Wszelką aktywność życiową naszych przodków: czas pracy w polu, domu, ogrodzie, wyznaczały rytmy przyrody. Te zaś uzależnione są od dróg obiegu po nieboskłonie Słońca i Księżyca. Także współcześnie w ogrodnictwie i rolnictwie ekologicznym bardzo dużą uwagę przywiązuje się do rytmów przyrody. W harmonii z nimi wykonuje się różne prace, a zwłaszcza siewy, sadzenie i zbiory.
Kosmiczny cykl świętowania i pracy
Najważniejszy jest rytm roczny. Wyznacza go obieg Słońca na niebie, pojawienie w określonych znakach zodiaku. W dawnej tradycji rolniczej i ogrodniczej rytm roczny prac na ziemiach polskich łączył się z wieloma świętami kościelnymi, szczególnie maryjnymi. Terminy prac w polu, ogrodzie zawarte są też w przysłowiach odnoszących się do popularnych imienin. Podobnie postępowano na całej Słowiańszczyźnie, ale i w krajach zachodniej oraz południowej Europy. Kosmiczne cykle decydowały więc o czasie prac gospodarskich, ale również o czasie religijnego świętowania i były wyznacznikiem momentu wielu tradycyjnych ludowych obrzędów. Patrząc na kalendarz łatwo zauważymy, że Boże Narodzenie, św. Jan (sobótki) zbiegają się ze zmianami pór roku, przesileniami Słońca. Z kolei świętowanie przesilenia wiosennego, czyli Wielkanocy uzależnione jest od rytmu księżycowego.
O znaczeniu Wielkanocy
W dawnej rolniczej tradycji polskiej, panowało przekonanie, że kto sieje w Wielkim Tygodniu czyli przed Wielkanocą temu wszystko dobrze rośnie. Zwolennicy ekologicznego ogrodnictwa uważają, że ta reguła wskazuje pośrednio na korzyści siewu w bliskości pełni Księżyca. Dlaczego taka interpretacja? Otóż Święta Wielkanocne przypadają zawsze w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni Księżyca. Tak więc Wielki Tydzień to zawsze okres tuż przed lub po pełni. Z tego wynika jeszcze jeden ważny wniosek. Jeżeli więc jakieś przysłowia, rady, prognozy wiązały się z Wielkanocą, Zielonymi Świątkami, Bożym Ciałem, to pośrednio zawsze odnosiły się więc do rytmu Księżyca wyznaczonego głównymi fazami nowiem i pełnią.
Ludowa kosmoekologia
Zgłębiając mądrości ludowe dotyczące czasu prac gospodarskich, zajęć ogrodniczych, dojść można łatwo do wniosku, że zasadnicze znaczenie przypisywano rytmowi słonecznemu i księżycowemu wyznaczonemu jego głównymi bardzo widocznymi fazami – nowiem (Księżyc znika całkowicie) i pełnią. Podobne zdanie miała od wieków astrologia naturalna. Dzisiaj można ja nazwać kosmobiologią albo kosmoekologią. Zaś wiele jej prawideł daje się już weryfikować w badaniach naukowych. Oczywiście, najłatwiej wykazano silny i znaczący wpływ Słońca na przyrodę, rośliny, zwierzęta, całą biosferę, warsztat pracy rolnika i ogrodnika. Trudniej postępuje udowodnienie tego w odniesieniu do rytmów Księżyca. Wynika to zarówno z faktu, że jest ich większa liczba jak i szybkość zmian np. w okresie jednego miesiąca.
Księżyc a ludzkie emocje i krążenie soków
Naukowo dowiedziono, że Srebrny Glob bywa odpowiedzialny na stany emocjonalne ludzi, decyduje też o szybkości wzrostu roślin, krążeniu soków, zachowaniach zwierząt. Dla przykładu wieloletnie obserwacje niemieckiej badaczki Lily Kolisko dowiodły, że rośliny siane między nowiem a pełnia rosły szczególnie szybko, zaś najlepsze plony roślin owocowych pomidorów, fasoli, ogórków były z nasion wysianych przed pełnią. Badaczka twierdzi też, że smak owoców, warzyw można poprawić zbierając je odpowiedniej kwadrze. Wpływ Srebrego Globu często uznaje się za równie ważny, jak działanie Słońca.
Dlaczego Księżyc „rządzi” przyrodą?
Wielki wpływ Księżyca na Naturę, na organizmy roślin, zwierząt i człowieka, wynika przede wszystkim z jego oddziaływania na wody. Srebrny Glob odpowiedzialny jest za zjawisko przypływów i odpływów mórz, nasilających się w okresach zmian kwadr, głównie pełni i nowiu, które z kolei odegrały zasadniczą rolę w kształtowaniu się życia na ziemi roślin i zwierząt. Zjawisko pływów nie jest dostrzegalne na Bałtyku. Widoczne bywa ono u wybrzeży Zachodniej Europy i Ameryki, gdzie docierają wody oceanów. Ruchy wód oceanów mają miejsce też ciągu doby. Księżyc wywołuje poza tym słabe, choć zauważalne, ruchy wód podziemnych. To zjawisko z kolei w pewnym stopniu decyduje o stopniu dostępności wody dla korzeni roślin.
Wpływ na rośliny łączy się również z intensywnością opadów. Amerykańskie służby meteorologiczne zarejestrowały na przykład, że w czasie pełni opady deszczu wzrastają średnio o 10 proc. Analizując statystyki wieloletnie opadów w Polsce wykazano również, że znacznie więcej deszczu spada w kwadrze po nowiu Księżyca. Skoro tak jest, to tradycyjne zalecenie przesadzanie i sianie roślin w okresie przybywania Księżyca w kwadrze po nowiu i w kwadrze przed pełnią w okresie zwiększonej wilgotności, uznać należy za bardzo racjonalne.
Reguły sprawdzone przez wieki
Powyższe fakty wyjaśniają, dlaczego cała wielowiekowa tradycja dotycząca prac w polu, ogrodzie, ale również zbioru ziół, wykonywania przetworów, wędkowania, prac przy pszczołach, opiera się w zasadzie prawie wyłącznie na rytmie Księżyca wyznaczonym nowiem, pełnią i kwadrami, w znacznie mniejszym stopniu jednoczesnym jego przesuwaniem się na tle poszczególnych znaków Zodiaku (popularnie mówi się, że Księżyc jest w określonym znaku Zodiaku).
Wiedzę tą wykorzystywali już z powodzeniem starożytni rolnicy i ogrodnicy o czym świadczą zapiski w wielu dziełach z tego okresu. Dla przykładu Kolumella zaleca by ziemię nawozić między pełnią i nowiem (okres ubywania Księżyca), Katon radzi nawóz wywozić kiedy nie ma Księżyca (chodzi o okres przed nowiem). Według Pliniusza dla przycinania gałęzi żywopłotów, aby przyhamować odrosty, najlepszy jest okres po pełni (ubywanie Księżyca), tenże autor siać radzi niektóre rośliny przed pełnią.
Badacze kultury ludowej, twierdzą, że w ludowej tradycji znajomość wpływu rytmów Księżyca na przyrodę, ludzi, zwierzęta najpowszechniejsza była u Słowian. Według wybitnego polskich etnografa Kazimierza Moszyńskiego autora dzieła „Kultura ludowa Słowian” najdłużej zachowała się na ziemiach dawnej Polski, Rusi i w krajach Bałkańskich. Ale znano i stosowano ją nawet kilkadziesiąt lat temu jeszcze również w wielu krajach Europy i Ameryki, świadczy o tym chociażby fakt, ze sławny brat Roger z Taize, gdy zakładał swą wspólnotę ekumeniczną niektóre prace w ogrodzie wykonywał w rytmie Księżyca.
Ekologiczny Poradnik Księżycowy
Ekologiczny Poradnik Księżycowy, który opracowuję już od ponad dziesięciu lat jest poradnikiem, który ułatwia praktyczne wykorzystanie w ogrodzie i na polu wiedzy o oddziaływaniu rytmy Księżyca. Zarazem jest to odkurzenie i usystematyzowanie starej wielowiekowej wiedzy, tradycji ludowej polskiej i słowiańskiej, jak i osiągnięć współczesnej kosmobiologii. Nie jest to więc wiedza nowa, wymyślona, czy nawet tylko powstała w oparciu o krótki cykl badań, na który powołują się głownie autorzy tzw. kalendarzy biodynamicznych, tylko jest to uwspółcześniona dawna wielowiekowa tradycja. Gdyby nie sprawdzała w życiu myślę, że na pewno by nie przetrwała.
Bądź na bieżąco, sprawdź nasz profil na facebook:
Biokurier na Twitterze
Zapraszamy także do subskrypcji naszego newslettera (u dołu po lewej stronie)!
