Jeżówka, inaczej echinacea, to piękna roślina ozdobna, która ma też wiele prozdrowotnych właściwości. Poznaj ją i zobacz, jakie ma obecne zastosowanie.
Jeżówka: roślina piękna i zdrowa
Kwiat jeżówka pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie porasta lasy i prerie. Jest byliną krótkowieczną o sztywnych pędach kwiatowych. Dorasta do 70-100 cm. Ma ciemnozielone, skórzaste liście o jajowatym kształcie –spiczaste, drobno i ostro ząbkowane, osadzone na długich ogonkach. Roślina pokryta jest szorstkimi włoskami.
Dumą jeżówki są kwiatostany o czerwonobrązowym lub żółtozielonym środku. Złożone są z kwiatów rurkowatych, które tworzą główkę uwypuklającą się w miarę rozwoju kwiatów.
Jeżówka ogrodowa jest rośliną miododajną. Przyciąga owady, do tego pięknie się prezentuje, zwłaszcza w ogrodzie w stylu rustykalnym (podobnie jak nieco do niej podobna, choć intensywnie żółta, rudbekia). Jest typową rośliną rabatową, która dobrze prezentuje się w bukietach (również suchych).
Przeczytaj ➝ Jesienne dekoracje zero waste, które zrobisz za grosze
Lubi ciepłe i dobrze nasłonecznione stanowiska. Służy jej żyzna i próchniczna gleba o odczynie obojętnym. Jest mrozoodporna.
Czy jeżówka jest wieloletnia?
Tak, jeżówka to roślina wieloletnia, która może przetrwać w ogrodzie nawet cztery sezony. Nie szkodzi jej mróz.
Z czym sadzić jeżówkę?
Jeżówka dobrze prezentuje się w pobliżu traw ozdobnych, ale też kocimiętki i szałwii.
Czy jeżówka się rozrasta?
Tak, jeżówka to roślina ekspansywna. Może się rozrastać za przez sieć podziemnych kłączy.
Jeżówka. Kiedy kwitnie?
Jeżówka i jej kuzynka rudbekia to rośliny, które w ogrodzie pojawiają się w drugiej połowie lata. Cieszą oko aż do wczesnej jesieni.
Echinacea: roślina na odporność?
Dawniej jeżówki w ogrodzie rosły nie tylko dla ozdoby, ale też w celach prozdrowotnych.
W ziołolecznictwie znaczenie mają:
- jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea)
- jeżówka wąskolistna (Echinacea angustifolia)
- jeżówka blada (Echinacea pallida)
Stosowano je do leczenia trudno gojących się ran, błonicy, rzeżączki, szkarlatyny oraz by złagodzić obrzęk po ukąszeniu owadów oraz stany zapalne dziąseł. W XX wieku dowiedziono też, ma silne działanie immunostymulujące, stąd zaczęto wykorzystywać ją, by zwiększyć odporność organizmu. I to właśnie ta jej właściwość jest obecnie najczęściej przywoływana.
W badaniach dowiedziono, że jeżówka działa przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie (stąd znajdziemy ją m.in. w preparatach na zapalenie zatok i objawy przeziębienia). Wykazano, że wyciąg z jeżówki zmniejsza ryzyko pojawienia się kataru, kaszlu i bólu gardła o 10-20 proc. (w porównaniu z placebo), jednak stosowana w czasie trwania infekcji nie przynosi zbyt wielu korzyści (m.in. nie skraca czasu choroby).
Warto jednak pamiętać, że preparaty ziołowe, wśród których są wyciągi z jeżówki, należy stosować ostrożnie (mogą uczulać). Stosowane powyżej 10 dni mogą ponadto działać immunosupresyjne, czyli zmniejszając odporność.
Warto też pamiętać, że zioła na odporność oraz produkty naturalne, takie jak miód, czarnuszka, pelargonia afrykańska lub czarny bez, na nic się zdadzą, jeśli nie będziemy dbać o zdrową dietę i odpowiednią dawkę aktywności fizycznej.
Zgodnie z wytycznymi Brytyjskiego Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych i Wyrobów Medycznych preparaty z jeżówki dla dzieci powinny być stosowane od 7. roku życia. Nie zaleca się też ich w ciąży i podczas karmienia piersią, u osób z chorobami alergicznymi (atopowe zapalenie skóry, astma) i uszkodzoną wątrobą.
Preparat z jeżówki purpurowej w kosmetologii
Wyciąg z jeżówki pomaga w leczeniu trądziku, opryszczki i stanów zapalnych skóry. By użyć ją w tym celu, potrzebna jest jednak nalewka z echinacei, którą przygotowuje się według przepisu:
- Przygotuj 200 g świeżego ziela lub wysuszonego korzenia jeżówki. Pokrój ją drobno.
- Wrzuć do zakręcanego słoika i zalej 1 l alkoholu (najlepiej 40 proc.).
- Zostaw na dwa tygodnie w ciepłym, ciemnym miejscu.
- Dwa razy dziennie potrząsaj nalewką.
- Po 14 dniach przelej płyn przez gazę lub sitko, by pozostał czysty wyciąg z echinacei.
Nalewka z jeżówki sprawdzi się do przygotowania:
- płynu do płukania ust: łyżeczkę nalewki z jeżówki purpurowej zmieszaj ze szklanką przegotowanej wody
- toniku z jeżówki do cery tłustej: płynem przygotowanym ze szklanki wody i łyżeczki nalewki z jeżówki przemywaj twarz (w przypadku silnego trądziku zachowaj proporcje 2 łyżeczki nalewki z jeżówki na szklankę wody)
Maksymalny czas stosowania płynu do płukania jamy ustnej i toniku to około 1,5 miesiąca. Potem warto zrobić krótką przerwę (ok. dwóch tygodni) i stosować ponownie.
➝ Zapraszamy na mamywsieci.pl, gdzie przeczytać m.in. o czterech sposobach na odporność, których nie można kupić
