Jak dbać o zęby mleczne dziecka? Warto przeczytać ten tekst, zwłaszcza, że wiele osób jest przekonanych, że o zęby mleczne nie trzeba dbać, bo i tak wypadną. Tymczasem wraz z mleczakami nie pozbędziemy się problemu!
W Polsce mówi się już o epidemii próchnicy. Wyniki badań przeprowadzonych przez Ogólnopolski Monitoring Zdrowia Jamy Ustnej wskazują, że 85 proc. 6-latków i 95 proc. 18-latków ma zepsute zęby. Powód? Bogata w cukier dieta, brak higieny i nieregularna kontrola stomatologiczna.
Wiele dzieci zbyt późno pojawia się w gabinecie stomatologicznym. Czasem jedynym ratunkiem jest już usunięcie zęba. Przedszkolaki i uczniowie nie są objęci specjalistyczną opieką dentystyczną, tak jak to miało miejsce jeszcze kilka lat temu, gdy w szkołach regularnie pojawiał się stomatolog. Obecnie na prywatną wizytę nie wszystkich stać, zaś na tę w ramach NFZ trzeba bardzo długo czekać. By tego uniknąć, trzeba dbać o zęby mleczne już od samego początku.
Przeczytaj o naturalnych pastach do mycia zębów
Przyczyny próchnicy zębów mlecznych u dzieci
Wiele osób nadal jest przekonanych, że o zęby mleczne nie trzeba dbać, bo i tak wypadną. Niestety, wraz z mleczakami nie pozbędziemy się problemu.
Zanim zęby mleczne wypadną, są podporą dla rosnących zębów stałych. Brak podpory może skutkować wadami zgryzu i problemami ortodontycznymi w późniejszych latach i ryzykiem kolejnych schorzeń np. choroby okluzyjnej. Próchnica jest ponadto powodowana przez bakterie (m.in. Streptococcus mutans) i jeśli nie będziemy leczyć mleczaków, to bakterie z łatwością przejdą z zębów mlecznych na inne zęby, również te stałe. Będą powodować bolesne stany zapalne oraz infekcje. Uszkodzeniu mogą także ulec zawiązki zębów stałych, co przełoży się na patologiczne procesy w ich rozwoju. Zaniedbania w temacie leczenia ubytków zębów mlecznych odbiją się nie tylko na zębach stałych większego już dziecka, ale również na jego zdrowiu ogólnym
– wyjaśnia lek. stom. Robert Białach z kliniki Stankowscy & Białach Stomatologia w Poznaniu.
Błędem jest także unikanie wizyt profilaktycznych u dentysty. Dawniej zadanie to wypełniała szkoła, kiedy uczniowie regularnie odwiedzali gabinet higienistki. Dzisiaj to już przeszłość, rodzice sami muszą więc pilnować, aby stan uzębienia ich pociech był regularnie kontrolowany. To bardzo ważne, bo współczesna dieta i styl życia sprzyjają rozwojowi próchnicy nawet u najmłodszych przedszkolaków.
Co szkodzi zębom mlecznym?
Największymi wrogami zębów mlecznych są:
- dieta bogata w cukier,
- podawanie dziecku słodkich przekąsek i słodzonych napojów,
- nieodpowiednia higiena jamy ustnej lub całkowity jej brak,
- zasypianie z butelką w buzi,
- dokarmianie nocne, np. kaszką,
- niska jakość szkliwa.
Choć zmiany próchnicowe większość z nas kojarzy z nieestetycznymi ciemnymi plamami, pierwszym objawem kłopotów jest kredowobiała zmiana, która wyraźnie zaznacza się na gładkiej powierzchni zęba i sygnalizuje odwapnienie szkliwa. Jeśli zostanie w porę zauważona, a leczenie podjęte, istnieje duża szansa na całkowite pozbycie się próchnicy. Zignorowana, zacznie się powiększać, atakując głębsze struktury zęba. Przybierze też nieetyczny wygląd, zmieniając się w czarne lub brązowe plamy.
Zęby dziecka rozwijają się stopniowo, są generalnie słabiej zmineralizowane i mają nieco inną budowę. Posiadają one głębokie bruzdy ułatwiające zaleganiu bakterii, a warstwa szkliwa jest cieńsza, bardziej miękka i przez to bardziej podatna na rozwój próchnicy, przez co postępuje ona dużo szybciej
– mówi lek. stom. Robert Białach.
Leczenie próchnicy w zaawansowanym stadium jest ponadto dla dzieci bardzo bolesne i może wywołać traumę.
Profilaktyka próchnicy u najmłodszych
Przyczyną próchnicy są paciorkowce Streptococcus mutans oraz Streptococcus sobrinus. Wytwarzają kwasy, które uszkadzają szkliwo zębów. Pożywieniem dla tych drobnoustrojów są cukry. A tych w diecie najmłodszych nie brakuje. Wiele z naszych pociech codziennie sięga po cukierki, lizaki, napoje słodzone i soki. Nie tylko szkodzi to im zębom, ale też negatywnie wpływa na masę ciała i odporność.
Ale cukry są nie tylko w słodyczach. To również węglowodany, które znajdują się w diecie każdego z nas. Nie sposób z nich całkowicie zrezygnować. Można jednak spróbować je zastąpić, np. zamiast białego pieczywa wybierając pełnoziarniste.
Jako że dorośli również kochają słodycze, nierzadko w ten sposób poprawiamy sobie humor, trudno więc wyeliminować je całkowicie ze swojej diety. Jedzenie ich za plecami dzieci też nie jest najlepszym pomysłem. Rozwiązaniem może być wspólne ustalenie słodkiego dnia, np. niedzieli. To wtedy będziecie mogli sobie pozwolić na zjedzenie tego, co najbardziej lubicie, a co trudno określić zdrową przekąska.
Higiena jamy ustnej u najmłodszych
W trosce o higienę jamy ustnej dbać już trzeba o bezzębny uśmiech niemowlęcia. Zaleca się czyścić dziąsła kawałkiem gazy albo tetry nawiniętej na wskazujący palec i zwilżonej przegotowaną wodą. W ten sposób usunie się resztki pokarmu, zapobiegając tym samym rozwojowi próchnicy oraz grzybicy jamy ustnej.
Kiedy niemowlę będzie mieć już pierwsze ząbki, powinno się myć je dwa razy dziennie odpowiednią szczoteczką (miękką, z małą główką) oraz pastą do zębów z dodatkiem fluoru (przeczytaj więcej na temat: czy fluor jest bezpieczny?.
Oprócz szczotkowania nie możemy również zapominać o nitkowaniu zębów. W gabinecie stomatologicznym można wykonać zabieg lakierowania, czyli pokrycia zębów cienką warstwą preparatu z fluorem, który wzmocni zęby. Zabiegiem zapobiegającym próchnicy u dziecka jest również lakowanie, czyli wypełnienie bruzd zębów trzonowych lakiem szczelinowym, który zapobiegnie osadzaniu się resztek pożywienia i bakterii w szczelinach zębów
– podpowiada lek. stom. Robert Białach. I dodaje:
Inny zabieg, który wykonuje się tylko na zębach mlecznych, to lapisowanie. Polega na pokryciu zmian próchnicowych preparatem azotanu srebra o silnych właściwościach antybakteryjnych, który zatrzymuję próchnicę. Jest to zabieg wykonywany w ostateczności, kiedy już jest za późno na inne metody leczenia, ponieważ ząb po takim zabiegu przebarwia się na czarno. Przy niewielkich ubytkach u dziecka można je również leczyć za pomocą ozonoterapii. Dzięki ozonowaniu zębów u stomatologa można w skuteczny i bezbolesny sposób wyeliminować próchnicę, a także uniknąć nieprzyjemnego dla wrażliwego na ból małego pacjenta borowania.
Kodeks pięknego uśmiechu
By dziecko mogło cieszyć się pięknym i zdrowym uśmiechem, należy pamiętać o kilku zasadach.
- Jeśli to możliwe, dziecko powinno być karmione naturalnie. Ssanie piersi stymuluje prawidłowy rozwój zgryzu.
- Unikaj dokarmiania w nocy.
- Do picia podawaj dziecku wodę. Ogranicz spożywanie soków i słodkich napojów.
- Karmienie dziecka przy pomocy butelki ze smoczkiem zaleca się zakończyć pod koniec 1. roku życia.
- Po wyrżnięciu się zębów mlecznych nie pozwalaj dziecku zasypiać z butelką w buzi.
- Nie oblizuj smoczka i łyżeczki, nie zanurzaj ich w słodkich płynach przed podaniem dziecku.
- W pierwszej kolejności szczotkuj zęby przednie, kręcąc kółeczka włosiem szczoteczki, potem ruch ten powtórz na powierzchni żującej zębów tylnych.
- Jeszcze przed pierwszymi urodzinami wybierz się z dzieckiem na wizytę u dentysty. Będzie to dla niego zdecydowanie mniej stresujące.
Nie ma nic piękniejszego od dziecięcego uśmiechu. Ząbki mleczne wymagają więc troski na najwyższym poziomie. Niestety, zaniedbań nie da się naprawić.
