Dzięki powiązaniom różnych elementów środowiska naturalnego, rolnicy ekologiczni są wstanie produkować żywność. Korzystamy na tym my, bo możemy cieszyć się żywnością wysokiej jakości, czystszym powietrzem, rzekami i woda pitną, bioróżnorodnością, krajobrazem . Korzysta także środowisko ze wszystkimi żyjącymi istotami.
Żyzna i pełna życia gleba udostępnia wiele składników odżywczych. Woda jest podstawowym składnikiem roślin i uniwersalnym środowiskiem wielu reakcji zachodzących w glebie i roślinach. Powietrze dostarcza dwutlenek węgla, który przekształcany jest w roślinach w procesie fotosyntezy do węgla organicznego, będącego składnikiem większości związków tworzących rośliny. Atmosfera z chmurami chroni przed szkodliwym promieniowaniem słońca, tego samego słońca które dostarcza energii do fotosyntezy i ciepła potrzebnego do życia. I inne rośliny, grzyby, owady, zwierzęta tworzące z roślinami rolniczymi ekosystem, w którym odbywa się przepływ materii i energii. Rolnictwo korzysta z tego bogactwa.
Zagrożenia konwencjonalnego rolnictwa
Rolnictwo konwencjonalne intensyfikując produkcję, potrzebuje tego środowiska coraz mniej – ma “cudowne” nawozy sztuczne i syntetyczne środki ochrony roślin. Bezpośrednia ochrona roślin przed szkodnikami, chorobami i chwastami spowalniającymi wzrost roślin oraz uproszczone nawożenie ma przełożenie na wielkość plonów, ale nie na jakość produktów. Nie wpływa także korzystnie na środowisko – następuje zaburzenie równowagi ekologicznej oraz zanieczyszczenia. Efekty? Bardzo ubogie życie wyniszczone przez środki ochrony roślin; uboższa gleba podatna na erozję i pylenie; zanieczyszczone chemią rolną gleby, wody, powietrze i żywność; duża emisja tlenków azotu…
Rolnictwo ekologiczne. Współpraca z naturą zamiast jej eksploatacji
W rolnictwie ekologicznym zaś dba się o dynamiczną równowagę środowiska i gleby oraz bioróżnorodność życia – bo to one pozwalają produkować żywność. W tym przypadku ceną są niższe plony, a korzyścią czyste środowisko i żywność wysokiej jakości. Powiązania w przyrodzie są bardzo skomplikowane. Rolnik ekologiczny się ich uczy i uczy się jak je wykorzystywać by produkować żywność. Na pomoc przychodzą mu różne techniki, wśród których najważniejsze to płodozmian, nawożenie i dbanie o żyzność gleby oraz utrzymanie bioróznorodności ekologicznej.
Płodozmian – czym jest i dlaczego jest ważny w rolnictwie ekologicznym?
Stosowanie wieloletniego, urozmaiconego i bogatego w różne gatunki i odmiany płodozmianu ogranicza zachwaszczenie, choroby i szkodniki, pozwala na utrzymanie sprawności gleby, zwiększanie jej pojemności wodnej i zapewnia podaż składników pokarmowych, obniża zanieczyszczenie wód nadmiarem nawozów. Wysiewanie przed i poplonów to dodatkowe nawozy zielone oraz okrywa gleby zapobiegająca erozji oraz wymywaniu składników pokarmowych zanieczyszaczających wody. Rolnicy ekologiczni często wybierają lokalne odmiany roślin oraz niestosują GMO, czym przyczyniają się do podtrzymania różnorodności genetycznej upraw. W bioróznorodności upatruje się możliwość adaptacji do zmieniającego się klimatu, związanego częściowo z efektem cieplarnianym.
Rolnictwo ekologiczne, czyli naturalne nawożenie
Stosowanie nawozów naturalnych – obornika, kompostów i upraw na nawozy zielone poprawia strukturę gleby, zwiększa jej pojemność wodną oraz zapobiega jej erozji. Stosowanie nawozów jest ograniczone ilościowo w rolnictwie ekologicznym. Co w połączeniu z odpowiednim terminem stosowania nawozów zapobiega emisją szkodliwych gazów (metan, dwutlenek azotu) oraz obniża wyciek azotu do wód gruntowych. Rolnikowi zależy by jak najwięcej cennych nawozów zostało w glebie i zostało pobrane przez rośliny uprawne. Nawożenie zwiększa również populację mikroorganizmów, dżdżownic i innych bezkręgowców w glebie.
W trosce o wiejski krajobraz
Dodatkowo obok podnoszenia różnorodności upraw oraz dbania o bogactwo życia w glebie, rolnicy ekologiczni dbają o naturalne ostoje dzikiej przyrody jak oczka wodne, pasy przy brzegach rzek oraz zakładają zadrzewienia śródpolne. Dzięki nim zmniejszana jest erozja gleby oraz utrata składników pokarmowych i zanieczyszczenie wód gruntowych. Dodatkowo rolnicy dbają o pożyteczne owady (czasem je kupują i wypuszczają na pola) będące naturalnymi wrogami szkodników i chwastów oraz zapylające rośliny – co wzbogaca bioróżnorodność na polach.
Dowiedz się jak rozpoznać żywność ekologiczną?
Andrzej Szeremeta
