Roztocze lubią wysokie temperatury i dużą wilgotność, stąd warto dbać o codzienne wietrzenie mieszkania (szczególnie w okresie siarczystych mrozów). Optymalna temperatura w naszych domach powinna oscylować wokół 19-20°C.
- Siedliskiem kurzu są również pluszowe zabawki dzieci. Warto ograniczyć ich ilość, a o ulubione misie dziecka dobrze się troszczyć: prać w wysokich temperaturach lub wkładać na dwie dobry do zamrażalnika.
Roztocze. Alergia, którą można pokonać!
Z jeszcze większą troską do tematu ograniczenia kurzu domowego podejść powinni alergicy oraz rodzice dzieci, które zmagają się z nawracającym katarem siennym oraz duszącym kaszlem. Być może są to pierwsze objawy alergii na roztocze kurzu domowego. W ich przypadku niezbędna może okazać się antyalergiczna pościel, szczególna troska o porządek w mieszkaniu, jak również regularne stosowanie środków na roztocze.
Jak usunąć kurz z mebli?
Do usunięcia kurzu z mebli nie są potrzebne żadne chemiczne środki. Można do tego celu użyć samodzielnie przygotowany preparat, który jest w pełni ekologiczny i bezpieczny dla zdrowia. Potrzebne są następujące składniki:
- filiżanka wody,
- ¼ filiżanki octu,
- 2 łyżeczki oliwy,
- 10-15 olejku cytrynowego.
Składniki należy wlać do butelki ze spryskiwaczem i dokładnie wymieszać. Przed każdym użyciem koniecznie trzeba potrząsnąć butelką!
Są jednak i takie gospodynie, które do pielęgnacji mebli nie używają niczego poza dobrej jakości wilgotną ściereczką (najlepiej z mikrofibry). To bardzo dobry sposób na szybkie i skuteczne usunięcie kurzu z każdego rodzaju mebli.
Domowe sposoby na kurz
Kurz osiada wszędzie i w bardzo szybkim czasie od ostatniego sprzątania, stąd jego usunięcie wymaga odpowiedniej taktyki.
- Porządki zaczynaj zawsze od góry. Sprzątanie warstwowe zaoszczędzi twój czas i energię. Koniecznie należy ściągnąć wszystkie przedmioty, jakie znajdują się na danej półce.
- Jeśli kurzu jest naprawdę dużo, wówczas powierzchnię mebli spryskaj wodą. Zapobiegniesz w ten sposób unoszeniu się kurzu w powietrzu. Warto również otworzyć okno na czas robienia porządków.
- Na meblach przechowuj tylko rzeczy niezbędne lub do których masz szczególny sentyment, np. fotografie bliskich. Duża ilość przedmiotów i bibelotów to konieczność długiego ich wycierania. Szkło, kryształy czy kieliszki najlepiej przechowywać w witrynach.
- Pamiętaj o roślinach doniczkowych. Na ich liściach kurz również osiada bardzo szybko. Da się go jednak szybko usunąć za pomocą wewnętrznej strony skórki banana, którą przeciera się każdy liść.
- Kurz ze sprzętów elektronicznych usuwaj za pomocą pędzla do makijażu (dotrze do wszystkich szczelin, otworów wentylacyjnych i przewodów). Kolejnym krokiem jest przetarcie elektroniki miękką szmatką.
Sprzątanie nie musi być trudne, o ile oczywiście podejdziemy do tego tematu w sposób zadaniowy, obierając taktykę najlepszą z możliwych. Regularne usuwanie kurzu jest niezbędne, by cała rodzina była zdrowa, a nasze otoczenie – przyjazne i czyste.
